Edebiyat \ 2-9
Hakan Şarkdemir Büyük Mukavva (Şiir)
Ali Kafkasyalı “Cennetten kovulmuş Âdem gibi, cennet bildiği memleketinden, vatanından kovulmuş bir âdemdir Nâzım Hikmet. Devletini, istemediklerini kovabilecek kadar sahiplenenlerden çok daha fazla seven bir adam. Hem sevgisinden hem bağlılığından hem de kendine sövenlerin cehaletini anlayıp onlardan nefret etmeden, yalnız onların olmadığını bildiği devletine ve yalnız onlardan ibaret olmayan milletine büyük bir şevkle, kararlılıkla ve inançla hizmet edişinden şüphe edilemeyecek bir adam. Aymazların sevmediği, kıymetini bilmediği, hain belleyip bellettiği bir adam. Yâd ellerde, özgenin takdiriyle, sevsin istediklerinin husumetiyle ve hasretiyle geçen ömrünü, sanat, edebiyat, fikir ve ülkü bakımından fevkaladeliği ancak zamanla anlaşılabilen eserler vererek doldurmuş bir adam. Saygısızca yaşayıp ölen ve tükenen hasımlarına mukabil eserleriyle yücelen ve ebedîleşen bir adam.
Nâzım Hikmet'in, yıldızlar kadar, hatta gençliği kadar uzak olduğunu bildiği memleketine duyduğu hasret ve platonik aşk, böylesine bir bilmenin yakıcılığıyla, tükenmez bir ümitle ve gayretle birleşerek hem hizmetlerini çok değerli hem eserlerini ölümsüz eylemiş.
Bu eser, sinesinden çıktığı milletinin sözde mümessillerinin sevgisinden mahrum kalsa da yüceliğinden emin olduğu milletinin sevgisiyle ve himayesiyle hikmetini gösterip yetiştirdiği bir eser üzerinedir.
Bu eser; fikirleriyle, çalışmalarıyla, hizmetleriyle ve eserleriyle kendini vakfettiği yüce milletinin bir eseri olmuş Nâzım Hikmet üzerinedir.”
Prof. Dr. Muhammet Savaş Kafkasyalı
Enes Özel Günümüz şiirinin genç yeteneklerinden Enes Özel ilk kitabı Büyükşehir Kahve Molasında ile Ebabil Yayınları’nda. Özel’de şehrin aşırılaşmış baskısı altında çıkış yolları arayan insanın yaşadığı değişimin / dönüşümün hikâyesini bulacaksınız. İnsanı özgürlüğüne kavuşturan kapitalizm şeklinde sunulan modernizm aşırılaştırılmış yaşama biçimiyle insanın özgürlüğüne yönelik en şiddetli tehdidi oluşturmaktadır. Bu tehdit karşısında insanın tedirginliği ve bu tehdidi aşma biçimleri Büyükşehir Kahve Molasında’nın ana meselesi. Maddi dünyanın insana yönelttiği şiddet ve insanın buna karşı çıkışı, dış dünyanın aşırılaşmış şiddetini aşmaya dönük hamle Enes Özel’de gerçeğin yeniden inşası olarak çıkıyor karşımıza. Bütünüyle maddileşmiş dünya kişiye yaşanacak bir ortam bırakmamıştır. Dünya artık dünya değildir. Büyükşehir Kahve Molasında sizi şehrin hayatından çıkmaya, bireyselliğinizi yeniden kurmaya çağırıyor.
Ayhan Kurt

Allah'ın kâinata dokunduğu


o küçücük andaki hışırtı? Yok.


Dalga nikâhını bozmuş denizle beni affet


Bohçasına köpükler çakıllar doldurup


göçmüş çoktan yağmurun peşi sıra


başka diyarlara. Beni affet, ırmak için


çağıltı uzak hatıra, vefasız bir sevgili


bile değil. Tek bir damlanın âlemleri



Bilal Dursun Yılmaz Küreselleşme ulusal temelleri çürütmekte ve tek tip insan oluşturulmasına sebebiyet vermektedir. Bu kaçınılmaz bir süreç. Küreselleşmeyi durdurmak imkânsızdır. Ama tam da bu durumda çok daha büyük zorunluluk, ulusal değerleri korumak için üzerimize düşen büyük sorumluluğumuzdur. Her ulusal kültürün kendi benzersizliğini koruması gerekmektedir. Küreselleşme vahşi bir canavar ve biz hele küçük ulus devletler bu canavar için çok lezzetli bir yiyeceğiz. O sebepten bu vahşi canavara karşı ayakta kalabilmek için mücadele etmeliyiz.
Vural Kaya Vural Kaya'nın ikinci şiir kitabı Cezbede Bir Narsist, Ebabil Yayınları'ndan çıktı. İlk kitabına nazaran anlatı payının iyice azaldığı Cezbede Bir Narsist, Kaya'nın uzun şiirdeki başarısını da ortaya koyan bir kitap. Kaya gibi sağlam şiirlerin yer aldığı Cezbede Bir Narsist'te yoğun bir dış dünya vurgusu var. Narsistin cezbesi diyebileceğimiz bu vurgunun yoğunluğu Kaya'nın ikinci kitabında temel yönelim.
Dış dünyaya yoğunlaşmanın getirdiği analiz ve ayrıntıcılıkla derinleşen Narsist, yetenek yetenektir, cümlesinin somut kanıtı olarak karşınızda.
Gürsel Aytaç Alman dilinde eser veren edebiyatların; Federal Alman, Demokratik Alman, Avusturya ve İsviçre edebiyatlarının önemli temsilcileri ve eserleriyle ele alındığı çalışmada, pluralist edebiyat tarihi metoduyla akımları, yazarları ve eserleri, tarihi, felsefi, sosyolojik, kültürel etmenlerin bileşkesi halinde yorumlanarak tanıtılmaya çalışılmıştır. Üniversitelerimizin Alman dili ve edebiyatı öğrencilerinden başka edebiyat meraklılarına da faydalı olacaktır.
Emine Yılmaz, Bülent Bayram, Feyzi Ersoy Bu kitapta yer alan yazılar esas olarak Hacettepe Üniversitesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü tarafından düzenlenmekte olan Türk Dilbiliminde Tanımlama ve Belgeleme toplantılarının üçüncüsünde, yani 17-18 Eylül 2015 tarihlerinde, Çuvaşçanın Belgelenmesi ve 100. Ölüm Yıldönümünde Konstantin V. İvanov adlı çalıştayda sunulmuş olan bildiri metinlerinden oluşmaktadır. Ancak konuyla ilgili daha önce yayımlanmış kimi yazılar da bu seçkiye dahil edilmiştir.
Söz konusu toplantı Çuvaşçanın Belgelenmesi konusuna odaklanmış ancak 2015 yılı aynı zamanda Konstantin V. İvanov'un 100. ölüm yıl dönümü olduğu için çalıştay çift odaklı gerçekleşmişti. Kitapta da görüleceği üzere, yazılar büyük ölçüde Konstantin V. İvanov'un Narspi şiiriyle ilgili ya da ilişkilidir. 2097 dizelik bu öykü-şiir, hem şairin en ünlü şiiridir hem de Çağdaş Çuvaş Edebiyatı’nın miladı sayılır. Yazıldığı dönemden beri güncelliğini yitirmemiş olan bu şiir Rusça, Başkurtça, Tatarca, Marice, Ukraynca, Mordvince, Bulgarca, Udmurtça, Azerice, Macarca, Türkçe, Yakutça, Tacikçe, Almanca, İsveççe, İngilizce ve İtalyanca gibi pek çok dile çevrilmiştir.
Koray Üstün Teknoloji ile edebiyat arasındaki ilişki, baskı teknolojilerinin yazınsal üretime etkilerinde ve bilim kurgu anlatılarında kendini gösterir. Bununla birlikte teknolojinin varlığıyla romanda gerçekçi bir kurgu da sağlanmaktadır.
Çağdaş Türk Romanında Teknolojik Gerçeklik adlı bu çalışma, teknolojinin gerçekçi romanın kurgu ve içerik düzlemlerindeki etkisi ve görünümünü belirlemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada Türk romanının gelişim sürecinde teknolojinin hangi bağlamlarda görüldüğü seçilmiş örnekler üzerinden gösterilmeye çalışılmış ve yazınsal metnin çözümlenişinde teknolojiye yüklenilen işlevlerin neler olduğu ve gerçekçi bir kurgunun sağlanması için teknolojinin nasıl ele alındığı sorularına yanıt aranmıştır.
Mustafa Akgün Vurulup tertemiz alnından uzanmış yatıyor
Bir hilâl uğruna yâ Rab!... Ne güneşler batıyor!

Ey şehid oğlu şehid!... İsteme benden makber
Sana âğûşunu açmış duruyor Peygamber!
Sümeyye Betül Çarpışma (Şiir)
Sümeyye Betül
Evren Kuçlu Herkes günümüz şiirinin meselelerini, açmazlarını, içine düştüğü güçsüzlüğü konuşuyor, yazıyor. Ama kimse bu güçsüzlüğü aşacak çabaların üstüne gitmiyor, düpedüz, destek çıkmıyor. Hesap, benim görmediğimi kimse görmez üzerine kurulu. Millet Türk şiirini devekuşu zannediyor. Türk şiiri de, Türk şairi de devekuşu değildir. Ebabil Yayınları, Evren Kuçlu’nun Çete Kurma Hazırlıkları’nı iftiharla sunar. Edebiyat dergilerinde bugüne değin sekiz şiiri yayımlanmış şairin dokuz şiirlik bu ilk kitabını, iftiharla sunar
Osman Özbahçe Çevrimdışı, Edebiyatsız Edebiyatın eleştirisidir. Sistemden çıkma önerisidir. Bu öneri, edebiyatı, vitrin üstünlüğüyle konuşan plâstik eleştirmenlere, klişe ürünü yüzeysel değerlendirmelere bırakma değildir. Günümüz edebiyatını kaplayan Edebiyatsız Edebiyat, gerçek edebiyatı iptal davasıdır. Edebiyat dergilerinde sağlam şiirin önemi gittikçe azalmaktadır. Standardı bozan şiir çevrimdışı yapılmaktadır. Çevrimdışı çirkin ördek sendromu değildir. Edebiyatın ortamı edebiyattır. Ortam sağlam şairdir. Sistemi kuran da, yıkan da şairdir. Şiire başkasının gücü yetmez. Sorun: ortadaki sistemin edebiyatın içini boşaltmasıdır. Standardı aşanın cezalandırılmasıdır. Çevrimdışı, Osman Özbahçe'nin Hüseyin Cöntürk, İsmet Özel, D. Mehmet Doğan, Nuri Pakdil, Hüseyin Su ve Necip Tosun üzerine yazdığı yazılardan oluşmaktadır. Dijital Topluluklar başlıklı yazı yeni okul önerilerini eleştirmektedir. Hüseyin Su ve Necip Tosun yazıları, kıymetli hikâyecilerimizin hikâye kronolojileriyle bütünlenmektedir. Çevrimdışı, gerçek edebiyata çağrıdır. Çevrimdışı Edebiyat işin özünü, sağlamını, gerçeğini aramak ve savunmaktır.
Aybala Çayır, Başak Uysal, Celile Ökten, Esra Nur Tiryaki, Gülşat Bican, H. Merve Altıparmak Yılmaz, Halil Erdem Çocuk, Hatice Coşkun, Hatice Değirmenci Gündoğmuş, Hikmet Asutay, Kemalettin Deniz, Neslihan Karakuş, Osman Emin, Perihan Tuğba Şeker, Pınar Bulut, Şeyda Özcan, Ülker Şen Değerli Okuyucumuz,
Alanında uzman yazarların katkılarıyla hazırlanan bu kitabımızda öncelikle Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen Çocuk Edebiyatı ders içeriğini temel aldık. Daha sonra çocuk edebiyatı alanındaki çağdaş yaklaşımları esas almayı amaçladık. Böylece kitabımızda 15 konu başlığı oluştu. Artık okumanın -her açıdan- bir görsel kabul süreci olduğu gerçeğinden hareketle her bölümün sonuna bölümü destekleyici bir okuma ve film listesi ekledik.
Umuyoruz ki meslek hayatında sana yeni bir kapı açacak, bir başka kitabı karıştırmanı sağlayacak, okurken altını çizme ihtiyacı hissedeceğin kelimeler içeren bir kitap hazırlamışızdır. Biliyoruz ki ilmin kaderi geçilmektir ve diliyoruz ki literatürde çocuk edebiyatına ait nitelikli akademik çalışmalar arasında yer almak bu kitaba da nasip olsun.
Albina Kıran, Aleksandr V. Kuznetsov, Aleksey Petroviç Leontyev, Bahar Eriş Karaoğlan, Buğra Oğuzhan Uluyüz, Bülent Bayram, Cemalettin Yavuz, Durmuş Arık, Elçin Yılmazkaya, Emine Yılmaz, Nadejda Mihaylovna Kuznetsova, Oğuzhan Durmuş, Sinan Güzel, Vildan Çakmak, Еlena Chekushkina Bütün ömrünü Çuvaş halkının aydınlanmasına adamış bir Çuvaş eğitimcisi olan İ. Ya. Yakovlev'in (1848-1930) yüz yetmişinci doğum yıldönümü anısına hazırlanmış olan bu kitap, Çuvaş dili, edebiyatı ve halkbilimi alanlarında kaleme alınmış yazılardan oluşmaktadır.
Bu yazılar esas olarak, Hacettepe Üniversitesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü tarafından, 29 Haziran 2018 yılında düzenlenmiş olan “Doğumunun 170. Yılında İ. Yakovlev ve Çuvaşlar: (Dil-Edebiyat-Folklor)” adlı uluslararası sempozyumda sunulmuşlardır. Bu sempozyuma, Türkiye'den ve Çuvaşistan'dan, Çuvaşça alanında çalışan on sekiz akademisyen katılmıştır.
İ. Ya. Yakovlev, Çuvaş halkı için çok önemli bir figürdür. Öğretmenlerin de yetiştirildiği ve Çuvaşların ilk millî eğitim kurumu olan ünlü Simbirsk Çuvaş (Öğretmen) Okulu, İ. Ya. Yakovlev tarafından 1868'de kurulmuştur. Çuvaş Üniversitesi olarak da bilinen bu okuldan, 1868-1919 yılları arasında 1379 kişi mezun olmuştur. Bu okul bünyesinde, öğretmen yetiştirme dışında Hristiyanlığın Çuvaşlar arasında yerleşmesi, yaygınlaşması, dini literatürün çevirilerle zenginleştirilmesi gibi konularda da önemli çalışmalar yapılmıştır.
1872'de, bugün kullanılmakta olan Çuvaş alfabesini de düzenlemiş olan İ. Ya. Yakovlev, aynı yıl Ortodoks Hristiyan İnancının İlk Öğrenimleri adlı kitabı Kazan'da, Çuvaşça olarak yayımlamıştır. Bu yayını, 1873'te Matta İncili ve 1874 yılında da Markus ve Luka İncili adlı kitaplar izlemiştir. Ayrıca 1880'li yılların başlarında, Simbirsk’te Çuvaş çeviri merkezini kurmuş ve 1882 yılında Главные церковные праздники Господней и Богородицы adıyla ilk eseri yayımlamıştır. Simbirsk Çuvaş Okulunda; din adamları, devlet memurları, millî ekonominin düzenleyicileri, eğitimciler, edebiyatçılar, sanatçılar ve aydınlar yetişmiştir. Okuldan mezun olan öğrenciler Çuvaş halkının kültür gelişimine, ekonomisine önemli yararlar sağlamışlar; millî müziğin, resim sanatının, dilin ve edebiyatın oluşum ve gelişiminde önemli yere sahip olmuşlardır. Ünlü Çuvaş şairi K. V. İvanov da bu okuldan yetişmiştir.
Serkan Işın Serkan Işın’ın 2003 yılında Zinhar dergisi çevresinde başlayan ve son 6 yıla yayılan Görsel Şiir çalışmalarından oluşan Dada Korkut kitabı Ebabil Yayınları’ndan çıktı.
94 sayfalık seçki, şairin bugüne kadar yayımlanmamış birçok Görsel Şiir ve işini içeriyor. Bir deney olarak ortaya atıldığından bu yana şiirimizde keskin tartışmalara yol açan Görsel Şiir meselesi, Dada Korkut kitabıyla dilimizdeki ilk eserini veriyor.
Tipografi, harf, kelime, parça, tarama, fotokopi, resim vb. birçok öğenin şiirin malzemesi olarak ortaya çıktığı Görsel Şiir, gözü pek bir deney girişimi olarak okurun şiir ve okuma alışkanlıklarını sarsmaya yöneliyor. Anlam nedir, resim ve şiir bir arada olur mu, şiiri şiir yapan nedir, uyum, ahenk, üslûp, teknik nedir, teknoloji karşısında şiir nedir gibi, şiirin gündemini belirleyen sorulara, sözlü kültür, yazılı kültür ve basılı kültür arasındaki farklar üzerinden cevap arayan Dada Korkut, modern şiirimizi oluşturan alışkanlıklarımızla da kavgaya tutuşuyor.
Dada Korkut, yeni şiir okurunu arıyor.
Sultan Tulu Dede Korkut Kitabı (DKK) üzerine filolojik alanda yapılan araştırmalar, çoğunlukla daha önceki araştırmacılar tarafından yanlış okunduğu düşünülen sözcüklerin yorumlanması, onarılması veya yazıcı hatalarının tespit edilmesi gibi metnin doğruya en yakın okunuşuna ve yeniden kurulmasına yöneliktir. Bu tür çalışmalar, eserin hatalardan arındırılmış ve kusursuza en yakın şeklinin tasarlanması/kurulması bakımından gereklidir; böylelikle, metnin yazıldığı dönemin, dili, folkloru ve edebiyatı ile ilgili pek çok konu aydınlatılabilir. Ancak bunların dil içi veya sözlü çevirilerinin yapılması da önemlidir.
Eski Anadolu Türkçesi döneminin dil özelliklerini yansıtan bu kitapta, hikâyeler/boylar, şimdiye dek genellikle sadeleştirilerek ya da serbest çeviri yöntemi ile Türkçeye çevirilmişti. DKK'nın telif eser olması nedeniyle çalışmada hikâyeler/boylar ve soylamaların (sonradan Günbed-i Kâvus veya Türkmensahra el yazması da eklenerek) -yazıcıların dil üslubuna fazla, müdahale etmeden- sözlü çevirisi verilmiştir. Hikâyeler/boylar ve soylamalar bu yönüyle ilk sözlü çeviri çalışması olarak görülebilir.
Kitabın çevirisi öncelikle, DKK'nın Dresden nüshasının orijinal Arap harfli nüshası esasında hazırlanmıştır. Yeri geldikçe eserin Vatikan nüshasından da faydalanılmıştır. DKK'nın Günbed-i Kâvus ya da Türkmensahra olarak adlandırılan yeni bir elyazması keşfedilir. 2019 yılının Haziran ayında, bu elyazma üzerine önemli çalışmalar yayımlandı. Burada bunlardan, ayrıca daha sonraki Azerbaycan ve İran'da yayımlanan çalışmalardan da faydalanılmıştır. Yeni bulunan Günbed el yazması, Dresden nüshasındaki eksikliklerin ve anlaşılmazlıkların giderilmesi bakımından önem taşır. Bu bakımdan bu kitap, Dede Korkut araştırmacıları için güncel bir kaynak niteliği taşımaktadır. Ayrıca yazar daha önceki araştırmacıların okumalarını, yorumlarını ve çözüm önerilerini de dikkate alarak eserin bütün olarak anlaşılmasına katkıda bulunmaktadır.
Dede Korkut Kitabı'nın bu çeviri eserinde yazar -piyasadaki popüler yayınların çoğundan farklı olarak- kendi okuma, anlamlandırma ve yorumları ile de Dede Korkut Oğuznâmesi araştırmalarına yeni katkı sunmaktadır. Eserin bu hâliyle bütün Dede Korkut araştırmacılarına ve öğrencilerine yararlı olacağı düşünülmüştür.
Alptuğ Topaktaş Değillik Orkestrası (Şiir)
Mehmet Doğan Birbirinden kıymetli eserlere imza atan D. Mehmet Doğan, Türkçeye verdiği emeği son kitabı Devlet Sözlük Yazar Mı ile sürdürüyor. Ebabil Yayınları’ndan çıkan kitap dilimizin envai çeşit sorunlarından birini, devletin dili tayin yetki ve gücünü tartışıyor. Dönem dönem, o dönemin temayüllerine göre, devletin çıkardığı sözlüklerde kelimelerin anlamlarının değiştiğini ileri süren Doğan, başta bu durum olmak üzere, dilimize keyfî müdahalelere, piyasadaki sözlüklere, Türkiye’nin istikametine varıncaya kadar Türkçeye bir kez daha dikkat çekiyor.
Ayşegül Arayıcı İyiaydın, Bünyamin Atay, Didem D. Kepir, Emine Feyza Dinçel, Fatma Arıcı, Hazal Yılmaztürk, Nilüfer Voltan Acar, Özlem Haskan Avcı, Özlem Ulaş, Selen Demirtaş Zorbaz, Seval Kzıldağ, Tülin Acar, Yusuf Barbüroğlu, Zehra Yeler Bu sözlük, PDR alanında büyük bir boşluğu doldurmaktadır. Yıllarca İngilizce kavramların karşılıkları tartışıla gelmiştir. Bu sözlükte, tartışmalı kavramlara karşılık, gerek Farsça ve Arapça köken açısından gerekse Türkçe makaleler kaynak gösterilerek en uygun olan Türkçe kavramlar önerilmiştir. Bu açıdan bu sözlük önemli bir yer tutmaktadır.
Ahmet Özkan Bu kitapta, bir edebî tür olarak kara roman incelenmiş; Didier Daeninckx'in Meurtres pour mémoire, Cannibale, Camarades de classe, Le Bourreau et son double ve La Mort n'oublie personne adlı kara romanları, Fransa'nın İkinci Dünya Savaşı ve sonrasında geçirdiği çalkantılı dönemlerin hafızaları bağlamında ele alınmıştır. Çağdaş Fransız edebiyatının en üretken yazarları arasında yer alan Daeninckx, söz konusu romanlarda Fransa'nın geçirdiği sorunlu tarihsel dönemlerin resmî anlatılarda, kolektif ve bireysel hafızalarda farklı şekillerde yer aldığını ortaya koymuştur. Daeninckx'e göre hafızalar arasındaki bağlar, bu durumun temel nedenidir. Söz konusu sorunlu geçmişlerin bireylerin ve grupların “şimdi”si üzerindeki travmatik etkileri, anlatıların ana eksenini oluşturmaktadır. Yazar, sıradan bireylerin hikâyelerinden Büyük Tarih'in anlatılarına ulaşarak, bireysel ve kolektif belleklerde yer edinmeyen ya da hatalı olarak yerleşmiş tarihsel olayları açımlamıştır. Romanlarında “hafıza ödevi” prensibiyle ve bir aydın bilinciyle hareket eden Daeninckx, tarihin unutuşa mahkûm ettiği kişilere ve olaylara yeni bir ses ve nefes olmuştur.
Aliye İlkay Yemenici, Bilge Bağcı Ayrancı, Elif Aydın, Erdost Özkan, Fesih Sarıgül, Mehmet Alptekin, Musa Çifci, Nermin Zahide Aydın, Nuran Başoğlu, Özge Karakaş Yıldırım, Şahin Şimşek, Tuba Alptekin, Tuğba Ertik, Yasemin Alcan Gerçeküstü olarak görülen unsurların teknoloji sayesinde hayatımıza girdiğine şahit olmaktayız. Dijital dünya, çocuk edebiyatının alanına da nüfuz etmiş durumdadır. Günümüz çocuk edebiyatı değer aktarımı, dil becerilerini geliştirme, edebiyat sevgisi kazandırma, eğlendirirken öğretme gibi amaçlarına ulaşmada dijital platformlardan faydalanmaktadır. Dijital ortam, edebiyatın yeni nesil okura ulaşmada kullandığı bir kanal olmaktadır. Bu eserde dijitalleşmenin çocuk edebiyatına yansımalarını bulabileceksiniz. Eser; dijital masallar, öyküler, sözlükler, dergiler başta olmak üzere edebî eserlerdeki dijital dünya ile bu çağın çocuk edebiyatına bir ayna tutmaktadır.
Yakın gelecek hiç şüphesiz bize çok daha zengin ve işlevsel dijital ortamlar sunacaktır. Ancak çocuk edebiyatı hangi kanallarla aktarılırsa aktarılsın nitelikli esere duyulan ihtiyaç hiçbir zaman değişmeyecektir. Dijital çocuğu edebiyatla yetiştirebilmek, edebiyatta tutabilmek için çocuk edebiyatçılarına her zamankinden daha büyük sorumluluk düşmektedir.
Nesrin Bayraktar Bu kitap, özellikle Türk Dili ve Edebiyatı Bölümleri için hazırlanmış bir giriş kitabıdır. Burada tarih içinde Dil Bilimini bu güne getiren çalışmalar, Dil Biliminin çalışma alanları, önemli Dil Bilimciler ve Dil Bilimi bakış açıları ele alınmıştır. Dil Biliminin temel kavramları irdelenirken hayatın içinden, Türk dilinden ve Türk edebiyatından örneklere yer verilmiştir. Böylece Dil Bilimine bir giriş yapmak, Dil Bilimini anlamlı ve ulaşılabilir hâle getirmek amaçlanmıştır.
Osman Özbahçe Dil Çöktü (Şiir)
Osman Özbahçe
Ahmet Akkaya, Aslı Fişekcioğlu, Asuman Akay Ahmed, Bekir İnce, Celile Eren Ökten, Dursun Köse, Ece Pirim, Fatma Bölükbaş Kaya, Fatma Nur Kabay, Füsun Saraç, İbrahim Doyumğaç, Mehmet Yalçın Yılmaz, Mesut Gün, Mustafa Altun, Nuray Karakaya, Ömer Tuğrul Kara, Özlem Yılmaz, Şükran Dilidüzgün, Yasemin Bayyurt Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanında son dönemlerde yapılan çok sayıda araştırma, Türkçe öğrenme konusunda oldukça büyük bir ilgiden kaynaklanmaktadır. Bu konudaki ilgi ve merak; Türkiye açısından siyasal, sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda olumlu sonuçlara katkı sağlamaktadır. Bu denli önemli ve olumlu işlevleri olan Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde bazı sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bir dilin ana dili olarak öğretilmesi ile yabancı dil olarak öğretilmesi arasında bulunan yöntem, yaklaşım, strateji ve teknik bağlamdaki farklılıklar, süreçte yaşanan sıkıntıların en önemli sebepleri arasında sayılabilir.
Alanında uzman akademisyenler tarafından hazırlanan bu başvuru kitabının özelliği Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde Diller İçin Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi (2013) bağlamında öğrenciyi “dil kullanıcısı” olarak tanımlamasıdır. Kitap; öğretmenlerin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin dil kullanıcısı olma sürecinde ihtiyaçlarını belirleyebilmeleri, uygun yöntem, yaklaşım, strateji ve teknikleri kullanabilmeleri, bu bağlamda öğretim materyallerini hazırlayabilmeleri amacıyla yedi bölümden oluşmaktadır.
İlk bölümde; dil kullanıcısı tanımlanarak, dil kullanıcısı çeşitliliği durumunun kullanılacak yöntem, strateji ve teknikleri de etkilediği belirtilmiştir. Ayrıca geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler'e yönelik Türkçe öğretimi konusuna yer verilmiştir. İkinci bölümde; dört dil becerisi dil kullanıcısı bağlamında incelenmiştir. Aynı bölümde yazma etkinlikleriyle edimbilimsel yetkinliği geliştirmeye yönelik uygulamalar da yer almıştır. Üçüncü bölümde ise dil kullanıcısının eylem odaklı yaklaşım doğrultusunda desteklenmesi bağlamında drama, teknoloji ve kitle iletişim araçları aracılığıyla Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi konusu ele alınmıştır. Dördüncü bölümde ise metin türleri, bildirişim durumlarından hareketle kelime öğretimi konusu incelenmiştir. Beşinci bölümde; Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde yazınsal metinlerin taşıdığı kültürel içerik, dil-kültür-edebiyat bağlamında sefaretname örnekleri üzerinden değerlendirilmiştir. Öğretim sürecini oluşturan en önemli aşamalardan biri olan ölçme-değerlendirme ise dil kullanıcısı bağlamında altıncı bölümde araştırma konusu olarak ele alınmıştır. Ayrıca son bölümde yabancı dil olarak Türkçe öğretimi üzerine yeni yaklaşımlar incelenerek konuyla ilgili düşünce ve önerilere yer verilmiştir.
Abdurrahman Güzel, Ayşe Yücel Çetin, Halil Çeltik, İsmet Çetin, Musa Çifci, Abdulkerim Karadeniz, Aliye Uslu Üstten, Mustafa Türkyılmaz, Remzi Can, Salim Pilav, Ayşe Derya Eskimen, Halide Gamze İnce Yakar, Hilmi Demiral, Yasemin Uzun Yaratılan ve yaşanılan kültürel alanın ifade aracı olan dil, aynı zamanda kâinatın algılanması, yorumlanması ve şekillenmesi anlamlarına da gelir. Hayatı anlamlandıran dil, yaşanılanlardan aldığı unsurları kurmaca bir dünyaya taşır. Bu kurmaca dünyada hayattan kopuk olmayan bir âlem yaratılır ve bu âlemi ifade eden eserler ortaya çıkar. Bunlar kimi zaman şiir, kimi zaman hikâye biçiminde görülür. Bu da dilin anlaşma vasıtası olmasının yanında eser yaratmada bir araç olduğu anlamlarını taşır. Milletlerin ses ve söz dünyası olan dil ve dil ile yaratılan eserler, milletlerin varlığının teminatı olduğu gibi, tarihî bilgi ve tecrübelerinin de ifadesidir.
Kitap, dil ve edebiyat öğretiminde kullanılan veya kullanılması gerekli olan metot ve teknikleri içermektedir. Türkiye'de sık kullanılan yöntem ve tekniklerin yanı sıra Batı dünyasında kullanılan yöntem, yaklaşım ve teknikler de bu çalışmada yer almaktadır. Türkçe ve Türk edebiyatı öğretiminin tarihî akışı, günümüzdeki durumu; dil ve edebiyat öğretimiyle ilgili yaklaşımlar, uygulamalı konu anlatımı, planlama, ölçme ve değerlendirmeyle ilgili bilgilere yer verilmiştir.
Ferhat Karabulut Bu kitap, insan dilinin kökeni ve çeşitlenmesi meselesini ele alır. Dilin; ne zaman, nasıl ve nerde ortaya çıktığını tespit etmek elbette çok zordur. Bu konuda ortaya atılmış pek çok iddia vardır. Dilin kökeni ve doğası üzerine kafa yoran her düşünür ve bilim insanı, kendince bir takım deliller ortaya koyarak tezini ispat etme gayreti içerisinde olmuştur. Dil, diğer varlıklar gibi ardında fosil veya iz bırakmadığı için ileri sürülen görüşler de çoğu zaman tartışmalı hâle gelmektedir. İleri sürülen görüşlerin önemli bir kısmının muteber olduğunu ve dikkate alınması gerektiğini vurgulamak gerekir. İnsanların (aslında toplumların); dünya görüşleri, ideolojileri, inanç sistemleri ve beklentileri, dilin kaynağı arayışlarına az ya da çok nüfuz etmiştir/etmektedir.
Bu kitap, dilin kökeni konusuna efsaneler penceresinden bakmayı hedeflemiştir. Toplumların ortak hafızalarının paha biçilmez ürünleri olan mitler, efsaneler, destanlar, masallar ve menkıbeler, dilin kökeni ve dillerin çeşitlenmesi konusunda önemli ipuçları verir. Ayrıca tüm bu türleri bir çatı kavram olan “efsane” başlığı altında birleştirmiştir. Her ne kadar efsaneler, bilimsel anlamda mutlak delil sunmasalar da Ahmet Bican Ercilasun'un ifade ettiği gibi bilimin konusu olurlar. Bizler, tarihin karanlık dehlizlerini çoğu zaman efsanelerin önümüze tuttukları ışıkla aydınlatırız.
Bu kitap ayrıca efsane kavramının bugün kazandığı mecazi anlamlarından hareketle bazı bilimsel çalışmaları ve iddiaları da efsane başlığı altında değerlendirmiştir. Bu anlamda kitap, iki ana bölümden oluşmuştur. İlk bölüm, doğal efsanelerden hareketle dilin kaynağı, doğası ve çeşitlenmesi konusunu içerir. İkinci bölüm, efsanenin mecazi anlamından hareketle bazı bilimsel ve deneysel araştırmaları dilin kökeni ve doğası bağlamında tartışır.
Ahmet Akçay, Betül Keray Dinçel, Bünyamin Sarikaya, Erhan Akın, Ersoy Topuzkanamış, Fatih Can, Hatice Altunkaya, Mehmet Nuri Kardaş, Mesut Gün, Mustafa Sait Kıymaz, Oğuzhan Sevim, Serpil Özdemir Dil becerileri arasında ilk edinileni dinlemedir. Anne karnında dış dünyanın duyumu ile kullanılmaya başlanan dinleme, dili algılamanın ve iletişim kurmanın temelidir. Günlük yaşamda en sık kullanılan ve diğer dil becerilerinin kazanılmasında büyük rol oynayan dinleme yetisi, bu özellikleriyle diğerlerinden ayrılmaktadır. Ayrıca iyi bir yazar, iyi bir okuyucu ve iyi bir konuşmacı olmanın anahtarı, etkili dinleme becerisine sahip olmaktır.
Eğitim sistemimizin çıktılarından biri, öğrenenlerin aktif bir dinleyici niteliği kazanarak dinlediklerini/ izlediklerini anlayabilen bireyler olmalarıdır. Bu doğrultuda hazırlanan eser, dinleme becerisini tüm boyutlarıyla ele alarak hem kuramsal hem de uygulama bağlamında tanıtmayı hedeflemektedir. Aynı zamanda eser, ihmal edilen bir beceri olmasına karşın, dinlemenin geliştirilebilir olduğuna dair ipuçlarını yakalamanıza ve iyi bir dinleyici olmak için gereken özellikleri kazanmanıza yardımcı olacaktır.
İdris Ekinci 1963 yılından bu yana ortaya koyduğu şiir ve düşünce dünyasıyla İsmet Özel muhatabını her zaman farklı bir kavrayış ve anlayış iklimine davet eden bir isimdir. Şiirinin açtığı kulvarda sıkı bir düşünce yapısı inşa eden Özel, son dönem Türk fikir hayatına da damgasını vurmuştur. Bazı fikir adamlarının kurmuş olduğu düşünce dünyası sadece semantik yapıyı kavramakla okuruna kendini açmayabilir. Estetik, ahlâk, tavır ve kimlik unsurlarının iç içe geçtiği bir dünyadır İsmet Özel'in kurmuş olduğu dünya. Bu unsurlardan her biri diğerini destekler ve bütünler niteliktedir. Tabiidir ki İsmet Özel'i okurken bu bütünlük gözetilmelidir. Direniş Mümkündür bu dünyanın etrafında bir seyir, bir anlama çabasının mahsulüdür.
Murat Üstübal Şiir, tekil söylemlerin elitleştirici yanını ortaya koyan bir üst-dile değil, bir başka- dil yaratımına tekabül eder. Hatta dilin yalnızca bir karşı çıkış olmadığı, anarşist söylemsel yanının yeniden yapma ve zenginleştirme adına varolduğu söylenirken şiirin karşı-dil olarak tariflenmesine de belli ölçülerde karşı çıkılır. Yani bir diyalektik karşı çıkış, varolan bir göstergenin karşısına verili başka bir göstergeyi çıkarmayı vaat ettiği için varlığın heterojen evrelerini ihmal etme riskini taşır. Her tekil söylem heterojen ve iç içe geçmiş kozmopolit yapıların o an içindeki görüntüsüdür. Dolayısıyla tekil söylemler karşı çıkışları olsa bile onu mutlaklaştıramayacak kadar farklı tipte süreçleri ortaya döken yaratıcı söylemlerdir. Bir anlamda, Foucaultcu heterotopya, Deleuzecü yersizyurtsuzlaşma ile köksap (rhizom) ve Derridacı yapısöküm sadece felsefi aşkınlaştırıcı yapılar olmaktan çıkıp tekil olanın tekilliğinin içeriğini sorgulayan, o tekilliğin ötekiyle ilişkisini ve bağlamını ortaya çıkarmaya soyunan, çoğulluğun da tekilliğin keşfiyle mümkün olduğunu düşünen içkin-aşkın arasındaki varlıksal anlara bir gönderme niteliği taşır. Diyalektiğin ikili yapıları yerine çoğul yapıların çoğul bir düzenek içinde çoğul bir ilişkilenme, gerilim ve bağıntıya girdiği polilektik yeni bir yapı oluşur böylece. Şiirin belirli yapılara hapsedilmesini diriliğinin önündeki en büyük engel olarak gören Murat Üstübal'ın dizge dışı poetika arayışını yansıtan Dirim Kurgu günümüz Türk şiirindeki arayışların önemli bir boyutunu oluşturmaktadır.
Osman Özbahçe
Abdulvahit Çakır, Aliye Genç, Ana-Maria Panțu, Başak Uysal, Bülent Okay, Ece Dillioğlu, Fatma Ahsen Turan, Filiz Çölmekçioğlu, Hasan Güneş, Hatice Köroğlu Türközü, İbrahim Kelağa Ahmet, Makbule Sabziyeva, Mariia Talianova Eren, Melahat Pars, Melek Gedik, Mustafa Sarper Alap, Nazan Tutaş, Necdet Yaşar Bayatlı, Neriman Hasan, Nihal Kalkan Yağcı, Nisa Harika Güzel Köşker, Okan Haluk Akbay, Ömer Aksoy, Pamuk Nurdan Gümüştepe, Perihan Yalçın, Seda Köycü, Şengül Demirel, Tolga Dillioğlu, Ülker Şen, Z. Görkem Duran Gültekin Doğu'dan Batıya Masalın Serüveni: Dünya Masalları; Çin'den Hindistan'a, Türkiye'den Norveç'e bu geniş coğrafyadaki masalların muhteşem dünyasına kapı aralamaktadır. Masallar, kültürel bir aktarımdır. Mensubu olduğu kültürün değer yargılarını, estetik ve bedii zevkini masalların içinde bulabiliriz. Kökü mazide olan masallar, aynı zamanda bir gelecek planlayıcısıdır. Masallar, anlatının içinde bir hayat dersi saklar. Dinleyicisine veya okuyucusuna alması gerekli olan nasihati o büyüleyici üslubu içinde verir. Başarı, umut, gayret, engelleri aşma arzusu empoze ettiğinden dolayı âdeta bir kişisel gelişim eğitimidir.
Fatma Ahsen Turan
. Nobel Akademik Yayıncılık tarafından yayımlanacak olan dergimizde felsefe ve bilim tarihine ilişkin sorunları inceleyen Türkçe, İngilizce ve diğer dillerde özgün bilimsel yazılara, metin çalışmalarına, çeviri yazılara, okuyucu mektuplarına, haberlere ve kitap tanıtım ve değerlendirmelerine yer verilecektir.
Kaynakça düzenlenmesinde Amerikan Psikoloji Derneğinin (AmericanPsychologicalAssociation/APA stili; http://www.academicexperts.us/dl/APA_Style.pdf) kurallarının esas alındığı dergimize yazılarınızı bekliyoruz.
. Editörler / Editors
Prof. Dr. Yavuz UNAT
Kastamonu Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Hüseyin Gazi TOPDEMİR
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Yayın Kurulu / Editorial Boards
Prof. Dr. Kenan GÜRSOY
Galatasaray Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. İlber ORTAYLI
Galatasaray Üniversitesi
Prof. Dr. F. Jamil RAGEP
McGill University, Canada, Director Institute of Islamic Studies
Canada Research Chair in the History of Science in Islamic Societies
Prof. Dr. Yasin CEYLAN
ODTÜ, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Şafak URAL
İstanbul Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Melek DOSAY GÖKDOĞAN
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Feza GÜNERGUN
İstanbul Üniversitesi, Bilim Tarihi Bölümü
Prof. Dr. Hüseyin Gazi TOPDEMİR
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Hasan Sacit KESEROĞLU
Kastamonu Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
Prof. Dr. Yavuz UNAT
Kastamonu Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Hakem Kurulu / Referees Board
Prof. Dr. F. Jamil Ragep
McGill University, Institute of Islamic Studies
Prof. Dr. Kenan Gürsoy
Galatasaray Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. İlber Ortaylı
Galatasaray Üniversitesi
Prof. Dr. Melek Dosay Gökdoğan
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Feza Günergun
İstanbul Üniversitesi, Bilim Tarihi Bölümü
Prof. Dr. Sabri Büyükdüvenci
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Hüseyin Gazi Topdemir
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Remzi Demir
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Yasin Ceylan
ODTÜ, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Atilla Bir
İstanbul Teknik Üniversitesi, Kontrol Mühendisliği Bölümü
Prof. Dr. Mustafa Kaçar
İstanbul Üniversitesi, Bilim Tarihi Bölümü
Prof. Dr. Ahmet Cevizci
Uludağ Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. İsmail Köz
Ankara Üniversitesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
Prof. Dr. Hasan Sacit Keseroğlu
Kastamonu Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
Prof. Dr. Yavuz Unat
Kastamonu Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Kubilay Aysevener
Dokuz Eylül Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Erdal Cengiz
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Doç. Dr. Mehmet Seyfettin Erol
Gazi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü
Doç. Dr. Ramazan Acun
Hacettepe Üniversitesi, Tarih Bölümü
Doç. Dr. Sevtap Kadıoğlu
İstanbul Üniversitesi, Bilim Tarihi Bölümü
Doç. Dr. Ertuğrul Turan
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Yard. Doç. Dr. Hasan Aydın
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Bölümü


ISSN: 2146-7064
Yerel Süreli Yayın
Yıl: 1 Sayı: 2 Ekim 2012
Hakemli dergidir altı ayda bir yayınlanır.
Kuruluş Tarihi: 01.01.2012
İmtiyaz Sahibi:
Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. Adına
Nevzat ARGUN
Yayın Editörü:
Prof. Dr. Yavuz UNAT
Yazı İşleri Müdürü:
Hilal SÜSLÜ ARGUN
Görsel Tasarım ve Mizanpaj:
Mehtap YÜRÜMEZ - Şerikan KARA
Baskı - Cilt: Atalay Matbaacılık Sertifi ka Nu: 15689
© DÖRT ÖGE, Nobel Akademik Yayıncılık Tic. Ltd. Şti. tarafından
yayınlanmaktadır. DÖRT ÖGE dergisinin isim ve yayın hakkı Nobel
Akademik Yayıncılık Tic. Ltd. Şti.'ye aittir. Dergide yayınlanan yazı,
fotoğraf, harita, illüstrasyon ve konuların her hakkı saklıdır. Kaynak
gösterilerek alıntı yapılabilir. Makalelerdeki görüşlerin sorumluluğu
yazarına aittir. Yazıların yayın hakkı DÖRT ÖGE dergisine
devredilmiş sayılır. Bu devir sanal ortamda yayımlanmayı da kapsar.
Dergiye gönderilen yazılar basılsın ya da basılmasın, iade edilmez.
Sekreterler
Araş. Gör. Ercan SALĞAR
Kastamonu Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Uzman Deniz KUNDAKÇI
Kastamonu Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Sibel ÖZSAVAŞ
Kastamonu Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Uzmanı
İletişim:
Prof. Dr. Yavuz UNAT
Kastamonu Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi,
Felsefe Bölümü, Kuzeykent, 36100, Kastamonu
Gsm: 0542 454 12 24
e-posta: dortogedergisi@gmail.com
yunat@kastamonu.edu.tr – hilalargun@nobelyayin.com
Yazışma Adresi:
Abdulkadir Geylani Cad. No: 2-A Yenimahalle Ankara
Tel: 0312 418 20 10 - Faks: 0312 418 30 20
www.nobelyayin.com/dortoge e-posta: dortoge@nobelyayin.com
Abonelik: Nobel Akademik Yayıncılık'ın aşağıda belirtilen
hesaplarına abonelik ücretini yatırdıktan sonra, havale, ad-soyad ve
adres bilgilerinizi faks numaramıza veya dortoge@nobelyayin.com
adresimize yolladığınızda aboneliğiniz gerçekleşecektir.
Yıllık abonelik: 30 TL
Öğrenci abonelik: 20 TL
Kurumsal abonelik: 40 TL
Nobel Akademik Yayıncılık Tic. Ltd. Şti.
İş Bankası Meşrutiyet Ankara Şubesi Hesap No: 4213 0977915
IBAN: TR49 0006 4000 0014 2130 9779 15
Posta Çeki Hesabı: 6358768
. Editörler / Editors
Prof. Dr. Yavuz UNAT
Kastamonu Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Hüseyin Gazi TOPDEMİR
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Yayın Kurulu / Editorial Boards
Prof. Dr. Kenan GÜRSOY
Galatasaray Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. İlber ORTAYLI
Galatasaray Üniversitesi
Prof. Dr. F. Jamil RAGEP
McGill University, Canada, Director Institute of Islamic Studies
Canada Research Chair in the History of Science in Islamic Societies
Prof. Dr. Yasin CEYLAN
ODTÜ, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Şafak URAL
İstanbul Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Melek DOSAY GÖKDOĞAN
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Feza GÜNERGUN
İstanbul Üniversitesi, Bilim Tarihi Bölümü
Prof. Dr. Hüseyin Gazi TOPDEMİR
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Hasan Sacit KESEROĞLU
Kastamonu Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
Prof. Dr. Yavuz UNAT
Kastamonu Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Hakem Kurulu / Referees Board
Prof. Dr. F. Jamil Ragep
McGill University, Institute of Islamic Studies
Prof. Dr. Kenan Gürsoy
Galatasaray Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. İlber Ortaylı
Galatasaray Üniversitesi
Prof. Dr. Melek Dosay Gökdoğan
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Feza Günergun
İstanbul Üniversitesi, Bilim Tarihi Bölümü
Prof. Dr. Sabri Büyükdüvenci
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Hüseyin Gazi Topdemir
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Remzi Demir
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Yasin Ceylan
ODTÜ, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Atilla Bir
İstanbul Teknik Üniversitesi, Kontrol Mühendisliği Bölümü
Prof. Dr. Mustafa Kaçar
İstanbul Üniversitesi, Bilim Tarihi Bölümü
Prof. Dr. Ahmet Cevizci
Uludağ Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. İsmail Köz
Ankara Üniversitesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü
Prof. Dr. Hasan Sacit Keseroğlu
Kastamonu Üniversitesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
Prof. Dr. Yavuz Unat
Kastamonu Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Kubilay Aysevener
Dokuz Eylül Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Prof. Dr. Erdal Cengiz
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Doç. Dr. Mehmet Seyfettin Erol
Gazi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü
Doç. Dr. Ramazan Acun
Hacettepe Üniversitesi, Tarih Bölümü
Doç. Dr. Sevtap Kadıoğlu
İstanbul Üniversitesi, Bilim Tarihi Bölümü
Doç. Dr. Ertuğrul Turan
Ankara Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Yard. Doç. Dr. Hasan Aydın
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Bölümü


ISSN: 2146-7064
Yerel Süreli Yayın
Yıl: 1 Sayı: 2 Ekim 2012
Hakemli dergidir altı ayda bir yayınlanır.
Kuruluş Tarihi: 01.01.2012
İmtiyaz Sahibi:
Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. Adına
Nevzat ARGUN
Yayın Editörü:
Prof. Dr. Yavuz UNAT
Yazı İşleri Müdürü:
Hilal SÜSLÜ ARGUN
Görsel Tasarım ve Mizanpaj:
Mehtap YÜRÜMEZ - Şerikan KARA
Baskı - Cilt: Atalay Matbaacılık Sertifi ka Nu: 15689
© DÖRT ÖGE, Nobel Akademik Yayıncılık Tic. Ltd. Şti. tarafından
yayınlanmaktadır. DÖRT ÖGE dergisinin isim ve yayın hakkı Nobel
Akademik Yayıncılık Tic. Ltd. Şti.'ye aittir. Dergide yayınlanan yazı,
fotoğraf, harita, illüstrasyon ve konuların her hakkı saklıdır. Kaynak
gösterilerek alıntı yapılabilir. Makalelerdeki görüşlerin sorumluluğu
yazarına aittir. Yazıların yayın hakkı DÖRT ÖGE dergisine
devredilmiş sayılır. Bu devir sanal ortamda yayımlanmayı da kapsar.
Dergiye gönderilen yazılar basılsın ya da basılmasın, iade edilmez.
Sekreterler
Araş. Gör. Ercan SALĞAR
Kastamonu Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Uzman Deniz KUNDAKÇI
Kastamonu Üniversitesi, Felsefe Bölümü
Sibel ÖZSAVAŞ
Kastamonu Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Uzmanı
İletişim:
Prof. Dr. Yavuz UNAT
Kastamonu Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi,
Felsefe Bölümü, Kuzeykent, 36100, Kastamonu
Gsm: 0542 454 12 24
e-posta: dortogedergisi@gmail.com
yunat@kastamonu.edu.tr – hilalargun@nobelyayin.com
Yazışma Adresi:
Abdulkadir Geylani Cad. No: 2-A Yenimahalle Ankara
Tel: 0312 418 20 10 - Faks: 0312 418 30 20
www.nobelyayin.com/dortoge e-posta: dortoge@nobelyayin.com
Abonelik: Nobel Akademik Yayıncılık'ın aşağıda belirtilen
hesaplarına abonelik ücretini yatırdıktan sonra, havale, ad-soyad ve
adres bilgilerinizi faks numaramıza veya dortoge@nobelyayin.com
adresimize yolladığınızda aboneliğiniz gerçekleşecektir.
Yıllık abonelik: 30 TL
Öğrenci abonelik: 20 TL
Kurumsal abonelik: 40 TL
Nobel Akademik Yayıncılık Tic. Ltd. Şti.
İş Bankası Meşrutiyet Ankara Şubesi Hesap No: 4213 0977915
IBAN: TR49 0006 4000 0014 2130 9779 15
Posta Çeki Hesabı: 6358768
Komisyon Nobel Akademik Yayıncılık tarafından yayımlanacak olan dergimizde felsefe ve bilim tarihine ilişkin sorunları inceleyen Türkçe, İngilizce ve diğer dillerde özgün bilimsel yazılara, metin çalışmalarına, çeviri yazılara, okuyucu mektuplarına, haberlere ve kitap tanıtım ve değerlendirmelerine yer verilecektir.
Kaynakça düzenlenmesinde Amerikan Psikoloji Derneğinin (AmericanPsychologicalAssociation/APA stili; http://www.academicexperts.us/dl/APA_Style.pdf) kurallarının esas alındığı dergimize yazılarınızı bekliyoruz.
Komisyon Nobel Akademik Yayıncılık tarafından yayımlanacak olan dergimizde felsefe ve bilim tarihine ilişkin sorunları inceleyen Türkçe, İngilizce ve diğer dillerde özgün bilimsel yazılara, metin çalışmalarına, çeviri yazılara, okuyucu mektuplarına, haberlere ve kitap tanıtım ve değerlendirmelerine yer verilecektir.
Kaynakça düzenlenmesinde Amerikan Psikoloji Derneğinin (AmericanPsychologicalAssociation/APA stili; http://www.academicexperts.us/dl/APA_Style.pdf) kurallarının esas alındığı dergimize yazılarınızı bekliyoruz.
. HAKEMLİ YAZILAR
ORD. PROF. DR. AYDIN SAYILI
Yavuz UNAT


AYDIN SAYILI’NIN BİLİM ANLAYIŞI
Ercan SALGAR

BİLİM SOSYOLOJİSİ VE AYDIN SAYILI’DA BİLİM
TARİHİNİN SOSYOLOJİK BOYUTU
Ömer Faik ANLI

ÖKLİT DIŞI GEOMETRİYE GİDEN YOLDA
İSLAM DÜNYASI MATEMATİKÇİLERİ
İrem ASLAN

BİLİM TARİHİNİN TEMEL PROBLEMLERİNDEN
BİRİ OLARAK YÖNTEM VE NEWTON’UN
KONUYA YAKLAŞIMI
Seda ÖZSOY

OSMANLI DEVLETİ’NİN YENİLİKLERE YAKLAŞIMI
ÜZERİNE BİR DENEME: BİRGİVİ VE BİD’AT
Seda ÖZSOY

CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE İLAÇ TEKNOLOJİLERİ,
PETROL TEKNOLOJİLERİ VE KİMYEVÎ GÜBRE
TEKNOLOJİLERİ’NE KISA BİR BAKIŞ
İrfan ELMACI

CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE TARIM ALET VE
MAKİNELERİ TEKNOLOJİLERİ, DEMİR ÇELİK
ÜRETİM TEKNOLOJİLERİ VE DEMİR YOLU
TEKNOLOJİLERİNE KISA BİR BAKIŞ
Mete CANKAYA



ÇEVİRİLER
BİLİM TARİHİ VE BUGÜNÜN PROBLEMLERİ
Yavuz UNAT

DOĞRULUK VE ONAYLAMA
Ercan SALGAR





KİTAP TANITMALAR
DONALD R. HILL, GÖKYÜZÜ VE BİLİM
TARİHİ, İSLAM BİLİM VE TEKNOLOJİSİ
Deniz KUNDAKÇI

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ VE
MÜHENDİSLİK TARİHİMİZ
Tuba UYMAZ

BRUCE STEPHENSON, MARVIN BOLT, ANNA
FELICITY FRİEDMAN, “THE UNİVERS UNVEİLED,
INSTRUMENTS AND IMAGES THROUGH HİSTORY”
(GÖKYÜZÜ TARİHİ, TARİH BOYUNCA ARAÇLAR VE İMGELER)
Ercan SALGAR
. Felsefe ve bilim tarihi alanında araştırmaların yayımlanacağı ve ilki Nisan ayında, ikincisi Ekim ayında olmak üzere yılda iki sayı çıkacak olan hakemli Dört Öge dergisi yayın hayatına başlamıştır.
Nobel Akademik Yayıncılık tarafından yayımlanacak olan dergimizde felsefe ve bilim tarihine ilişkin sorunları inceleyen Türkçe, İngilizce ve diğer dillerde özgün bilimsel yazılara, metin çalışmalarına, çeviri yazılara, okuyucu mektuplarına, haberlere ve kitap tanıtım ve değerlendirmelerine yer verilecektir.
Kaynakça düzenlenmesinde Amerikan Psikoloji Derneğinin (AmericanPsychologicalAssociation/APA stili; http://www.academicexperts.us/dl/APA_Style.pdf) kurallarının esas alındığı dergimize yazılarınızı bekliyoruz.
. Nobel Akademik Yayıncılık tarafından yayımlanacak olan dergimizde felsefe ve bilim tarihine ilişkin sorunları inceleyen Türkçe, İngilizce ve diğer dillerde özgün bilimsel yazılara, metin çalışmalarına, çeviri yazılara, okuyucu mektuplarına, haberlere ve kitap tanıtım ve değerlendirmelerine yer verilecektir.
Kaynakça düzenlenmesinde Amerikan Psikoloji Derneğinin (AmericanPsychologicalAssociation/APA stili; http://www.academicexperts.us/dl/APA_Style.pdf) kurallarının esas alındığı dergimize yazılarınızı bekliyoruz.
. Nobel Akademik Yayıncılık tarafından yayımlanacak olan dergimizde felsefe ve bilim tarihine ilişkin sorunları inceleyen Türkçe, İngilizce ve diğer dillerde özgün bilimsel yazılara, metin çalışmalarına, çeviri yazılara, okuyucu mektuplarına, haberlere ve kitap tanıtım ve değerlendirmelerine yer verilecektir.
Kaynakça düzenlenmesinde Amerikan Psikoloji Derneğinin (AmericanPsychologicalAssociation/APA stili; http://www.academicexperts.us/dl/APA_Style.pdf) kurallarının esas alındığı dergimize yazılarınızı bekliyoruz.
. Nobel Akademik Yayıncılık tarafından yayımlanacak olan dergimizde felsefe ve bilim tarihine ilişkin sorunları inceleyen Türkçe, İngilizce ve diğer dillerde özgün bilimsel yazılara, metin çalışmalarına, çeviri yazılara, okuyucu mektuplarına, haberlere ve kitap tanıtım ve değerlendirmelerine yer verilecektir.
Kaynakça düzenlenmesinde Amerikan Psikoloji Derneğinin (AmericanPsychologicalAssociation/APA stili; http://www.academicexperts.us/dl/APA_Style.pdf) kurallarının esas alındığı dergimize yazılarınızı bekliyoruz.
Komisyon Nobel Akademik Yayıncılık tarafından yayımlanacak olan dergimizde felsefe ve bilim tarihine ilişkin sorunları inceleyen Türkçe, İngilizce ve diğer dillerde özgün bilimsel yazılara, metin çalışmalarına, çeviri yazılara, okuyucu mektuplarına, haberlere ve kitap tanıtım ve değerlendirmelerine yer verilecektir.
Kaynakça düzenlenmesinde Amerikan Psikoloji Derneğinin (AmericanPsychologicalAssociation/APA stili; http://www.academicexperts.us/dl/APA_Style.pdf) kurallarının esas alındığı dergimize yazılarınızı bekliyoruz.
Antoine Galland 17. yüzyılda Osmanlı Devleti'ne gelen Antoine Galland, Binbir Gece Masalları tercümesi ile tanınmıştır. Üzerinde bilimsel çalışma yapılmasını bekleyen üç çok dilli sözlüğü ve bu kitapta incelenen Durûb-ı Emsâl-i Türkî'si Fransa Millî Kütüphanesinde kayıtlıdır. Bu çalışmalar, 17. yüzyıl Osmanlı Türkçesinin söz varlığı açısından oldukça önem teşkil eder. Durûb-ı Emsâl-i Türkî'de çoğunluğu Arapça ve Türkçe, onlara göre çok daha az olmak üzere Farsça, atasözü, deyim ve kalıp ifadeler vb. öncelikle Arap ve Osmanlı Türkçesi alfabeleri ile yazılmış, altlarına da Fransızca tercümeleri yapılmıştır. Eser, sözlüklerin aksine bir müsvedde defteri görünümündedir. Bu sebeple Galland'ın defteri sonradan temize çekeceğini düşünmek mantıklı gelmektedir. Antoine Galland, sözlükleri ile ilgili bir ön araştırma veya öğrenme amaçlı/kendi kişisel gelişimi için bu defteri tutmuş olabilir. Bu çalışmada Durûb-ı Emsâl-i Türkî üç bölümde incelenmiştir. Prof. Dr. Ayten Er tarafından “Antoine Galland'ın Hayatı ve Eserleri”, Doç. Dr. Erdinç Doğru tarafından “Arapça Atasözleri ve Kaynakları” ve tarafımdan ise “Durûb-ı Emsâl-i Türkî ve Türkçe Kaynakları” başlıklı bölümler yazılmıştır. Durûb-ı Emsâl-i Türkî'nin çeviri yazılı metni ve tıpkıbasımı da kitabın sonuna eklenmiştir. Editör ve bölüm yazarları olarak bu kitap ile Türk dili ve kültürüne hizmet etmenin mutluluğunu tatmaktayız. Bu kitabın başka çalışmalar için kaynak teşkil etmesini ve Durûb-ı Emsâl-i Türkî'den yeni çalışmalar üretilmesini dileriz.
Serpil Arı Yılmaz Gözünü sabitlediği çatlak, bir anda açıldı sanki. Karşısında bir zindan kapısı gibi karanlık bir karaltı... Büyük bir mağara gibi bir yere girdi o kapıdan kadın...
Etrafına bakındı, ilkin nerede olduğunu anlamaya çalıştı; bu karanlık, ıssız kocaman yer de neresiydi böyle?
Derken nihayet bir ses duydu: “Kalk kız, kalksana!” diye sırtını, karnını yine elleriyle dürten bir kadın sesiydi bu.
Doğduğundan bu yana hep bu şekilde uyandırılmıştı ya bir ayak dürtmesi ya da bir elle yattığı yerden bir anda sarsılarak... Ara sıra dürtüldüğünü hissettiği hâlde kalkmak istemediği anlar da olmuştu yaşamında. "Bir beş dakika daha yatsam ne olur!" diye düşünmüştü ama bunun faturası kendisine hep daha ağır kesilmişti. Aniden kafasına atılan bir elle yüz binlerce saçı bir avucun içinde toplanır ve var gücüyle köklerini kanatırcasına çekilirdi. O an sıçrayıp kalkmak istese de saçları daha fazla canını yakmasın diye iki dizinin üstüne çöküp kalırdı hep. Saçı ellerine bir kere daha dolayan analığın ağzı köpüre köpüre saydığı laflarla beraber yüzüne gelen tükürük artıkları tövbe ettirirdi kendini, bir daha beş dakika uyursam ne olayım diye içinden...
Abdulkadir Kırbaş, Ahmet Karadoğan, Ayşegül Kayar, Bahadır Gücüyeter, Bayram Arici, Bekir Gökçe, Beytullah Karagöz, Bünyamin Sarıkaya, Dilek Ünveren Kapanadze, Elif Atalay, Erhan Şen, Fatih Torun, Fatih Veyis, Fettah Kuzu, Fetullah Uyumaz, Hüseyin Öztürk, İbrahim Doyumğaç, İzzet Şeref, Lokman Turan, Mehmet Nuri Kardaş, Mustafa Kaya, Nur Hümeyra Özdemir Erem, Nurullah Aydın, Oğuzhan Sevim, Oğuzhan Sevim, Reşat Coşkun, Yusuf Söylemez Farklı coğrafya ve ülkelerle birlikte algılanan dünya edebiyatı, zamanla ya da mekânla sınırlandırılamayacak kadar çok sesli bir yapıya sahiptir. Her toplum ya da millet kendi edebî yeteneği ölçüsünde bu yapıya katkı sunar. Bu yapıda farklı zamanlarda ya da coğrafyalarda yaşamış insanların duygularının, düşüncelerinin, dünyaya bakışlarının, kendi varoluşlarını ifade etme biçimlerinin millî ve yerel özelliklerle şekillenerek evrenselleştiği görülür.
Millî edebiyatlar, belirli toplumlara hitap ederken dünya edebiyatı insanlığa hitap eder; tüm insanlığın ortak mirasıdır. Dünya edebiyatı denildiğinde hangi yazar ve eserlerin öncelikli olarak ele alınması gerektiği konusu tartışmaya açıkken burada önemli olan dili, dini ve milliyeti her ne olursa olsun salt bir insan olarak bu yazar ve eserlerden ne duyduğumuz ve hissettiğimizdir. Hangi milletten olursa olsun, duyguların dili ortaktır.
Dünya Edebiyatı Araştırmaları adlı bu eserde, ilk örneklerinden günümüze kadar dünya edebiyatı ve dünya klasikleri genel olarak tanıtıldıktan sonra edebiyat akımları ile ilgili bilgi verilmiş; Rus, Fransız, İngiliz, Yunan, Latin, Alman, Amerikan, İspanyol, İtalyan, İskandinav, Çin, Arap, Fars, Hint, Türk ve Japon edebiyatları örneklendirilerek ele alınmıştır. Eserin son bölümünde ise hem Doğu hem de Batı edebiyatından seçilen klasik eserler, çağdaş tahlil yöntemleri ışığında analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu yönüyle eserin dünya edebiyatına ilgi duyan araştırmacılara ve sanatseverlere önemli bir kaynak teşkil edeceği düşünülmektedir.
Yakup ALTIYAPRAK Yakup Altıyaprak ilk eleştiri kitabı, İkinci Yeni ve Türk Şiirinde Modernizm'den sonra ikinci eleştiri kitabı Dünyaya Karşı Şiir'le eleştiri yolunda ilerlemeye devam ediyor. Yazılarında içerik çözümlemesini esas alan Altıyaprak Türk şiirinin duruşunu belirginleştirmeye çalışıyor. Sezai Karakoç, Hüsrev Hatemi, Cahit Koytak, Hüseyin Atlansoy, Haydar Ergülen, Tuğrul Tanyol, Osman Konuk, Arif Ay, Cevdet Karal, Mevlana İdris, İbrahim Tenekeci, Selçuk Küpçük, Orhan Tepebaş ve İlhami Çiçek'ten seçtiği bir şiirin çözümlemesini yapıyor. Şiir okumalarına bir katkı niteliği taşıyan Dünyaya Karşı Şiir, bir eleştirmenin kararlı adımlarının belgesi niteliğinde.
Atakan Yavuz Düşerken Söylenecek Şarkılar (Şiir)
Atakan Yavuz