Meteoroloji Mühendisliği \ 1-1
Ahmet Selim Süzer Dünyayı dolaşmayı sağlayan hava yolu; uzun mesafeleri, hızlı ve güvenli bir şekilde seyahat etme imkânı sunar. İş, turizm, ticaret ve eğitim gibi alanlarda yaygınlaşan uçuşlar sayesinde insanlar; farklı kültürleri, gelenekleri ve yaşam tarzlarını keşfedebilmektedir. Ayrıca uçaklar; bakım, denetim ve acil durum yönetimi gibi birçok işlevi yerine getirmektedir. İşletmelerin ticaret hacminde, ekonomik büyüme için gerekli olan harcama ve seyahatlerin artmasında ve küresel ekonomik bağların güçlenmesinde hava uçuşları da önemli rol oynamaktadır.
Hava taşımacılığı pilotları, dünyanın herhangi bir yerinde faaliyet göstermek zorundadır; bu nedenle uçuş emniyeti ve güvenliği her şeyden önemlidir. Hava durumunun uçuş sonuçları üzerinde büyük etkisi vardır. Basınç, yoğunluk ve kararlılık, bulut oluşumu ve yağış, gök gürültülü fırtınalar, buzlanma, rüzgâr kesme ve türbülans gibi havacılığa yönelik meteorolojik tehlikeler, uçuşun ilk günlerinden beri gerekli olmuştur ve bu konular, günümüz pilotlarının öğrenme hedefleri arasındadır. Meteorolojinin önemi ortaya çıkmıştır ve araştırmalar, divertin nedenlerinden birinin öncelikle hava durumu olduğunu göstermiştir. Divertler, hava yolları için ek maliyetleri temsil eder.
Bu kitabın amacı; meteorolojinin hava yolu işletmelerinde gider maliyeleri içinde divertlerin en çok katkıda bulunanlardan biri olduğunu göstermek ve bu konudaki bilgi ve deneyimleri okuyucu ile paylaşmaktır.
Büyük Önder Atatürk'ün dediği gibi "İstikbal, göklerdedir".
Mikdat Kadıoğlu “Havacılıktan bahsetmeye başladığınız andan itibaren meteoroloji olmazsa olmaz bilim disiplinlerinden biri hâline gelir. İki alanın oldukça girift olan ilişkisi, bir hava aracının gökyüzündeki seyahati veyahut kaderi için vazgeçilmez bir unsurdur. Bu noktadan hareketle meteoroloji, havacılığın gelişmesi için en önemli bilim dallarından biridir demek kanaatimce en doğru tanımlamalardan biri olacaktır.
Millî Teknoloji Hamlesi'nin en önemli atılımlarından biri hâline gelen Millî SİHA'larımız askeri alanlardan afetlere, orman yangınlarından düzensiz göç hareketi izlemeye kadar birçok alanda kullanılır hâle geldi. Tüm hava araçlarında olduğu gibi İHA'ların uçuşu içinde hava hareketlerinin belirleyici bir rolü var. İHA'lar hava akımı ve aerodinamik kuvvetlerden faydalanarak uçarlar ve bu yüzden meteorolojik olayların etkisi büyüktür. Uzaktan tamamen otonom bir sistemle yönetilen bir uçuşun dinamik süreçleri, atmosferin mevcut durumuna da bağlıdır. Bu nedenle atmosferde meydana gelen türbülans, fırtına, buzlanma gibi şiddetli hava olayları İHA'ların performansı ve güvenli uçuşu için belirleyici niteliktedir…”
Selçuk Bayraktar

Hava, uçak performansını ve uçuş güvenliğini etkileyen önemli bir faktördür. Sıcaklık (sıcak veya soğuk), nem (ıslaklık veya kuruluk), rüzgâr hızı (sakin veya fırtınalı), görünürlük (berraklık veya bulanıklık) ve barometrik basınç (yüksek veya düşük) gibi değişkenlere göre belirli bir zaman ve mekândaki atmosferin durumudur. Hava durumu terimi, yüksek rüzgârlar gibi olumsuz veya yıkıcı atmosferik durumlar için de geçerlidir.
Aslında hava şartları, hiçbir zaman tarafsız değildir. Savaşta ve barışta hep bize karşı veya bizimle beraberdir. Temel kural şudur: “Eğer avantajımız olacak şekilde onu anlar ve kullanırsak hava, müttefikimiz; kullanmazsak düşmanımız olur.” Sonuç olarak savaş ve havacılık tarihimiz boyunca hava şartlarına dikkat etmediğimiz zaman havanın düşmanımız; dikkat ettiğimiz zaman da müttefikimiz olduğunu defalarca tecrübe ettik.
Bu nedenlerden dolay bu kitap, savaşta ve barışta aletli ve/veya aletsiz sivil, askerî ya da sportif amaçlar ile uçuş yapan ya da bu uçuşlara hizmet veren tüm havacılık camiasının hava durumuyla ilgili meteorolojik olayları sağlam bir şekilde anlama, kavrama, analitik düşünme ve karar verebilme becerilerini geliştirmek için hazırlanmıştır.
Steven A. Ackerman, John A. Knox “Meteoroloji: Atmosferimizi Anlamak”, diğer bir deyişle havayı, hava ve atmosfer olaylarını, iklimi ve atmosferik çevremizi anlamak adlı ve amaçlı bu kitap, meteoroloji konusunda lisans eğitimi alanlar ve anabilim dalı meteoroloji olmamasına rağmen temel meteoroloji, klimatoloji ve atmosferik çevre dersi alması gerekenler için hazırlanmış temel bir kitaptır. Kitap; gerçek dünya örnekleri, uygulamaları ve merak uyandırıcı anlatımıyla öğrencilere hitap etmektedir. Bu kitap, atmosferi nasıl gözleriz ve elde ettiğimiz bilgilerle atmosferik olayları nasıl açıklarız konusuna vurgu yapmaktadır. İlk bölümlerde hava olaylarının oluşumu ile birlikte basınç, sıcaklık, nem, bulut, yağış gibi temel değişkenler ele alınmış, meteoroloji haritaları ve gözlemlerine yönelik pratik bilgiler verilmiştir. Kitabın diğer bölümlerinde atmosfer-okyanus etkileşimi, şiddetli hava olayları ve küresel iklim değişikliği gibi temel, güncel hava ve iklim konuları üzerinde durulmuştur.
Sonuç olarak bu kitap ülkemizde uçak ve uzay bilimlerinden, coğrafya, çevre, ziraat/tarım, su ürünleri, orman, afet ve acil durum, denizcilik, havacılık, sivil havacılık ve yerbilimleri fakültelerine kadar, temel meteoroloji, atmosfer, atmosferik çevre ve iklim konularını öğrenmesi gereken tüm lisans öğrencilerine hitap eden ve konunun uzmanlarınca hazırlanıp Türkçeye çevrilmiş bir kaynaktır. Aynı zamanda bu kitap, ülkemizde sayıları her geçen gün artan havayı anlamak ve kendi hava tahminini yapmak isteyen meraklı, gönüllü ya da amatör meteorologlar, pilot, yelkenci, planörcü, yamaç paraşütçüsü, denizci, dalgıç, dağcı, mağaracılar ve çevreciler için de iyi bir kaynaktır.
Meteorolojiye ve/veya Klimatolojiye Giriş dersleri için kullanılabilecek bu kitap, ülkemizde TÜBA Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğüne uygun olarak hazırlanmış ilk kaynaklardan biridir. Ayrıca İnternet uygulamalarına yönlendirmesiyle öğrencilerin dünyaya açılması, sayısız bilgi kaynağından yararlanabilmesi ve öğrenmeye teşvik etmesi bakımından da benzerlerinden farklıdır. Bu kitap pedagojik yönü ile de bir çok ödüle layık görülmüştür.
Mücahit KARAOĞLU Günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası olan meteoroloji günlük hava tahminlerinden iklim olaylarına, ulaştırmadan bayındırlığa, sağlıktan tarıma, şehircilikten adalete kadar tüm hizmet birimleri ile doğrudan ilgilidir. Ulaştırma hizmetlerinin zamanında ve güvenli bir şekilde yapılması, şehircilik ve tarımda doğru planlamaların yapılması ve kaynak israfının önlenmesi, sağlık ve adalette etkili hizmetlerin verilebilmesi için meteorolojik çalışmalar çok önemlidir ve bu önem giderek daha iyi anlaşılmaya başlanmıştır. Meteorolojik destek alınmadan yapılan faaliyetlerde mutlaka bir eksiklik ve aksaklık ortaya çıkacaktır.
Günlük hayatımızda bu derece etkili olan meteoroloji sadece meteoroloji terimi ile bu hizmetleri kapsayamaz ve yapamaz. Hizmet verdiği birimlere göre kendisi de pek çok alt birimlere ayrılmıştır. İklim bilimini ifade eden klimatoloji coğrafyanın bir alt dalı olup meteoroloji bünyesinde de hizmet vermektedir ve uzun yıllar meteorolojik verilerini iklim bilgilerine dönüştürür. Zirai meteoroloji en doğru ve ekonomik tarımın yapılması için uğraş verir ve hem meteorolojik hem de klimatolojik verilerden yararlanır.
Üniversitelerimiz bünyesindeki ziraat fakültelerinin büyük bir bölümünde hâlâ meteoroloji ve/veya klimatoloji (iklim bilgisi) dersleri okutulmaktadır. Bu elbette yanlış değildir ama eksiktir. Tarım sektöründe görev alacak bir ziraat mühendisi meteoroloji ve iklim parametrelerini sadece soyut bir ifade olarak değil, aynı zamanda bunları nasıl kullanıp uygulayacağını da bilmelidir.
Bu amaca hizmet etmek gayesi ile hazırlanan bu kitapta meteoroloji, klimatoloji ve zirai meteorolojinin anlamı, önemi, çalışma alanı, birbiri ile ilişkileri anlatılarak tanıtılmaya gayret edilmiştir. Belli bölümlerin sonunda tamamlama sorularıyla konunun daha iyi anlaşılması amaçlanmıştır. Kitapta geçen bazı terimlerin daha iyi anlaşılması ve meteorolojide kullanılan bazı terimlerin anlaşılmasına yardımcı olmak amacıyla son kısma sözlük ve kolay kullanım için kitabın sonuna indeks konulmuştur. Başta, geleceğimiz olan öğrencilerimize ve diğer kullanıcılara faydalı olmasını dilerim.