Tıbbi Mikrobiyoloji \ 1-1
Cansu Vatansever Yaşamın en eski formu olan mikroorganizmalar farklı yollarla insanlara bulaşabilmekte ve bazen hayatı tehdit edebilen boyutlarda hastalıklara yol açmaktadır. Bununla birlikte bulaşıcı hastalıklar dünya çapında salgınlara neden olarak yaşamı durma noktasına getirebilmektedir.
Solunum yolu, sindirim yolu, aracı bir organizma gibi farklı yollarla bulaşabilen bulaşıcı hastalıklar oldukça çeşitlidir. “50 Soruda Bulaşıcı Hastalıklar” kitabında çok sayıda olan bulaşıcı hastalıklar arasından en sık karşılaşılan bulaşıcı hastalıklar anlatılmıştır.
Bulaşıcı hastalıklarda en önemli konularından biri korunmadır.
Bu hastalıkların meydana gelmesinde bulaş yolları başta olmak üzere çeşitli bilgilere sahip olunması korunmayı daha mümkün hale getirmektedir. Buradan yola çıkılarak ‘50 Soruda Bulaşıcı Hastalıklar’ kitabı gerek birey gerekse toplum sağlığı açısından bilinç ve farkındalık oluşturmak amacıyla hazırlanmıştır.
Ahmet Özbek Yaşam, dünyada hiçbir canlı türü için soyutlanmış değildir. Canlılar birlikte olmanın getirdiği dinamikler içerisinde, bu dinamiklere sıkı sıkıya bağlı kalarak yaşamlarını sürdürürler. Bu bağlılık her bir canlının bireysel olarak normal yaşam sürmesinde önemlidir. Biri olmaz ya da eksik ise diğeri de olmaz ya da eksik kalır. İnsan ile mikroorganizmalar arasındaki ilişki öğlesine sıkı bağlarla bağlıdır ki bu ilişkide olabilecek muhtemel aksaklıklar insan bedeni gibi son derece karmaşık fiziksel ve psikolojik yapılanmaya sahip bir organizmayı çok daha büyük ölçüde olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
Beden ve ruh sağlığının sürekliliği, dış uyaranların olumsuz etkilerini bertaraf edebilme gücü, yaşamın verimliliği, insanın üreten bir varlık olarak ortaya koyacağı değerler bir anlamda da bu ilişkilere bağlıdır. Bedenimizde bizimle birlikte olan trilyonlarca canlı varlık ve bunların taşıdıkları muazzam bilgi kapasitesi beraberinde tarif edilemeyecek kadar çok bilinmeyeni de beraberinde getirmektedir. Bilinmeyenlerin kapıları bilinenlerle açılabilir. Bilinenleri en sade ve anlaşılabilir bir dille size sunan bu kitap, sonsuz bilgi denizinde bir damla gibi gelecek ve sizde daha fazla merak uyandıracaktır.
Alper Yener Yavuz, Ayla Sevim Erol, Burak Bilecenoğlu, Cemal Gürkan, Deniz Kahraman, Deren Çeker, Gülbanu Gökbulut Zorba, Gülden Plümer Küçük, İdris Deniz, Mert Ocak, Sinem Hoşsöz, Yeşim Doğan Kitabımız, adli antropoloji alanında yıllardır hizmet veren 12 uzman ve akademisyenin ilk kez bir araya gelerek saha, kazı, laboratuvar inceleme, genetik ve kimliklendirme çalışmalarında kullanılan metot ve teknikleri, yerel ve orijinal olgular üzerinden ayrıntılarıyla anlattıkları, adli antropoloji pratisyenleri ve öğrencilerine yönelik hazırlanmış bir rehber kitap niteliğindedir.
Kitapta, kimliği bilinmeyen ve teşhis edilemez durumdaki çürümüş, yanmış ve/veya iskeletleşmiş cesetlerle çalışan adli antropologların olay yerinden laboratuvar analizlerine, ölüm şekli belirleme, DNA örneklemesi ve kimliklendirme safhasına kadar yürüttükleri tüm süreçler ayrıntıları ile anlatılmış, adli antropolojinin insan hakları çalışmalarındaki yeri ve önemine dikkat çekilmiştir.
Bahar Eren Kuru, Doğukan Yılmaz, Duygu Yaman, Ebru Delikan, Emine Çifcibaşı, Emre Bodrumlu, Fatma Berrin Ünsal, Fatma Soysal, Gökhan Kasnak, Gülçin Akca, Gülnur Emingil, Halil Erhan Fıratlı, İlkay Peker, Ladan Hajhamidiasl, Merve Köseoğlu, Merve Yıldırım Üçüncü, Murat Baş, Mustafa Altındiş, Mustafa Yılmaz, Muzaffer Arıkan, Nesrin Saruhan, Nurdan Özmeriç Kurtuluş, Nursen Topçuoğlu, Ogül Leman Tunar, Pelin Özmen, Resul Karakuş, Seçil Çalışkan, Sıla Çağrı İşler, Sibel Elif Gültekin, Süleyman Yıldırım, Tuğba Şahin, Ulvi Kahraman Gürsoy, Umut Pamukçu, Ümit Ertaş Ağız mikrobiyomunun hızla artan öneminden yola çıkarak şekillenen bu kitap, medikal alanda gelişen mikrobiyota kavramı ve çalışmalarının diş hekimliğinde de yapılmasına kapı aralamak, etkileşimlere daha çok dikkat çekmek, ağız mikrobiyotası ile oral ve bazı sistemik patolojilerin ilişkisini ortaya koymak ve araştırma çağrışımları oluşturmak düşünceleri ile gündeme gelmiş ve her bölümün bizzat uzmanı ya da uygulayıcısı tarafından kaleme alınmasına özen gösterilmiştir.
Mustafa Sencer Karagül, Emre Özan, Banu İnan Karagül Hazırladığımız sözlüğün çıkış noktası, geçmişte bizlerin de karşılaştığı terminoloji zorluklarını aşmada; araştırmacılara, öğrencilere, uzmanlara, eğitmenlere ve danışmanlara yardımcı olmaktır. Yardımcı olmak için önce kendimizi onların yerine koyduk ve sonrasında ‘’Bilgi emanettir, sahibi herkestir, paylaşmak görevimizdir.’’ prensibi ile bu eseri tamamlamış olduk. Biyogüvenlik terimler sözlüğünün 1. baskısında, en sık anlam karışıklığına neden olabilecek kelimeler seçilmiştir. Kelimeler arasında genellikle farklı yorumlanan temel kavramlar ile biyorisk yönetim sistemi bileşenlerine dair terimler yer almaktadır. Mikroorganizmalar ve biyolojik tehlikeler söz konusu olduğunda biyogüvenlik ve biyoemniyet, tüm paydaşlar tarafından takip edilmesi gereken konulardır. Aynı teknik dilin ve terminolojinin kullanması, biyogüvenliğin anlaşılması, başarılı şekilde uygulanması ve sürdürülmesi için önemlidir. Terminolojinin anlaşılırlığına katkıda bulunması amacıyla, alan uzmanlarının görüşlerine başvurulmuş ayrıca temel terimler görsellerle zenginleştirilmiştir. Bu kapsamda sözlüğümüz, söz konusu müşterek iletişim kanallarının inşası ve bunlardan istifade edilmesi adına bilim insanları için bir köprü vazifesi görecektir.
Aslı Kalkım, Berna Bayır, Bilge Kalanlar, Çiğdem Canbolat Seyman, Dercan Gençbaş, Ebru Konal Korkmaz, Fatma Ersin, Funda Aslan, Funda Özpulat, Gözde Özsezer, Gülhan Erkuş Küçükkelepçe, İlknur Göl, Kevser Işık, Mücahide Öner, Nilay Ercan Şahin, Özüm Erkin, Renginar Öztürk Dönmez, Sabahat Coşkun, Serap Açıkgöz, Türkan Karaca, Y. Sinem Üzar Özçetin Bulaşıcı hastalıklar, son yıllarda yaşanan birçok salgınla beraber giderek dikkat çekmiş ve tüm teknolojik ve tıbbi gelişmelere rağmen insanın bir mikroorganizma karşısında ne kadar aciz olduğu gerçeğini göstermiştir. Bulaşıcı hastalıklardan korunma ve bulaşıcı hastalıkların yönetimi tüm dünya gündeminde önemli bir yer almıştır. Bu kitap, okuyuculara bulaşıcı hastalıklar ve hemşirelik bakımı ile ilgili detaylı bilgi sunmayı amaçlamaktadır.
Kitap, bulaşıcı hastalıkların temel kavram ve konularını ele alarak başlamaktadır. Solunum yolu, sindirim yolu, zoonoslar ve vektörler ile bulaşan hastalıkların etkeni, epidemiyolojisi, risk grupları, bulaş yolları, kuluçka süresi, belirti ve bulguları tanı, tedavi, komplikasyonlar, hemşirelik bakımı ve korumaya yönelik detaylı bilgiyi de içermektedir. Bunun yanında bulaşıcı hastalıklarda evde bakım, sağlık eğitimi, korunma ve salgın kontrolü, psikososyal yaklaşım, tek sağlık yaklaşımı, oyun teorisi yaklaşımı, etik ve afetlerde bulaşıcı hastalıklar konularında güncel bilgilere yer verilerek kitabın özgünlüğü ortaya konmuştur.
Kitabın, hemşirelik öğrenci ve mezunlarının yanı sıra diğer sağlık disiplinleri öğrenci ve mezunlarına yararlı olması dileğiyle…
Reyhan Çalışkan, Pelin Özmen Diş Hekimliği Öğrencileri için Tıbbi Mikrobiyoloji” kitabı diş hekimliği lisans ve oral biyoloji/mikrobiyoloji yüksek lisans/doktora öğrencileri için kaynak kitap ihtiyacını karşılamak amacıyla hazırlanmıştır.
Kitapta on yedi bölüm olup; ilk üç bölüm genel mikrobiyolojiye giriş ve kavramları kapsamaktadır. Oral kavitenin bakteriyel, viral ve fungal enfeksiyonları, periodontal mikrobiyoloji, endodontik mikrobiyoloji ve çürük mikrobiyolojisi konularıyla devam eden kitap aynı zamanda çapraz enfeksiyon kontrolü ve diş kliniklerinde sterilizasyon-dezenfeksiyon prosedürlerini güncel literatür bilgisiyle anlatmaktadır.
Son bölümde ise, genel immünoloji konuları ve devamında oral immünoloji bilgisine yer verilmiştir. Her bölüm sonunda “Akılda Tut” adlı özet bilgi kutucukları, öğrencinin konu tekrarı yapması amacıyla hazırlanmıştır.
Ömer Ertürk, Sinem Aydın, Ülkü Karaman, Duygu Odabaş Alver Mikrobiyoloji, yeni başlayanlar için önemli ve ilgi çekici bir alan hâline gelmiştir. Temel mikrobiyolojinin içeriği ve kavramları öğrenilirken pek çok soru sorulur: Tüm bu kadar mikroorganizmanın isimlerini nasıl öğrenirim? Bakteri, virüs veya fungus hangi enfeksiyonu oluşturur ve hangi hastalıklara neden olur? Bu hastalıkların tedavisi nasıl yapılmaktadır? Bu kitapta bir öğrencinin ya da mikrobiyoloji alanına ilgi duyan bir akademisyenin mikrobiyoloji alanında merak ettiği bilgiler hakkında kapsamlı bilgiler sunulmuştur. Genel ve Moleküler Mikrobiyolojinin temel kavramları farklı sağlık alanlarında eğitim gören öğrencilere ve mikrobiyoloji ile ilgilenen akademisyenlere hitap edecek bir şekilde açık ve kısa sunulmaya çalışılmıştır. Konular yalın bir dilde, zor kavramlara karmaşık olmayan açıklamalar getirilerek yazılmıştır. Konular uzun yazıdan ziyade tablolar ve şekiller aracılığıyla özetlenmiş ve öğrenciler için renkli görsellere yer verilmiştir. Özellikle derlemeler içerisinde önemli noktalar, öğrencilere yardımcı olmak için kutular içinde vurgulanmış ve çalışma soruları her konunun klinik olguları da içeren ilgili yönlerine hitap edecek şekilde ve her bölüm mikrobiyoloji ile ilgili güncel gelişmeler ve bilgilerle hazırlanmıştır. Kitap; mikrobiyolojiye genel giriş ile başlayıp genel mikrobiyoloji konularının ayrıntılı olarak ele alındığı bölümlerle devam etmektedir. Tüm mikroorganizmalar bölümler altında tek tek verilmiştir. Bakteriler, virüsler, mantarlar ve parazitler ile ilgili bölümler özenle düzenlenmiştir. Her bölüm, mikrobiyolojiye ilgi duyanları heyecanlandırmak ve yeni bilgileri öğretirken onların ilgisini çekmek için renkli olarak sunulmuştur. Kitap, Fen fakültelerinde, Eğitim fakültelerinde, Tıp fakültelerinde ve Diş Hekimliği fakültelerinde, mikrobiyolojinin temelini oluşturan konuların laboratuvar uygulamalarında da faydalı olacaktır.
Selma Güven, Nükhet N. Demirel Zorba 13. basımını gerçekleştirdiğimiz kitabımızın ilk basımı "Genel Mikrobiyoloji" başlığı altında 2003 yılında yapılmış olup, mikroorganizmaların morfolojileri, hücre yapıları, gelişmeleri, çoğalmaları, ekolojileri, kalıtsal değişimleri, sınıflandırılmaları gibi konulara yer verilmiş ve 10 bölümden oluşmuştur. Kitabın 2 (2007), 3 (2011), 4 (2013), 5 (Şubat 2015), 6. (Kasım 2015) basımlarında mikrobiyoloji laboratuvarında kullanılan araç ve gereçler, aseptik teknik, sterilizasyon, mikroskop çeşitleri, boyama yöntemleri, saf kültür teknikleri, besiyerleri, sayım yöntemleri gibi laboratuvar uygulamalarına da yer verilmiştir. Böylece 24 bölümden oluşan kitap "Genel Mikrobiyoloji ve Laboratuvar Kılavuzu" olarak isimlendirilmişti r. Yenilenen her basımda konuyla ilgili yeni kaynaklar taranarak önemli bulunan bilgiler ilave edilmiştir. 2013 yılında yapılan 4. basımda nükleik asitlerin yapısı ve görevleri (3.2.8.1.) ile antibiyotikler hakkında genel ve güncel özet bilgiler (5.5.) ilave başlıkları dışında konu başlıklarında önemli bir değişiklik yapılmamıştır. Ancak 5. basımda nükleik asitlerin yapısı- görevleri (3.2.8.1.) ile ilgili alt bölüm, 9. bölüme alınarak bu bölümün ismi "mikroorganizmaların genetiği ve kalıtsal değişim" olarak değiştirilmiştir. 9. basımda 10. bölüme ilaveler yapılmıştır. 10. ve 11. basımda bazı ifade hataları düzeltilmiş ve son basımda mikrobiyolojinin önemi kısmına eklemeler yapılmıştır. Amacımız, Mühendislik ve Ziraat fakültelerinin Gıda Mühendisliği Bölümü öğrencileri ile Üniversitelerde Genel Mikrobiyoloji dersi okuyan diğer bölüm öğrencilerine Genel Mikrobiyoloji konusunda bir kitap sunmaktır. Pek tabii konuya ilgi duyan herkesin kitabımızdan yararlanması bizi gururlandıracaktır.
Zafer Şahin Bir ortamda sünepe beyinli bir gerzeğe denk geldiğinizde, sırasıyla yapmanız gerekenler:
- Hemen o ortamı terk edin ve kaçmayı deneyin. Kaçarken bunu mümkün olduğunca hızlı ve sessiz sedasız bir şekilde yapın.
- Yapamıyorsanız veya yapacak durumda değilseniz ve eğer gerzek sizi gördüyse sağır veya kör taklidi yapın.
Bunları da mı yapamadınız?
- Çömelin veya olduğunuz yerde hareketsiz kalın. Sabırla bekleyin. Belki dokunmaz size.
- Eğer bütün bunlar işe yaramadıysa yapacak tek şey kalmıştır: Biraz sabır ve fırsatını bulunca; bir bahane öne sürerek oradan uzaklaşmaktır.
Bu dediklerimin hiçbirini yapamadıysanız eğer, birisi bir gün…, "Adamın.. biri...", "Bizim bir arkadaş vardı...", "Biz aslında...", "Bu ülkede..." türünde başlayan ve ötesi berisi söylenti ve hayal gücünden oluşan sohbete maruz kalacaksınız demektir. Yapılacak en iyi şey; birer çay söyleyip keyif almaya çalışmaktır sanırım. Merak etmeyin önünde sonunda o sohbet bitecektir. Ütülenmiş kafayla artık günlük hayatınıza veya evinize dönebilirsiniz. Sohbet, her ne kadar psikolojinizi tehdit etse de eğer kronik bir hastalığınız yoksa genelde hayatı tehdit edici bir etki oluşturmaz.
Adem Köse, Ahmet Tarık Eminler, Ali Asan, Arda Bilgili, Ayşe Arıkan, Ayşe Batırel, Ayşe Gülden Bekgöz, Ayşe Rüveyda Uğur, Barış Otlu, Bekir Tunca, Bilal Toka, Burak Ezer, Buse Pulat, Demet Sertel, Elif Ercan, Elif Seren Tanrıverdi, Emin Ediz Tütüncü, Emine Parlak, Emre Dönmez, Ertuğ Toroslu, Fehmi Tabak, Gökcen Başaranoğlu, Gül Ebrar Basar, Güliz Uyar Güleç, Hasan Yılmaz, Hatice Sena Cinkil, Hülya Çaşkurlu, İbrahim Erayman, Mehmet Gül, Mehmet Özdemir, Merve Sefa Sayar, Metin Başaranoğlu, Mustafa Altındiş, Mustafa Sadeçolak, Nazife Sultanoğlu, Nevin İnce, Nihal Uyar Aksu, Nuray Uslu Kızılkan, Rahmet Güner, Rukiyye Bulut, Saadettin Hülagü, Selim Öncel, Selma Demirbaş Yüceldi, Semanur Kuzi, Sevin Kırdar, Sibel Gökçay Pek, Sibel Yıldız Kaya, Şafak Kaya, Tamer Şanlıdağ, Tayibe Bal, Tuna Demirdal, Yasemin Çağ, Yurdagül Albayrak Bu kitap, Hepatit B virüsüne odaklanarak insan sağlığı için önemli bir konuyu ele almaktadır. Hepatit B, dünya çapında birçok insanı etkileyen bir viral enfeksiyondur ve karaciğer hasarına yol açabilir. Bu kitap hem akademik bir perspektif sunmayı hem de popüler bir anlatıyla bu önemli konuya ışık tutmayı amaçlamaktadır.
Hepatit B'nin etkileri ve tedavisi hakkında bilgi sahibi olmak, hastalar, sağlık profesyonelleri ve halk sağlığı çalışanları için hayati önem taşır. Bu kitap; güncel araştırmaları, klinik deneyimleri ve uzman görüşlerini bir araya getirerek okuyuculara Hepatit B enfeksiyon temellerini, tanı, tedavi ve yönetimindeki güncel gelişmeleri anlatmayı hedeflemektedir.
Simon BAKER, Caroline GRIFFITHS, Jane NICKLIN, Garland science Medikal branşlar arasında özellikle enfeksiyon hastalıklarının tanı, tedavi ve takibinde izlenecek metotların seçiminde ilk başvuru alanlarından birisi olan Mikrobiyoloji biliminde en temel bilgi ve uygulamaların, komprime bir şekilde yer aldığı bu kitap; özenle seçilmiş konularda klasik bilgiler yanında, son gelişmeleri de kapsamaktadır. Kitapta yer alan konular; özgün, nitelikli, çok sayıda şekil ve tablo ile desteklenmiştir.
"Önce hastaya zarar verme” mantığı ve “Tedavideki başarı kesin tanıdan geçer.” ilkesi ile gösterilen gayret ve titizlikle hazırlanan bu eser; özellikle enfeksiyon hastalıklarının tanı, takip ve kontrolünde hekime yardımcı, klinisyenin tedavideki başarısına da ortak olacağına inanıyoruz.
Bu kitap; pratisyen hekim, veteriner, diş hekimi, bu bölümlerde eğitim gören öğrenci, araştırmacı ve tüm branşlardaki uzman hekimlere kaynak eser niteliğindedir.
Adeviye Elçi Atılgan, Ahmet Cihat Genc, Ahmet Gökçe, Ahmet Hakan Erbil, Ahmet Tarık Eminler, Ahmet Uygun, Ali Arslan, Alpaslan Tanoğlu, Anıl Erdik, Arife Derda Yücel Şen, Aybala Neslihan Alagöz, Aycan Gündoğdu, Aysun Kaya, Ayşe Betül Şahin, Ayşe Caner, Ayşe Erdoğan, Ayşegül Pala, Bahar Sevimli Dikicier, Barış Otlu, Berkay Yekta Ekreç, Bilal Toka, Bora Doğan, Ceyhun Varım, Demet Teker Düztaş, Dilara Carı Güngör, Doğukan Yılmaz, Duygu Ağagündüz, Duygu Sağlam, Ece Öneş, Efsun Karabudak, Elif Özözen Şahin, Elmas Pınar Kahraman Kılbaş, Emel Uzunoğlu, Emre Uzun, Esra Yazıcı, Fahri Ovalı, Fatih Gültekin, Fatma Cevahir, Ferhat G. Aslan, Feride Ayyıldız, Ferzan Arslan, Gamze Akbulut, Gamze Gürsoy, Gökhan Güngör, Gülfem Terek Ece, Gülsüm Kaya, Hacı İbrahim Çimen, Hakan Alagözlü, Hande Toptan, Hasan Basri Savaş, Hasan Salih Sağlam, Hatice Bölükbaşı, Hilal Uslu Yuvacı, Hilal Yıldıran, Isa Yuvacı, Işkın Pınar Zarakolu, İbrahim Halil Miraloğlu, İbrahim Tekeoğlu, İlhan Hacıbekiroğlu, İpek Mumcuoğlu, İshak Özel Tekin, K. Esen Karaca Çelik, Kerem Yılmaz, Kurtuluş Buruk, Kübra Özata Gündoğdu, Kürşat Bora Çarman, Manolya Eser Öner, Mehmet Bülent Vatan, Mehmet Köroğlu, Meltem Yalınay, Mendane Saka, Merve Pilavcı Adıgül, Muhammed Ayaz, Murat Baş, Murat Baş, Murat Kekilli, Mustafa Altındiş, Nergis Ekmen, Neslihan Yeşilyurt, Nuray Bozkurt, Nursan Çınar, Ödül Eğritaş Gürkan, Öner Özdemir, Özge Küçükerdönmez, Özkan Ufuk Nalbantoğlu, Özlem Koyuncu Özyurt, Pelin Eşme, Perihan Varım, Pınar Onat, Rabiye Güney, Rana Nagihan Akder, Saniye Bilici, Saniye Sözlü, Selma Altındiş, Sema Aşkın Keçeli, Semra Öz, Sena Genç Elden, Serap Süzük, Sevinç Yücecan, Sümeyye Akın, Şefik Şanal Alkan, Taner Akyol, Tarkan Karakan, Tuba Dal, Uğur Sezerman, Ümit Yasemin Sert, Yağmur Yeşilyurt, Yasemin Çakır-Gökkurt, Yasemin Ertaş Öztürk, Yusuf Aydemir, Yusuf Yakupoğulları, Zeynep Cansu Çalışkan Geleceğin sağlıklı yaşam sırlarının ve ilgili araştırmalarının kapsamlı, ansiklopedik şekilde bir araya getirilmesinin amaçlandığı bu kitapta, mikrobiyotanın klinikte ilgili olduğu hemen hemen bütün konulara değinilmektedir. Ayrıca kitapta, probiyotikler ve probiyotiklerin klinik spektrumlarda kullanımlarıyla ilgili bilgiler de en son güncel hâlleriyle sunulurken; probiyotiklerin ve akılcı beslenmenin farklı uygulama alanları da art arda sıralanmaktadır.
Mikrobiyota ve probiyotiklerin sağlık ve hastalıklar üzerindeki etkileri bilinmekle birlikte hâlâ cevabı aranan pek çok soru da bulunmaktadır. Türkiye’de mikrobiyota konusunda çalışmalara başlanmış olmakla birlikte altyapı ve standardizasyon sorunları çözülememiştir ve bir çok açıdan regülasyon gereksinimine ihtiyacı vardır. Zira bu alanın ülkemiz için stratejik bir önemi bulunmaktadır. Hızla değişmekle birlikte hâlen beslenme alışkanlığımız Batı ülkelerinden farklıdır. Bu nedenle kendimize özgü bir bağırsak bakteri yapımız olması muhtemeldir. Bu konu üzerinde yapılacak çalışmalarla bize özel tanı ve tedavi yöntemleri geliştirilebilir. Son bilgilerin, deneyimlerin ve gelinen noktanın farklı uzmanlık alanlarında görev yapan hocalar tarafından ele alındığı Mikrobiyota, Probiyotikler ve Akılcı Beslenme kitabı; Türkiye’de neler yapılabileceği, kimlerin ne şekilde rol alacağı, nasıl çalışılması gerektiği konularında paylaşımlar ve planlamalar yapılmasına da vesile olacaktır.
Tüm okurlarına faydalı olması temennisi ve ümidiyle...
Ender M. Coşkunpınar Son yıllarda hastalıkların moleküler temellerine yönelik araştırmalar kapsamında bilgi birikimimiz artmıştır. Gerek tıbbi biyoloji ve gerek tıbbi genetik alanında artan bilgilerin kullanımıyla özellikle genetik temeli olan hücresel ve kromozomal değişikliklerin yol açtığı hastalıklar bir taraftan anlaşılmaya bir taraftan tedavi edilmeye çalışılmaktadır. Bu noktadan hareketle yazılmış olan bu kitap, “Tıbbi Biyoloji” ana başlığı altında canlılığın başlangıcından itibaren hücre ölüm mekanizmalarına kadar olan tüm konuları içermektedir. “Genetik” ana başlığı altında ise DNA ve RNA'nın yapısından başlayarak genetik kodun özellikleri, mutasyonlar ve kalıtım paternleri konularını da içeren bir bütünlük sağlamaktadır. Kitabımızın bugüne kadar yazılmış olan muadillerinden farkı, ikinci kısımda özellikle moleküler genetik uygulamalar ve pratik uygulamaları adım adım içeriyor olmasıdır. Tıbbi biyoloji ve genetik konularının toplam on dört bölümde işlendiği kitabın “Uygulama” kısmında ise altı bölüm bulunmaktadır. Tıp fakültelerinin ilgili kurullarının müfredatına uygun olarak hazırlanmış olan bu kitap; sağlık bilimleri fakülteleri, diş hekimliği fakülteleri ve sağlık yüksekokullarının ilgili bölümlerinde kullanılabilecek bir ders kitabıdır. Yaklaşık iki yıllık bir süreçte ve güncel verilerin sürekli takip edilerek yoğun bir çaba sonucu hazırlanmış olan bu kitap; lisans, lisansüstü öğrenciler ve tüm akademisyenlerin yararlanabileceği bir kaynaktır.
Diler Aslan Dijital çağda başarı için her kurum veya kuruluş, yönetim modelini gözden geçirmelidir. Otomasyon, dijital karar destek sistemleri, makine öğrenmesi ve yapay zekâ gibi dijital araçların kullanılmasında başarı, süreçlerin veya proseslerin net olarak tanınmasına dayanır. Bir dijital araç üretilirken aracın uygulanacağı sürecin tüm ayrıntıları dikkate alınmalıdır. Yoksa odaklanılan süreç için üretilen dijital araç çöpe gider.
Bu kitap, sağlık hizmeti sağlayan kuruluştaki tıbbi/klinik laboratuvarın dijital çağda başarılı olması için yöntem ve yolları sunmaktadır.
Kitap; “Süreç Temelli Yönetim: Dijital Dönüşüme Hazır mısınız?” kitabı ile birlikte bir tıbbi laboratuvarın toplam test sürecinin ve tüm alt süreçlerinin dijital araçlarla başarılı yönetilmesi için gerekli altyapıya odaklanır. Okuyucu, kitaptan yararlanarak süreçlerini dijital araçlarla başarıyla yönetilecek şekilde ayrıntılı hazırlayabilecektir. Her sürece risk temelli kalite güvencesi sistemini yerleştirerek riskleri ve kalite göstergelerini izleme olanağı sağlayabilecektir.
Kitapta; tıbbi laboratuvarın toplum sağlığındaki rollerine dikkat çekilmektedir. Bu bağlamda tıbbi laboratuvarın üstlenmesi gereken diğer süreçler vurgulanmaktadır. Veri analizi gibi çekirdek süreç ve veri analitiği biliminin gereklilikleri sunulmaktadır. Tıbbi laboratuvarların; klinik bakım haritaları, laboratuvar test sonuçlarından klinik yararlanım yönetimi programları ve gereksiz test isteklerinin değerlendirilmesi çalışmalarında yer almasının önemine dikkat çekilmektedir. Bu uygulamalarda testlerin etkinliği ve ekonomik değerlendirilmesinde kanıta dayalı laboratuvar bilgilerinin gerekliliği açıklanmaktadır.
Kitap; 43 yıllık tıbbi laboratuvarda hizmet, araştırma, eğitim, kalite yönetimi ve akreditasyon ile e-Öğrenme, Bologna Süreci Projesi ve kalite yönetimi alanlarındaki deneyimlere, yürütülen projelerden çıkarımlara, dünyadaki gelişmelerle birleştirilen araştırma, deneyim ve gözlemlere dayalı bir eserdir. Kitapta, bütünsel bakış ile ayrıntıya inilerek yollar gösterilmekte, değerlendirmeler ve öneriler sunulmaktadır. Risk, kalite ve süreç temelli yönetim modelinin açıklandığı bu kitap, tıbbi laboratuvar uzmanlarına, eğitimdeki araştırma görevlilerine ve tüm tıbbi laboratuvar profesyonellerine hem günümüzde yardımcı hem de geleceğe hazırlanmakta yol gösterici olabilecektir.
Alper Akçalı, Alper Aksözek, Ayşegül Çopur Çiçek, Ayşen Gargılı Keleş, Barış Gülhan, Barış Otlu, Dilek Güldemir, Elif Seren Tanrıverdi, Elmas Pınar Kahraman Kılbaş, Emel Çalışkan, Emel Uzunoğlu, Gülfem Terek Ece, Gürkan Akyıldız, Halil Er, Harun Ağca, Hüseyin Haydar Kutlu, Işın Akyar, İdris Şahin, M. Esra Koçoğlu, Mustafa Altındiş, Nurver Ülger Toprak, Özlem Genç, Özlem Miman, Özlem Yoldaş, Pınar Sağıroğlu, Recep Keşli, Safiye Göçer, Salar Zarrabi Ahrabi, Sevil Öztaş, Tuba Dal, Tülay Koca, Yasemin Heper, Yeliz Çetinkol, Yusuf Akdemir Küreselleşen dünyada herhangi bir yerde meydana gelen salgının kısa sürede başka ülkelerin de gündemi olması birçok disiplinin yanı sıra tıbbi mikrobiyolojiyi daha önemli hâle getirmiştir. Sahaya profesyonel teknik eleman yetiştirmede, teorik ve pratik uygulamaları ile mikrobiyoloji eğitimi de bu anlamda daha da önemli ve gerekli olmaya başlamıştır. Kitap, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulları Tıbbi Laboratuvar Teknikerliği öğrenci ve eğitimcileri, tıp fakültesi öğrencileri, tıbbi mikrobiyoloji yüksek lisans-doktora ile tıpta uzmanlık öğrencilerine dahası tıbbi mikrobiyoloji ile ilgili herkese hiç detaya girmeden güncel pratik bilgiler veren bir laboratuvar rehberi şeklinde planlanmıştır.
Ayşe Sakioğlu, Behçet Uz, Bekir S. Kocazeybek, Burcu Parlak, Canan Eren, Cemile Sönmez, Cumhur Artuk, Elif Keskin, Erdal Özbek, Ertan Özyurt, Esra Karakoç, Fadile Yıldız Zeyrek, Fahri Yüce Ayhan, Harika Öykü Dinç, Hasan Irmak, İsmail Yasar Avcı, Kamuran Şanlı, Kazım Kıratlı, Levent Hayat, Levent Sağdur, Mehmet Özdemir, Mehmet Tevfik Yavuz, Muhsin Yıldırım, Murat Güler, Murat Yazıcı, Mustafa Altındiş, Mustafa Güney, Mustafa Yılmaz, Nesrin Gareayaghi, Nigar Ertuğrul Örüç, Nurgül Ceran, Özgür Rüştü Güner, Özlem Miman, Rıza Aytaç Çetinkaya , Rukiye Berkem, Rüveyda Uğur, Salim Yakut, Servet Uluer Biçeroğlu, Sevinç Yenice Aktaş, Sibel Eldemir, Soner Yılmaz, Şükran Köse, Tuba Kula Atik, Tufan Tuğrul Tuncay Ertop, Tuğba Kula Atik, Tunahan Ayaz, Yasemin Coşgun, Yasemin Heper Hâlen tek kaynağı insan olan kanın, hayat kurtaran bir tıbbi ürün olarak gerekli durumlarda kullanılması, hasta güvenliği açısından tüm tarafları ve süreçleri ilgilendirdiğinden transfüzyon mikrobiyolojisi alanı ayrı bir önem taşımaktadır.
Mikrobiyoloji, başından beri transfüzyon tıbbı ile hep iç içe olmuştur. Bugünkü bilgilerimiz ile transfüzyonun başlayıp gelişmesinden çok sonra viral hepatitler ve sonrasında HIV, transfüzyonların kaçınılmaz ve ısrarcı komplikasyonları olarak gözlenmiştir. Kırk yıldan fazla bir süredir bu ve diğer transfüzyonla bulaşan mikroorganizmaların kontrolü ile kan merkezleri mücadele hâlindedir. Hepatitlerin (özellikle Hepatit C) rutin taranmasından önceki yıllarda da bu etkenlerin en temel bulaşma yolu kan transfüzyonları olarak kabul edilmiştir. Sonrasında HIV bulaşı da büyük bir transfüzyon trajedisi olabilmiştir.
Bütün bunlar bize kan transfüzyon güvenliğini sağlamada sürecin ciddi eylemlerle yönetilmesi gerektiğini öğretmiştir. Günümüzde daha da öngörülemeyen etkenler ortaya çıktı; çıkmaya ve insanlığı kuşatmaya da devam edecek gibi görünmektedir.