Havacılık ve Uzay Mühendisliği \ 2-2
Seyhun Durmuş İnsanlık tarihi boyunca insanlar, uçan kuşlara hep imrenerek bakmışlardır. Uçma tutkusu, insanları hayal kurmaya itmiş; insanlığın inancı ve iradesi en nihayetinde insanların mekanik araçlar vasıtasıyla uçmasını sağlamıştır. Peki, uçuşun arkasında yatan teoriler nelerdir? Havacılığın öncüleri kimlerdir? Kaç çeşit hava aracı vardır? Bir uçak hangi parçalardan meydana gelir? Uçağa etki eden kuvvetler nelerdir? Aerodinamik biliminin inceleme alanları nelerdir? Uçaklar nasıl kontrol edilir? Döner kanatlı hava araçları nasıl uçar? Uçaklarda ne tür motorlar kullanılır? Uçak yapı malzemeleri nelerdir? Sonik patlama nasıl oluşur? Bu kitapta; merak edilen bu ve benzeri soruların cevapları, sistemli ve özenli bir biçimde ele alınmaktadır.
Bu kitap; başta havacılık öğrenimi gören öğrencilerin, sektör çalışanlarının, akademisyenlerin ve havacılık gönüllülerinin uçuş teorisi ve temel uçak bilgisi başlıkları altında ihtiyaç duydukları nitelikli Türkçe kaynak eksikliğini gidermeyi hedeflemektedir. Kitapta önce uçma kavramı, hava aracı çeşitleri, temel kavramlar, atmosfer fiziği ve uçağa etki eden kuvvetler ele alınmakta; daha sonra uçağın kontrolü ve kararlılığı, uçuş performansı, döner kanatlı hava araçları, güç sistemleri, uçak yapı ve sistemleri ile yüksek hızlı uçuş konuları hakkında faydalı bilgiler sunulmaktadır.
John D. Anderson, Jr. Havayolu işletmesinde ve havacılık tasarım ve imalat sanayisinde son yıllardaki hızlı gelişmeye ve ülkemiz insanının bu alanlardaki büyük ilgisine karşılık ne yazık ki havacılığa ilişkin Türkçe kaynak neredeyse yok denecek kadar azdır. Bu konudaki talepler sıklıkla dile getirilmektedir. Bu kitap tercümesi, ihtiyaca yönelik atılmış bir ilk adım olarak nitelendirilebilir.
J. D. Anderson 'un son olarak 7. Basımı yapılmış olan kitabı “Introduction to Flight” çok uzun yıllardır tüm dünyada geniş biçimde kullanılan bir kaynak kitap olma özelliği taşımaktadır. Yazarın, ilk basımın ön sözündeki kelimeleriyle bu kitap hava-uzay mühendisliğine teknolojik ve tarihsel bakış açılarından bir giriş mahiyetindedir. Hava-uzay mühendisliğini tanımaya çalışan lise son sınıf öğrencilerine, mesleği tanımaya çalışan üniversite birinci ve ikinci sınıf öğrencilerine, meslek hakkında daha geniş bakış açısı elde etmeye çalışan lisans-yüksek lisans öğrencilerine ve mesleğin esasları ve tarihsel geçmişi hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyen çalışan mühendislere hitap etmektedir.
Kitap havacılığın çeşitli teknik yanlarını incelediği gibi bunlara paralel olarak sunulan tarihçelerle bir ayrıcalık taşımaktadır. Ayrıca İngiliz Mühendislik Birim Sistemini ve SI sistemini birlikte kullanarak geçmişe ve geleceğe yönelik ihtiyaçları bir arada karşılamaktadır.
Kitabın ilk baskılarında havacılık tarihçesini takiben atmosfer modeli, profil ve kanat aerodinamiği, uçak performansı, uçak denge, kararlılık ve kontrolü gibi konulara yer verilirken, son basımında bunlara ilave olarak uzay araçlarına, motorlara ve hipersonik akışlara ilişkin bilgilere de yer verilmiştir.
Fuat İnce Evren nasıl doğdu? Nasıl gelişti? Nötron yıldızı nedir? Kara delik nedir? Kara madde nedir? Kara enerji nedir? Evreni nasıl bir son bekliyor?
Hafta neden 7 gündür? Antik Çağ’da Dünya'nın çapı nasıl ölçüldü? İslam bilimcilerin gökbilime katkıları neler olmuştur? Einstein'ın müthiş buluşları yanında hangi yanılmaları oldu?
Uydular neler yapar, neler yapamaz? Uydular evimizin içini görebilir mi? Bizi dinleyebilir mi? Uydular adres bulmamızı nasıl sağlıyor?
Uzay hukuku nedir? Uzay politikaları nedir? Uzay savaşları ne demektir? Gidişat ne yönde? Türkiye uzay konusunda neler yaptı, neler yapamadı?
Uzay, ezelden beri insanlığı meşgul eden bir konu olmuştur ve olmaya da devam edecektir. Uzay konusunda birçok dilde kitaplar yazılmışsa da uzay bilimleri tarihini, günümüz uzay teknolojilerini, hukukunu ve politikalarını tek bir kapak altında kapsayan bir kitap ne Türkçe ne de yabancı bir dilde bulunmaktadır. Hurafelerin başıboş dolaştığı bir alanda bu kitap; bilimsel, teknolojik ve politik gelişmeleri, herkesin anlayacağı bir dille anlatmaktadır.
Soner Sarıkaya Hitler'in gizlice yürüttüğü roket programı başarısız olsa da Von Braun ve ekibinin iki süper güç devlet arasında paylaşılmasıyla Soğuk Savaş döneminde uzay âdeta bir keşif yarışına sahne olmuştur. Bununla birlikte BM'nin hayata geçirilmesinin ardından “Uzay Savaşları”nı bekleyenlerin aksine süper güç devletler uzayın barışçıl kullanımı ve sorumlulukların belirlenmesi için çeşitli anlaşmaların imzalanmasına öncülük etmiştir.
Günümüzde ise bilim ve teknolojide ilerlemelerle birlikte uzaya erişim çok daha kolay, ekonomik ve yoğun şekilde cereyan etmektedir. Artık uzay birçok devletin bağımsızca erişebildiği bir alan olmakla beraber Jeff Bezos, Elon Musk gibi girişimcilere göre eşsiz ticari fırsatlar sunmaktadır. Öte yandan akademik çevrelerde uzay hukukunun temelini oluşturan anlaşmalar ve sözleşmelerin Soğuk Savaş döneminin izlerini taşıdığı ve rejimin güncel sorunlara yanıt vermekten uzak kaldığına dair görüşlere sıkça tanık olmaktayız.
Bu kitap, “Uzay Hukuku” alanının kapsamını oluşturan anlaşma ve sözleşmeleri tarihsel süreç ve kavramsal çerçeve perspektifleriyle incelerken rejimin güncel durumu ile uzay hukuku alanında söz sahibi kurumlar ve aktörleri enine boyuna tanıma fırsatı sunmaktadır. Ayrıca artan tehdit algısı ve askerileşme ile uzay karşıtı silahlar ve uzay molozları gibi önemli sorunları mercek altına alırken uzayın ticari kullanımı, strateji ve ulusal güvenlik boyutunu irdelemekte ve tüm bunların “Türkiye için ne anlam ifade ettiğini” sorgulamaktadır.