Şehir ve Bölge Planlama \ 2-2
Sibel ECEMİŞ KILIÇ Şehir plancısı, basit bir bakış açısıyla yerin üstündeki kentsel gelişimi planlayan, yönlendiren kişidir. Ancak altyapısız bir kentin var olamayacağı gerçeği, plancının altyapı ile zorunlu ilişkisini kurar. Plancı; hem doğrudan kendisinin ürettiği kararlarla altyapıya ilişkin projelerinin biçimlenişini, maliyetlerini etkiler, hem de altyapıya ilişkin gelişimler planlamanın nesnesi olan kenti etkilediği için kenti kavramaya yönelik analizlerinde altyapının mevcut durumunu ve olası gelişim potansiyelini değerlendirmek zorundadır.
Kentsel altyapı tarihinin, kent tarihi kadar eski olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Çünkü altyapısız bir kentin varlığından söz etmek mümkün değildir. Bununla birlikte kentlerin gelişimden daha hızlı bir biçimde altyapı gelişmiş/çeşitlenmiştir ve bu gelişme eğilimi giderek hızını artırarak devam etmektedir. Bu gelişim eğilimi kentin mekânsal yapısı kadar kentte var olan sosyal-ekonomik yaşantıyı dönüştürmektedir. Bu durum kent plancılarının altyapı-kent ilişkisini daha doğru saptamaya/kavramaya yönelik bilgi birikimini artırmasını zorunlu kılmaktadır.
Diğer yandan kentleşmenin bugün ulaştığı boyutla, sadece yakın çevresinde değil küresel düzlemde çevreye etkileri önemli bir tartışma konusudur. Bu durum, kentsel teknik altyapıya ilişkin konuların sadece mühendislik boyutu ile değil ekolojik boyutu ile de ele alınması gerekliliğini gündeme taşımaktadır. Altyapı daha sürdürülebilir/yaşanabilir kentlerin planlanması ve tasarlanması hedefi içerisinde önemli bir parametre olarak ortaya çıkmaktadır. Bu kitap, özellikle kent plancılarının, altyapı ile kent, kentsel altyapı ile kent planlama ilişkisi üzerine bu paralelde düşünmesini sağlamaya yönelik olarak hazırlanmıştır.
Alpaslan Aliağaoğlu, Abdullah Uğur Şehirler, bünyelerinde barındırdıkları yoğun nüfusla birlikte merkezî konumları ile ürettikleri mal ve hizmetlerin çeşitli olması nedeniyle çevresindeki nüfusu da kendilerine bağlayarak, dünyadaki nüfusun çok büyük bir bölümünü doğrudan ya da dolaylı olarak etkilerler. Bu nedenle şehirler, doğası gereği kompleks ve hızla değişen bir yapıya sahiptirler. Bu yüzden şehirlerin planlanması zor, sorunları da fazla ve çeşitli olmaktadır. 1990’lardan itibaren gittikçe etkisini artıran küreselleşme de şehirlerin bu yapısını daha da karmaşık hâle getirmiştir.
Şehirlerin sorunlarının çözümü ve sağlıklı bir şehir gelişiminin sağlanması ancak şehirlerin çok yönlü olarak analiz edilmesiyle mümkündür. Eldeki bu çalışma, uzun bir geçmişe ve hızlı bir değişime sahip olan şehri ve bunu konu alan şehir coğrafyası konularını güncellemeyi ve şehirlerin çok yönlü olarak analiz edilmesine katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Fahri APAYDIN Günümüz dünya ekonomi sisteminde şehirlerin üstlendiği misyon daha da gelişmekte ve ülkelerin kalkınmasında şehirlere önemli görevler yüklenmektedir. Buna bağlı olarak ülkelerin önde gelen şehirleri arasında, turizmden ve ulusal ve uluslararası yatırımlardan daha fazla pay alma konusunda yoğun bir rekabet yaşanmaktadır. Bu rekabet daha fazla kaynak elde etme, başka yerlerdeki iş yerlerinin şehirlere taşınması, daha fazla yatırım çekme, daha fazla ziyaretçi çekme ve hatta daha fazla yerleşimci çekme alanlarında yoğun olarak görülmektedir. Bu yoğun rekabet ve insanların, paranın ve ürünlerin ülkeler ve şehirler arasında serbestçe dolaşabilmesi, şehirleri daha cazip yerleşim birimleri haline getirerek yukarıda sayılan unsurların gerçekleştirilmesinin yanında, yerli halkın şehirden ayrılmaması için tatmin ve mutlu edilmesini zorunlu kılmaktadır. Bu bağlamda şehir yöneticilerinin, şehre değer katmada önemli rolü olan pazarlama ilke ve yöntemlerinden daha fazla yararlandıkları görülmektedir.
Bu kitap, pazarlama biliminin geliştirdiği ilkelerin ve yöntemlerin şehir pazarlamasında ve şehirlerin markalaştırılmasında nasıl uygulanabileceğini incelemektedir. Bu amaçlinsanların bir şehre yatırım, şehri ziyaret etme ya da yerleşme kararı alırken geçirdikleri karar verme süreçleri incelenmektedir. Kitapta ayrıca şehirlerin pazarlanmasında uygulanabilecek stratejik pazarlama planlamasına değinilmektedir. Buna ilave olarak şehrin stratejik imaj yönetiminin nasıl etkin bir şekilde yapılabileceği de analiz edilmektedir. Kitapta ayrıca, şehirlerin insanlarla kurdukları iletişim biçimleri, iletişimde kullandıkları araçlar ve bunların planlanması anlatılmaktadır. Dünya ekonomilerinde yaşanan değişiklikler şehirler için yeni fırsatlar doğururken bir taraftan da tehditler yaratmaktadır. Şehirlerin yönetiminde etkili olan kişilerin rekabetçi bir ortamda ortaya çıkan yeni fırsatları ve tehditleri nasıl yönetebilecekleri de kitapta analiz edilmektedir. Bir hizmet endüstrisi olan turizmin şehirlerin pazarlanmasında önemli bir yeri bulunmaktadır. Bu nedenle kitapta aynı zamanda turizmle ilgili gelişmekte olan bazı trendlere ve gelişmelere de değinilmektedir. Şehirlerin markalaşmasına ve pazarlanmasına şehirlerde düzenlenen kültürel faaliyetlerin nasıl katkıda bulunduğu ve bazı şehirlilik kavramları ve onların şehir pazarlamasındaki rolleri de kitapta incelenen konular arasındadır.
Ahmet Yazar, Anzavur Demirpolat, Elif Karakurt Tosun, Erdi Aksakal, Esra Işık, Gül Aktaş, Harun Biçakcı, Kadir Şahin, Kerem Özbey, Levent Taş, M. Yavuz Alptekin, Mustafa Poyraz, Nilüfer Öztürk Aykaç, Selin Bitirim Okmeydan, Yaşar Erjem Bu çalışma “şehir sosyolojisi” üzerine metodolojik olarak Türkiye'de yapılmış en kapsamlı çalışmalardan birisidir. Kitapta, on dört bölümde işlenmiş on altı başlık bulunmaktadır. Zira bölümlerden ikisi iki ayrı başlıktan oluşmaktadır. Bununla birlikte kitap Efradını cami, ağyarını mani bir tarzda titizlikle yazılmış olup kitabın hacmini ve sayfa sayısını artıracak gereksiz konu ve tartışmalara girilmeksizin, bir Şehir Sosyolojisi kitabında bulunması gereken konu ve hususlar her bir bölümün yazarı tarafından ustalıkla işlenmiş bir uzmanlık eseridir. Editörün yazdığı iki bölüm hariç, her bir bölüm, Türkiye'deki on beş farklı üniversiteden konunun uzmanı farklı bir akademisyen tarafından kaleme alınmıştır. Kitap, üniversitelerin Sosyoloji, Kamu Yönetimi ve Mimarlık gibi bölümlerinde ilgili derslerin eğitim materyalini sağlayabilecek metodolojiye sahip olduğu gibi Kent, Kentleşme ve Kent hayatının farklı boyutlarını araştıran çeşitli düzeylerden akademisyen ve araştırmacıların konu özelindeki bilimsel bilgi ihtiyacını karşılayabilecek derinlikte ve son olarak bu konuları bilimsel kitaplardan okuyarak nitelikli bir malumat edinmek isteyecek meraklı okuyucuların ihtiyacını da karşılayabilecek sadelikte komple bir kitaptır. Kitabın içerisinde yer alan ve on dört bölümde işlenen on altı ana başlığa göz atıldığında bu husus daha iyi anlaşılabilecektir.

• KENTİN DOĞUŞU VE GELİŞİMİ
• KENT SOSYOLOJİSİNDE TEMEL KAVRAMLAR
• SELÇUKLU'DAN CUMHURİYET'E ANADOLU TÜRK KENTLEŞME DENEYİMİ VE KENTSEL MEDENİYETİMİZİN TEMEL KARAKTERİSTİKLERİ
• SELÇUKLU VE OSMANLIDA ZANAATKÂRLARIN KENTLEŞMEYE VE KENT KÜLTÜRÜNE KATKILARI
• KENT KURAMLARI
• KENTLEŞME VE MODERNİTE
• KENT HAYATI VE KENT KÜLTÜRÜ
• BİR KENTLEŞME DİNAMİĞİ OLARAK GÖÇ
• KENT, KAPİTALİZM VE İKTİSADİ HAYAT
• KENTSEL YOKSULLUK
• KENT(LEŞME) VE SİYASET
• KÜRESEL KENTLER
• MODERN KENT, SANAYİLEŞME VE GECEKONDU
• SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÇEVRE VE KENT(LEŞME): SÜRDÜRÜLEBİLİR KENTLEŞME
• KENTSEL DÖNÜŞÜM VE SOSYAL ADALET
• YENİ KENTLEŞME TRENDLERİ VE GELECEĞİN KENTLERİ
Ayda Yörükan, Turhan Yörükan Değişik kültürlere veya tali-kültürlere mensup her türlü insanın bir arada ve sıkışık bir şekilde yaşadığı şehirlerde ortaya çıkan sosyo-kültürel yozlaşma, suç, intihar, ruhsal bozulma, aile çözülmesi, beden sağlığının yanında çevre kirliliği, trafik yoğunluğu, gecekondulaşma, işsizlik gibi problemler şehir sosyolojisini en kapsamlı sosyoloji dalı haline getirmektedir. Bu durum da problemlerin çözümünde şehir sosyologlarına önemli görevler yüklemektedir. Bu derleme çalışma da sosyoloji ve şehircilik eğitimi veren yükseköğrenim kurumlarının yanında, şehir sosyolojisine ve şehre ilgi duyan, onu yakından tanımak isteyen herkesin istifadesine sunulmuş bulunmaktadır. Kitabın, bugünün acil ihtiyacına en kapsamlı cevabı vereceğine ve şehrin dinamiklerinin kavranılmasına önemli katkılarda bulunacağına inanmaktayız.
Ahmet Uçar, Asmin Kavas, Azize Serap Tunçer, B. Hamza Eryiğit, Bilge Kağan Şakacı, Ece Ceylan Baba, Ekrem Türker Fidan, Elif Bayramoğlu, Elif Karakurt Tosun, Fatih Gökyurt, Gökçenur Sayın, Güzin Konuk, Harun Şahin, İsmail Başaran, Kamil Taşcı, Köksal Alver, Mehmet Emin Özsan, Mehmet Tahsin Şahin, Melda Açmaz Özden, Metin Erol, Mustafa Bakır, Mustafa Gül, Müge Akkar Ercan, Öner Demirel, Rasim Akpınar, Savaş Zafer Şahin, Saygın Can Oğuz, Sühal Şemşit, Volkan İdris Sarı Şehir; içinde barındırdığı insan sayısı, sosyoekonomik işlevleri ve idari kapasitesi ile sürekli yenilenen canlı bir organizmadır. Kalkınmanın zemini olarak görülen şehirler merkezî idareler tarafından uygun bir planlama ölçeği olarak düşünülmektedir. Bununla birlikte salgın hastalıklar, afet, göç, kriminal suçlar, kente karşı işlenen suçlar, iklim değişiklikleri, kentsel yoksulluk gibi çok katmanlı ve teknik birtakım sorunlarla da yüz yüze kalan şehirleri yönetmek ziyadesiyle zorlaşmaktadır. Bugün ülkemizde kentleşme oranının yüzde 92 seviyesinde olduğunu göz önüne aldığımızda şehir ve şehir yönetimi konusunun önemli bir politika alanı olduğunu söyleyebiliriz.
Şehir ve şehir yönetimi konusunun önemini hatırda tutarak hazırlanan bu eserde, aynı şehir mefhumunun en mümeyyiz vasfı olan heterojenlik vurgusunda olduğu gibi eserin yazarlarında da benzemezlik ön plana çıkmaktadır. Yazarları arasında şehir ve şehir yönetimi konusunu dert edinmiş bürokratlar da bulunmakta; iktisat, şehir ve bölge planlaması, siyaset bilimi, kamu yönetimi, mimarlık gibi disiplinlerden gelen akademisyenler de eserde yer almaktadır.
İnsan noksandır, elbette insan ürünü olan bu eser de nakıstır. Fakat biliyoruz ki ilim bu noksanlıklar tamamlanarak eleştirel düşünceyle olgunluğa erişiyor. Eserin şehir ve şehir yönetimi konusunda fikir yoranların, akademisyenlerin, öğrencilerimizin, politika yapıcıların bu konularda ortaya koyacaklarına mütevazı bir katkı sunmasını ümit ediyoruz.
Turhan Yörükan Bu kaynak kitap, şehir dokularının yenilenmesi ve yeniden geliştirilmesi faaliyetlerinin çeşitli yönlerine ve bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesi sırasında insan bilimlerine mensup bilim adamları ile teknik konularda yetişmiş uzmanların, ortaya çıkacak olumsuzlukların en aza indirilmesinde önemli birtakım katkıları olabileceği konusuna ışık tutmak amacıyla hazırlanmıştır. Kitap, şehir yenilenmesinin veya şehirlerin yeniden geliştirilmesinin insanî ve sosyal yönleri, sosyal bilim adamları açısından üzerinde durulması gereken konular, dizayn açısından üzerinde durulması gereken konular ve yöneticiye yapılabilecek yardımlar başlıklarından oluşan dört bölüm altında on sekiz makaleden oluşmaktadır. Kitapta yer alan metinler, bu alanın şekillenmesinde ve bir bilim dalı olarak kurulmasında önemli katkıları bulunmuş olan araştırmacı ve akademisyenlerin yazılarıdır.
Gazi Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Gazi Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümünün 20. yılı anısına çıkarılan bu kitap; öğretim üyeleri ve yardımcılarının hazırlamış oldukları çalışmalardan oluşan bir derleme niteliğindedir. Kitapta yer alan çalışmalar yedi bölüm altında toplanmıştır. Bu bölümler; bölgesel gelişme, planlama, tasarım, mevzuat, ekoloji/çevre, kentsel koruma, yenileme, dönüşüm ve kentsel altyapı olarak sıralanmaktadır. Kitabın içeriği; yukarıda sayılan konu başlıkları altında şehir planlama disiplininde yirmi beş farklı çalışmadan oluşmaktadır. Kitabın, öncelikle Şehir Planlama alanında çalışma yapan araştırmacılara, kent yöneticilerine, sivil toplum kuruluşlarına ve özellikle Şehir Planlama öğrencilerine bir kaynak işlevi göreceği düşünülerek “Şehircilik Çalışmaları” başlığı altında toplanmıştır.

Semiha Sultan Tekkanat Birleşmiş Milletler (BM), gelecek nesiller için sürdürülebilir bir çevre inşa etmek amacıyla küresel düzlemde bir eylem çağrısı yapmıştır. 2015 yılında gerçekleştirilen BM Genel Kurulunda 193 ülke lideri, 17 evrensel amaç ve 169 hedef etrafında birleşerek “2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi'ni kabul etmiştir. 17 başlık altında toplanan Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları'nı (SKA); yoksulluğa son; açlığa son; sağlık ve kaliteli yaşam; nitelikli eğitim; toplumsal cinsiyet eşitliği; temiz su ve sanitasyon; erişilebilir ve temiz enerji; insana yakışır iş ve ekonomik büyüme; sanayi, yenilikçilik ve altyapı; eşitsizliklerin azaltılması; sürdürülebilir şehirler ve topluluklar; sorumlu üretim ve tüketim; iklim eylemi; sudaki yaşam; karasal yaşam; barış, adalet ve güçlü kurumlar; amaçlar için ortaklıklar başlıkları oluşturmaktadır.
SKA'ların önemsenmesi ve gerçekleştirilmesi kapsamında ülkeler, ekonomik durumlarına ve gelişmişlik düzeylerine bağlı olarak farklı duyarlılığa sahip olup bu kapsamda “Türkiye'deki uygulama sürecinde komuta gücüne sahip olan merkezî yönetim ve yerel yönetim ile teori sürecinde farklı sektörlere ve bilim dallarına hizmet eden akademi çevresinin SKA'lara verdikleri önem ve farkındalık boyutlarının ne durumda olduğu” sorunsalı, irdelenmesi gereken bir konu olarak ortaya çıkmaktadır.
Özellikle kentsel politika üreticileri, uygulamacılar ve araştırmacılar için faydalı bir kaynak olma amacı taşıyan “Teoriden Pratiğe Sürdürülebilir Kalkınma ve Kentleşme” kitabının yazarları, sürdürülebilir kalkınma ve kentleşme sorunsalına multidisipliner yaklaşımın kapısını açan, teorik ve uygulama boyutlarını dikkate alan kapsamlı çalışmalar ile literatüre katkıda bulunmayı hedeflemektedir.
Cevat İnal, Ali Erdi, Ferruh Yıldız Ülkemizde değişik amaçlar için farklı ölçeklerde haritalar üretilmektedir. Bu haritalar yeryüzüne dayalı her türlü projelendirme ve uygulamalarda değişik meslek elemanları tarafından kullanılmaktadır. Harita sektörünün haricindeki teknik elemanların, kullandıkları bu haritaların üretilmesi ile ilgili teknik esasları ve uygulama projelerini kendilerinin yapabilmeleri için, konu ile basit ölçme tekniklerini bilmeleri ve uygulayabilmeleri gerekir. Bu eser, özellikle harita sektörünün dışındaki inşaat, mimarlık, şehir ve bölge planlama, jeoloji, maden, çevre, ziraat gibi sektörlerde çalışan teknik elemanların topografya ile ilgili problemlerinde bir başvuru kaynağı olabilecek nitelikte hazırlanmıştır. Bunun yanında, harita-kadastro sektörünün topografik ölçmelerle ilgili temel konularına da eserde yer verilmiştir.
Nihat Enver Ülger Ülkemizde kentleşme sorunsalı içerisinde arsa düzenlemelerinde hukuksal ve teknik olarak yeni düzenlemelere ve imar uygulama araçlarına gereksinmeler vardır. Yoğun yapılaşmalar, arsa düzenlemelerindeki uygulamaya ilişkin sorunlar, imar düzenlemelerinde kentin planlı ya da plansız yoğun yapılaşmış alanlardaki donatı standartlarının yükseltilmesi, ülkemizin bir gerçeği olan deprem riskine karşın önlem amacıyla yapılacak yenileme ve tamamen yıkım alanlarındaki yapı üretimi gereksinmesi; kentlerin dönüştürülmesi sürecini gündeme getirmektedir.
Sorun, bunun nasıl yapılacağına ilişkin imar uygulama araçlarının yasa anlamda belirlenmesi, parasal kaynakların sağlanması, yapılabilir, edilebilir imar planının hazırlanması, hazırlanan imar planının uygulanabilirliği; oluşacak yeni mülkiyetlerin dağıtımı ve bunların tapuya tescil işleminin gerçekleştirilmesidir. Bu bir süreçtir ve adı Kentsel Dönüşümdür.
İşte bu kitabın hazırlanma nedeni; arsa düzenlemeleri ve kentsel dönüşüm uygulamaları için yasal dayanaklar ve uygulama örnekleri incelenerek ülkemize özgü, kabul edilebilir, yeni bir uygulama modeli önermek ve buna ilişkin ölçütler sunmaktır.

İÇİNDEKİLER
Giriş
1. Bölüm Kentsel Alan Kullanım Planlaması
Kentsel Alan Kullanım Planlaması Hazırlık Çalışmaları
Genel Anlamda Taşınmaz Mal Değerlemesi Ve Hukuksal Dayanak
İmar Planlama Sistemi
Taşınmaz Malları Edinme Yöntemleri
Türk İmar Tüzesini Ve İmar Uygulamalarını İyileştirici Önlemler Ve Öneriler
Dünyada Arsa Ve Arazi Uygulamaları
2. Bölüm Türkiye’de Kentsel Alan Düzenlemesi İmar Uygulamaları
Türkiye’de Arsa Ve Arazi Düzenlemesi
İmar Uygulamasının Değer Esaslı Yönteme Göre Yapılması
3. Bölüm Kentsel Dönüşüm; İmar Düzenlemelerinde Özel Uygulama
Kentsel Dönüşüm
4. Bölüm Bir Kentsel Dönüşüm Projesinin Hazırlık Çalışmaları
Bayrampaşa Uygulama Projesi Hakkında Genel Bilgi
Proje Hazırlık Çalışmaları
5. Bölüm Proje Uygulama Süreci
Taşınmaz Malların Mevcut Durumlarının Tespiti Ve Katılım Değerini Belirleme Süreci
Olası Dağıtım Senaryoları
Proje Alanına İlişkin Kentsel Tasarım Ve Dönüşüm Projelerinin Hazırlanma Süreci
Dağıtım Değerinin Belirlenmesi
6. Bölüm Değer Esaslı Yönteme Göre Yapılacak İmar – Kentsel Dönüşüm Uygulamalarında Katılım Ve Dağıtım Değerinin Belirlenmesine İlişkin Yeni Bir Model
Model Üzerine
Kentsel Dönüşüm Uygulaması Yapılacak Alanların Katılım Değerinin Belirlenmesi
İmar Planları Olan Alanlarda, Dağıtım Değerinin (Proje Değerlemesi) Belirlenmesi
18. Maddeye Göre Yapılacak İmar Uygulamalarında Katılım Değerinin Belirlenmesi İçin Geliştirilen Model
Kat Mülkiyeti Kanunu’na Göre Arsa Paylarının Değer Esaslı Yönteme Göre Belirlenmesi


Ayşe Akbulut Başar Kent planlama başta olmak üzere sosyal ve beşerî bilimler alanında sıkça karşılaşılan “katılım” problem alanı için TÜBİTAK tarafından desteklenen bu çalışma ile bilimsel bir yaklaşım sunulmuştur. “Katılımcı AHP-TOPSIS” yönteminin stratejik mekânsal planlama için uygulanabilirliği, çalışma alanı olan Niğde üzerinden yapılan araştırma ile ortaya konmuştur. Gelecek adına bilinmezlerin arttığı, küresel ve yerel koşulların hızla değiştiği bir ortamda kentlerin geleceğini düşünmek daha da mühim bir hâl almıştır. Sürdürülebilir gelişme hedeflerinde ilerleyen gelişmiş dünya ülkeleri, bu bilinmezlikleri geliştirdikleri esnek alanlar ile daha rahat göğüsleyebilmektedir. Gelişmekte olan ülkemizin orta ölçekli bir Orta Anadolu kenti olan Niğde için bu perspektiften bir bakışla senaryo bazlı stratejik mekânsal planları hazırlanmıştır. Katılımcı AHP-TOPSIS yöntemiyle kentin gelişimine yön veren kurumların seçimleri bir arada analiz edilerek ideale en yakın olan sonuca ulaşılmıştır.
Katılımı değerlendirme, yönetişimi sağlama, fikir ayrılıklarını asgari müşterekte buluşturma adına uygulanabilecek bu yöntem ve çizilen yol ile de Niğde'nin artık yakınından geçilen bir kent olma kaderinin değişmesi ümit edilmektedir.
Arya Biçen, Ayhan Bekleyen, Berfin Aydınalp, Berivan Özbudak Akça, Can Tuncay Akın, Dilan Kakdaş Ateş, Emine Ekinci Dağtekin, Fatma Meral Halifeoğlu, Furkan Aydın, Gizem Nur Özcan, Gülin Payaslı Oğuz, Hacı Abdullah Erdoğan, Hakan Demir, Hale Demir Kayan, Huriye Aslan, İdil Ayçam, Mehmet Cebe, Meltem Tekin Bayram, Merve İlhan, Mücahit Yıldırım, Nursen Işık, Serbülent Vural, Sevilay Akalp, Şakir Güler, Şefika Ergin Barınma ile başlayan mekân oluşturma süreci gerek özel gerek kamusal alan için kolektif belleğin yansımaları olarak devam etmiştir. Geçmiş zamanlarda yaşayan insanların medeniyetlerinin, inançlarının ve kültürlerinin yaşam akışında ortaya çıkan eylemleri, tasarım ürünlerini oluşturmaktadır. Mekân oluşturma süreci, barınma eylemi ile başlasa da zaman içerisinde giderek özelleşmiş ve her eylem için inşa edilen farklı kimlikler üstlenmiştir. Konut, gereksinimler ile birlikte özelleşerek ofis, hastane, kültür merkezi gibi mekânlara evrilmiştir. Binalar eskidikçe koruma kavramı gelişmiş, özel olanı geleceğe taşıma kaygısı ve kamusal alanda ortak zaman ve eylemi yürütme isteği baş göstermiştir. Böylece mimarlık; kent, bölge ve ülke ölçeğinde, mühendislik; sosyoloji, tarih, psikoloji gibi birçok farklı disiplinlerle ilişkilendirilmiştir. Bu kitap ise mimarlık disiplininde geçmiş ve günümüze dokunabilen “modern” ve "tarihî" kent ölçeğindeki yapılı çevreler üzerine çalışmalar sunmaktadır.
M. Rifat Sağlam Bu kitabın ana teması ve bu konudaki diğer yayınlara göre özgün olan kısmı, 5. Bölüm'de verilen İstanbul'daki gökdelenlere ait bilgilerdir. Araştırma Projesi sonucunda ele alınan yüksek yapılara ait, her yapıda aynı derecede olmasa da, yeterince bilgi ve belge bir araya getirildi. Elimizdeki bütün bilgileri yayınlamamız yer ve hacim açısından imkansız olduğundan, her bina için, belirli bir düzen içerisinde özet bilgiler verilmiştir. Yükseklik sırasına göre 27 gökdelene ait bilgileri bulacaksınız. Proje 2008 yılında bittiği için, bu tarihten sonra İstanbul'da yapılan yüksek yapılar bu kitapta bulunmamaktadır.
Konu yüksek yapılar olunca, hem yüksek yapıları diğerlerinden ayıran özellikleri hem de okuyucuya bu alandaki temel bilgileri bu eserde vermek istedik.
Tuba Sarı Bu eser; kentin dokusuna, altyapısına veya uzak yakın çevresine, silüetine etki eden yüksek yapı estetiği ve imge arayışlarına değinirken bütünsel bir bakış hedefler. Konut mimarisindeki yüksek yapı eğilimi; küreselleşme, ekonomide dışa açılım, kentleşme, konut ve yerleşim politikaları çerçevesinde irdelenir. İstanbul konut mimarisindeki düşey yoğun yapılaşmaya olan eğilimin sadece mimari parametrelerle değil; aynı zamanda ülkenin küresel ağ ilişkileri içinde takındığı tavır ve ekonomik kalkınma planlarıyla da oldukça ilişkilidir. İstanbul'da önceleri Şişli-Maslak aksında yoğunlaşan ve çoğunluğunu iş merkezleri ve otellerin oluşturduğu yüksek yapılar son yıllarda konut tipolojilerinde de baskın hâle gelerek başka kentsel odaklar yaratır. Özellikle, İstanbul çağdaş konut mimarlığında son dönemde egemen olan yüksek yapı gerçeğine değinilmesi bu açıdan önemli görülmekte ve yapılan uygulamaların hem yerleşim kararları hem de mimari tasarım kriterleriyle nasıl bir kentsel öge ya da model oluşturduğuna değinilmesi hedeflenir. 2000 sonrası dönem konut mimarlığı açısından biçim ve imge arayışları bağlamında tek bir mimari stilin aksine farklılaşma ve imge arayışlarının arttığı çoğulculuk dönemine işaret eder. İstanbul metropoliten alanındaki düşey yoğun yapılaşmanın en simgesel örnekleri bu dönemde görülmekle birlikte; yükseklik ve ölçek iddiası, farklı biçim ve imge arayışları ile küresel ikonik olarak nitelendiren yeni bir mimari anlayışın geliştiği görülür.