Sözlük \ 1-1
Ruknettin Kumkale Elinizdeki sözlük; vergi, ekonomi ve muhasebe konularının birbirleri ile iç içe yaşamasına karşın, sadece muhasebeyi ilgilendiren terimlerin toplandığı ilk ve tek yayındır. Bu ilk yayının ilk basımı 2000 yılında Muhasebe Sözlüğü adıyla yayınlanmıştı.

Sözlüğü hazırlarken şu düşüncelerle yola çıktık:

XXI. yüzyılın başlarında artık; ekonomi, muhasebe, hukuk, sigorta konularındaki çalışmalar birbirinin içine girmiştir. Ayrıca muhasebe; iş dünyasının, sosyal güvenlik konularının, Avrupa Topluluğu ile münasebetlerin, gümrük, dış ticaret, kambiyo, sigorta, para piyasaları, sermaye piyasaları gibi yelpazedeki çalışmaların konuşulduğu bir bilim dalı haline gelmiştir. Günümüzde artık muhasebe ile ilgili bir kavramı dile getirmeyen kişi hemen hemen kalmamıştır. Bu açıdan, sözlüğü hazırlamaya başladığımız zamanki düşüncemiz, sözlükten herkesin yararlanmasına olanak sağlamak şeklindeydi. Konuya bu açıdan yaklaşarak muhasebe faaliyetleri içinde geçen terimleri sözlük kapsamına almaya çaba gösterdik.

Terimlerin açıklanmasında Türk Dil Kurumu sözlüğünden; kavram eski dilden kaynaklanarak geliyorsa Osmanlıca Lügat'ten yararlandık. Ayrıca günlük konuşma dilimizde anlamını bilerek veya bilmeyerek sürekli kullandığımız kelimelerin sözlük, yasa ve kullanım anlamlarını da açıklamaya çalıştık.

Murat Şahin Sporda asıl olan unsurlardan birisi de ortak dilin konuşulmasıdır. Bu çalışma spor alanındaki gelişmelere bağlı olarak sportif kavramların ve tanımlamaların doğru bir biçimde insanlara ulaştırılmasına vesile olmaya çalışmaktadır. Özellikle tıbbi, sportif ve sosyal kavramlar ve tanımlar bu kitapta derlenmiştir. Sporda geçen tüm sportif kavramların ve tanımlamaların A’dan Z’ye açıklamalı olarak ortaya konulduğu önemli bir araştırmadır. Çalışma, bilimsel çalışmalar yapan akademisyen, sporcu, beden eğitimi öğretmeni ve araştırma içinde olan herkese faydalı bir kaynak özelliği taşımaktadır.
Ayşegül Arayıcı İyiaydın, Bünyamin Atay, Didem D. Kepir, Emine Feyza Dinçel, Fatma Arıcı, Hazal Yılmaztürk, Nilüfer Voltan Acar, Özlem Haskan Avcı, Özlem Ulaş, Selen Demirtaş Zorbaz, Seval Kzıldağ, Tülin Acar, Yusuf Barbüroğlu, Zehra Yeler Bu sözlük, PDR alanında büyük bir boşluğu doldurmaktadır. Yıllarca İngilizce kavramların karşılıkları tartışıla gelmiştir. Bu sözlükte, tartışmalı kavramlara karşılık, gerek Farsça ve Arapça köken açısından gerekse Türkçe makaleler kaynak gösterilerek en uygun olan Türkçe kavramlar önerilmiştir. Bu açıdan bu sözlük önemli bir yer tutmaktadır.
Süleyman Hayri Bolay “Felsefe Doktrinleri ve Terimleri Sözlüğü’nün 12. baskısı yapılıyor. Bu sözlüğün bu kadar rağbet görmesinin sebebi diğer felsefe sözlüklerinden çok farklı olmasıdır. Bu farklılığı ortaya koyan amillerin başında taşıdığı bir kısım özelliklerin diğer sözlüklerde bulunmamasıdır. Bu farkları okuyucular zaten bilmektedirler ve bunun için bu eseri daha çok tercih etmektedir. 11. baskıya talep üzerine hâdis, hudus delili, hukuk felsefesi, eğitim felsefesi, kimlik, ölüm ve ölüm ötesi, spor felsefesi, tasarım felsefesi, terör gibi maddeler ilave edilmişti. Ayrıca Allah maddesine meşhur fizikçi ve astronom Newton’un kitabından bazı sözleri eklenmişti. Bu ilavelerin kabul ve rağbet gördüğünü gelen ifadelerden anlıyoruz. Biz belki bu hususlarda küçük çapta bir öncülük yapmış olabiliriz. 12. baskıya da çalışma / iş felsefesi, müzik felsefesi, tehafüt, şuur gibi maddeleri yine talep üzerine ilave ettik. Ayrıca bilgi felsefesi ile ilgili kısma bazı eklemeleri zaruri gördük. Diğer taraftan bizim bildiğimiz kadarıyla iş felsefesi ve müzik felsefesi gibi mevzularda ülkemizde ciddi surette çalışmalar yapılmamaktadır. Yaşayan bir filozofumuz ve 20. asrın 20 büyük fizikçisi arasında yer alan Yalçın Koç’un Nazarî Musikînin Esasları adlı eserini bu konuda istisna tutmak isabetli olur. Eserin yeni baskılarını gerçekleştiren Nobel Akademik Yayıncılık kuruluşunun muhterem başkanına, diğer yetkililerine ve çalışanlarına çok teşekkür ederim.”
Nevzat Kalay


Bilim ve teknolojinin baş döndürücü bir hızla geliştiği günümüzde çevirinin önemi gün geçtikçe daha da artmaktadır. Bu önemi yakalayabilecek yeterlilikte çeviri yapabilmek ise hem iş hem de eğitim hayatımızda gelişimimizin dinamosu olacaktır. Bu doğrultuda iyi çeviri yapabilmek için her şeyden önce iki dilin yapısının ve özellikle de kültürünün çok iyi bilinmesi gerekir. Buradan hareketle çeviriye bir kültür meselesi olarak bakmak sanırım yanlış olmayacaktır.


 


Bu çeviri sözlüğünde sosyal bilimlerde yaygın olarak kullanılan kelime ve özelliklede kelime gruplarına yer verilmiştir. Bu sözlük ile kullanıma sunulan kelime ve kelime grupları dilin yapısını yansıtmanın yanında dilin ait olduğu kültürü de yansıtmakta, kullanıcılara sağlıklı çevirilerin yapılabileceği uygun bir zemin hazırlamaktadır. Uzun yılların birikimi olan bu sözlükten sadece çeviri ile ilgilenenler değil İngilizceyle uğraşan herkes faydalanabilir.

Şanslı Şenol - Hakan Savaş Sazak - Ali Mert - Aslı Kılıç Günümüzde geleceğe dönük bilimin, istatistik altyapısına ve bilgi sistemine verdiği önemle birlikte Türkiye'deki üniversitelerde “istatistikçi” yetiştiren istatistik bölümlerinin sayısı da artmaktadır. İstatistik bölümlerinin bir kısmı yabancı dille ancak büyük bir çoğunluğu ise Türkçe istatistik lisans eğitimi yapmaktadır. Öte yandan “istatistikçi“ ünvanı ile mezun olan ancak birbirini anlayamayan istatistikçilerin onlardan beklenen verimliliği göstermelerinin çok zor olacağı açıktır. İstatistik kitaplarının çoğunluğunun İngilizce yazılmış olması göz önüne alındığında öğrenci ya da mezun tüm istatistikçiler için ortak bir İstatistik dili oluşturmanın gerekli olduğuna inandık. Bu elkitabını yazarken amacımız kısaca; İstatistik bölümlerinde okuyan ya da mezun olan tüm istatistikçiler için ortak bir İstatistik dili oluşturmak, İngilizce istatistik terimleri ile Türkçe istatistik terimleri arasındaki uyumu sağlamak için istatistikçilerin yararlanılabilecekleri ortak bir el kitabı yazmak
olarak özetlenebilir.
Eleanor LAWRENCE, Pearson Henderson's Biyoloji Sözlüğü 22,000'den fazla sözcük ile biyoloji öğrencileri, öğretmenleri ve araştırıcıları için temel eser olmaya devam etmektedir. Onbeşinci baskı güncellenmiş, sözlükteki çok sayıdaki yeni tanımlar gözden geçirilmiş ve kök hücre araştırmaları, genom sekanslarına dayalı taksonomi ve kodlanmayan RNA ile onun gen regülasyonundaki rolü gibi heyecan verici alanlardan sözcükler dahil edilmiştir.

Özellikleri
. Çok sayıda yeni ve güncel sözcükleri kapsayan 22,000'den fazla sözcük vardır
. Anlaşılır tanımlamaları ve ilave açıklamaları kapsar
. Tüm biyolojik konular dahildir
. Canlıların güncel sınıflandırmalarını içerir.

Henderson's Biyoloji Sözlüğü biyoloji öğrencileri, öğretmenleri ve araştırıcıları için kapsamlı ve temel bir eserdir.
Mücahit KARAOĞLU Terminoloji olarak ifade edilen her bir ilim dalının kendine özgü kelime veya kelime grupları vardır. Bu kelimeler günlük hayatta kullanılan kelimelerden tamamen farklı olabildiği gibi, günlük hayatta kullanılan kelimelerin farklı anlamları da olabilmektedir.
İngilizce dünya üzerindeki en yaygın ve en çok kullanılan dillerden biri olması sebebiyle kelime sayısı çok fazladır ve teknolojik gelişmelere paralel olarak bu sayı artmaya devam etmektedir.
Tarım ilminde kullanılan İngilizce kelimeleri bir araya toplamak ve kullanım kolaylığı sağlamak amacıyla hazırlanan bu sözlük çalışması Temel Bilgiler, İngilizce-Türkçe, Türkçe-İngilizce bölümlerinden oluşmaktadır. Kullanıcılara faydalı olması en büyük dileğimizdir.
Aykut Bedük İşletme literatürüne kazandırılan “Karşılaştırmalı İşletme-Yönetim Terimleri Sözlüğü” alanında var olan boşluğu önemli ölçüde doldurabilecek bir eser niteliğindedir. Özellikle ALES ve KPSS sınavlarına hazırlanan İşletme, İktisat, Kamu yönetimi Uluslararası ilişkiler, Pazarlama ve benzeri programlarda okuyan ya da bu programlardan mezun olmuş olan ön lisans ve lisans öğrencileri için aynı zamanda yüksek lisans, doktora sınavlarına girecekler için de önemli bir başvuru kaynağıdır.
İsmail Fenni ERTUĞRUL Türk Düşüncesinin önemli şahsiyetlerinden İsmail Fenni Ertuğrul'un Cumhuriyetle yaşıt olan bu eseri, Türkçe yazılmış ilk ve tam felsefe sözlüğüdür.
Felsefe alanında tamamlanmış olduğu bilinen ilk ve bu zenginlikteki tek sözlük, aynı zamanda "Geleneksel Felsefe" ile irtibatı kurabilecek kıymetli bir başvuru kaynağıdır.
Fransızca, dönemin kültürel iletişim dili olarak tercih edildiğinden ve o dönemde henüz Türkçe felsefe kavramları tam olarak yerleşmemiş olduğundan, eser; Fransızca-Türkçe olarak hazırlanmıştır.
Yazarın kelime girdileri için esas aldığı temel kaynağı 1901'de Andre Lalande (1867-1963) tarafından kurulan Fransız Felsefe Cemiyetini'nin (Société française de philosophie) "Bulletin de la Société française de philosophie" isimli dergisidir ki Fenni'nin 1922'de tamamlandığını söylediği bu yazılar 1926 yılında Lalande tarafından "Vocabulaire technique et critique de la philosophie" ismiyle yayımlanmıştır.
İsmail Fenni'nin bu eseri Fransızca bir sözlüğün tam ve aynen tercümesi olmayıp, kendisinin başka kaynaklardan da istifadeyle zenginleştirerek Türkçe’ye kazandırdığı yeni bir felsefe sözlüğüdür. Nitekim Fransızca felsefe kavramlarının bir çoğunun Türkçe'de hangi kavramlarla karşılanması gerektiğine dair ciddi bir mesai sarf edilmiştir.
Eserde bazen filozoflardan münhasıran bahsedilmekte ise de temel olarak bir kavram sözlüğüdür.
Sözlükte, felsefeyle alâkalı olduğu düşünülen psikoloji, iktisat, tıp gibi alanlara ait terminolojiye de yer verilmiştir.

Sefer DARICI Bu kitap; enstitüler, İletişim fakülteleri, meslek yüksekokullarının ilgili bölümlerindeki hoca ve öğrencilerin, iletişim ve ilgili diğer alanlarda faaliyet gösteren firmaların, bireysel olarak çalışan grafiker, editör, gazeteci, fotoğrafçı, foto muhabiri ve diğer kişilerin, medya mensuplarının, televizyoncu, gazeteci ve muhabirlerin, baskı ve baskı teknikleri üzerine faaliyet gösteren kurumların kullanılan terimlerin bir arada olmaması nedeni ile yaşadıkları sıkıntılara bir son vermek amacıyla hazırlandı.
Medya Terimleri Sözlüğü mesleğe yeni başlayacaklar ve eğitimini alacaklar için yardımcı bir kaynak olmak üzere her zaman başvurulabilecek bir eser olma özelliği taşıyor. Kitap medya ve ilgili sektörde çalışanların uzmanlık alanlarına göre sınıflandırıldı. İçeriğinde yer alan polis muhabirliği, yargı muhabirliği, ekonomi muhabirliği, parlamento muhabirliği, sağlık muhabirliği, spor muhabirliği, kültür-sanat muhabirliği, magazin muhabirliği, foto muhabirliği, TV muhabirliği, dış haberler, kameramanlık, tasarım, montaj, baskı, sinema-tiyatro gibi uzmanlık alanlarında hem uygulamada hem de teoride karşılaşılabilecek terimler özenle seçildi.
Ciddi bir kaynak taramasının yapıldığı kitapta, teoride olmayan fakat yazarın uzun yıllar iletişim sektöründe görev yapmış olması nedeniyle uygulamadan eklediği birçok terim de yer alıyor.
Elinizdeki bu önemli eser, Türkiye'de bu alandaki bir eksikliği gidermekle birlikte, yeni çalışmaları da kaynak oluşturma amacını taşıyor.
Hikmet Koraş, Fatma Açık, Zamira Öztürk Özbekistan'ın bağımsızlığını kazanmasından sonra Türkiye ile Özbekistan arasında çok yönlü ilişkiler kurulmuştur. Şüphesiz bu ilişkilerin en önemlisi kültürel ilişkilerdir. Kültürel ilişkiler her ne kadar hükûmetler tarafından kurulsa da akademisyenler ve aydın kişiler eliyle yürütülür. Bu ilişkiler, onların; ufkunun genişliği, bilgiyle desteklenen geleceği görme becerisi ve fedakârlığı ile gelişir.
Sözlük hazırlamak; bir dil veya bir dilin farklı bir yazı dilini bilmenin ötesinde, ele alınan coğrafyayı ve coğrafyanın tarihini iyi bilmeyi, coğrafyadaki sosyal ve siyasi gelişmeleri okuyup süzebilmeyi, sözlük bilimi ile ilgili gelişmeleri, özellikle de hazırlanacak sözlükle ilgili güncel yayınları okuma ve değerlendirmeyi gerektirir.
Özbek yazı dili, bugünkü Özbekistan Cumhuriyeti'nde kullanılan Türk yazı dilidir. Bu yazı dilinin kullanıldığı coğrafya, bütün Türk dünyasının önemli kültür merkezlerinin bulunduğu bir bölgedir. Dil, bir milletin bütün kültürel birikiminin toplamıdır. Milletin bütün değerleri, dil vasıtasıyla o yazı dilinin sözlüğüne yansımıştır. Bu manada sözlük, bir taraftan bu birikimi yansıtırken diğer taraftan dil ve dilin gelişimi hakkında da bilgi verir. Bu açıdan sözlük; tarihtir, bir hayat tarzının ifadesidir, toplumun aynasıdır.
Bu sözlüğün hazırlanması sözlük hazırlayanların yaklaşık yedi yıl gibi uzun zamanını almıştır. Diğer Türk yazı dilleriyle ilgili sözlükler hazırlanıp yayımlanmasına rağmen Özbek yazı dili ile ilgili bir genel sözlüğün olmaması, bu zahmeti ve yapılan fedakârlığı ifade etmek için yeterlidir. Sözlüğün bütün kullanıcılara faydalı olması dileğimizdir.
İrfan Neziroğlu Birçok alanda Türkçe-İngilizce Teknik terimler sözlüğü olmasına rağmen yasama ve Parlamento hukuku alanında eksiklik vardı. Türkçe-İngilizce-Türkçe Parlamento terimleri sözlüğü bu boşluğu doldurarak daha etkin bir yasama iletişimine katkıda bulunmak amacıyla hazırlanmıştır. ALANINDA İLK ve TEK olma özelliğine sahip sözlük , başta milletvekilleri ve yasama bürokratları olmak üzere akademisyenler, hukuk ve siyaset bilim öğrencileri ve yabancı diplomatlar açısından bir başucu eser niteliğindedir.
Nalan Kalkan Oğuzhanoğlu Enstitümüz eğiticilerinin üstlenmiş olduğu ve çok sayıda psikodrama kitabının Türkçeye çevrilmesi sürecinde oluşan sözcük havuzu bu kitabın temelini oluşturmuştur. Psikodrama sınırları içinde açıklanma gereksinimi duyulan sözcükler, yorumlarıyla birlikte çözümlenmeye çalışılmış ve sayfalardaki yerini almıştır.
Bu sözlük, daha basılırken eskimeye yol alacaktır ama umarım yenilenme ve düzeltmelerle giderek daha kapsamlı temel bir kaynağa dönüşmeye öncülük edecektir.
Türker Ahi Endüstri çağını kaçırmış bir imparatorluğun yıkılmasının, ardından Türkiye'nin bugün geldiği noktada yaşadığı sorunların büyük kısmı, "ulaştırma sistemleri" entegrasyonunda yapılan hatalardan ve eksikliklerden kaynaklanmaktadır. Bunu dikkate alırsak ulaştırma konusunun üzerinde ne kadar çok odaklanmamız gerektiği daha da önem kazanmaktadır.
Demiryollarının gelişimi; çağdaş medeniyet seviyesine giden yolda teknoloji, uygarlık, ekonomi, hizmet ve daha birçok sahada bizleri ileriye taşıyacak büyük bir adımdır. Oluşacak rekabet ortamıyla birlikte; taşımacılık maliyetinin düşmesini, demiryolu teknolojilerinin gelişmesini, diğer modlarla entegrasyon sağlayacak bir ulaştırma politikasının takip edilmesini ve her yere demiryolu ile ulaşabilme imkânının yaratılmasını diliyoruz. Devletimiz, bu sayede ulaştırma konusunda dünyada gıpta edilecek bir konuma gelecektir. İki yıllık bir çalışma ve senelerin birikimiyle kaleme alınan bu sözlüğün bu amaca hizmet etmesini umuyoruz.
Kitabımızda;
• Raylı sistemler ve intermodal lojistik sektöründe en çok kullanılan Türkçe terimlerin İngilizce karşılıklarını,
• İngilizce terimlerin Türkçe karşılıklarını,
• Eski Türkçe ve yabancı raylı sistem terimlerinin güncel karşılıklarını,
• Amerikan ve İngiliz terminolojisinde kullanılan farklı demiryolu deyimlerini
bulacaksınız.
Süleyman TEMEL, Beyhan KİBAR, Hakan KİBAR, Muhammet ŞAKİROĞLU Günümüzdeki en güncel ve kapsamlı "Türkçe-İngilizce Tarımsal Üretim Sözlüğü" olan bu çalışma, tarımsal üretim alanındaki gelişmelere bağlı olarak ortaya çıkan boşluğu önemli ölçüde doldurabilecek bir eser niteliğindedir. Geniş bir literatür taraması yapılarak tarımsal üretim alanında yararlı olabilecek ve yaygın olarak kullanılan kelime ve kelime grupları saptanmış ve İngilizce karşılıkları ile birlikte alfabetik sırada verilmiştir.
Bilim ve teknolojinin hızla geliştiği günümüzde çevirinin önemi de gün geçtikçe artmaktadır. Bu önemi yakalayabilecek yeterlilikte çeviri yapabilmek ise hem iş hem de eğitim hayatımızda gelişimimiz açısından son derece önemli olacaktır. İngilizce literatürü takip edenlere kolaylık sağlamak için hazırlanan "Türkçe-İngilizce Tarımsal Üretim Sözlüğü" kitabı; Üniversitelerin Ziraat Fakülteleri, Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakülteleri, Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi ile Tarım ve Doğa Bilimleri Fakültesi bölümlerinde ve kısmen Gıda Mühendisliği ile Biyoloji bölümlerinde okuyan ya da bu programlardan mezun olmuş lisans öğrencileri, lisansüstü düzeyinde eğitim alan öğrenciler, kendilerini bu alanda geliştirmeye çalışan araştırmacılar ve uzmanlar ile bilimsel çalışmalar yapan akademisyenler için de faydalı bir kaynak özelliği taşımaktadır.
Mehmet Kutsay ATATÜR , Uğur KAYA Bu sözlük günümüzdeki en güncel ve kapsamlı Zooloji Terimleri Sözlüğü'dür. Zooloji'nin tüm dallarının yanı sıra çok detaya inilmemekle birlikte, Zooloji bilimi ile ilgili olan diğer bilim dallarına (örneğin Kimya, Ekoloji, Moleküler Biyoloji, vs.) ait bazı terimlerin de açıklamaları bulunmaktadır. Bu sözlük 16,000'in üzerinde Zoolojik terimin açıklamasını kapsamaktadır. Türkçedeki karşılıkları İngilizce sözcüklere benzeyen çoğu terimin de Türkçe okunuşları, ilgili açıklamaların sonuna eklenmiştir.