Deneysel Psikoloji ve Psikometri \ 1-1
Meslek ve alan seçimi sorunu ile karşılaşan her kişi, neleri yapabileceği (yetenekleri) ve nelerden hoşlandığı (ilgileri) konusunda ayrıntılı ve berrak bir fikre sahip olmak ister. Bu gereksinmeyi karşılamak için meslek rehberliği alanında değişik ölçme araçları geliştirilmektedir. Bunların önemli bir bölümünü kendini değerlendirme envanterleri/ölçekleri oluşturur. Akademik Benlik Kavramı Ölçeği (ABKÖ) de kişinin ilgi ve yeteneklerini tanıması amacı ile geliştirilmiş bir kendini değerlendirme aracıdır. Ölçekte, dört yetenek ve on iki ilgi alanı ile ilgili maddelerden oluşan toplam on altı alt ölçek bulunmaktadır. Bu araç, okul psikolojik danışmanları tarafından öğrencilere bireysel ve gruplar hâlinde uygulanabileceği gibi, öğrenci kendi başına da uygulayıp sonucu bulabilir. Ancak uygulama sonucunun değerlendirilmesi için psikolojik danışman yardımına gereksinim vardır.
İlk basımı 1996 yılında yapılan ABKÖ, okullarda kullanılmakta olan bir araçtır. Bu basımda aracın bilgisayarla yanıtlanıp puanlanabilmesini sağlayan bir de program eklenmiştir. Bu programla her öğrenci, aracı bilgisayar ortamında uygulayıp sonucu çıkarabilir.
İlk basımı 1996 yılında yapılan ABKÖ, okullarda kullanılmakta olan bir araçtır. Bu basımda aracın bilgisayarla yanıtlanıp puanlanabilmesini sağlayan bir de program eklenmiştir. Bu programla her öğrenci, aracı bilgisayar ortamında uygulayıp sonucu çıkarabilir.
Biliş; düşünce, deneyim ve duyular yoluyla bilgi ve anlayış edinmenin zihinsel eylemi veya sürecidir. Dikkat, bellek, bilgi, karar verme, planlama, akıl yürütme, yargılama, algı-anlama, dil ve görsel-uzaysal fonksiyon gibi üst düzey entelektüel fonksiyon ve süreçlerin çeşitli yönlerini kapsar. Bilişsel süreçler, mevcut bilgiyi kullanır ve yeni bilgi üretir. "Bilişsel bozukluk", farklı biliş alanlarındaki bozulmayı tanımlamak için kullanılan kapsayıcı bir terimdir. Bilişsel eksikli,k herhangi bir hastalık veya durumla sınırlı değildir; kişinin altta yatan durumunun belirtilerinden biri olabilir. Aynı zamanda "bilişsel kayıp" ile birbirinin yerine de kullanılabilir. Kısa süreli bir durum olabileceği gibi ilerleyici ve kalıcı bir durum da olabilir. Öte yandan bilişsel bozukluklar, DSM-5'te nörobilişsel bozukluklar olarak da işlenmektedir. Bilişsel bozukluklar, bireyin bilişsel işlevlerini, sağaltım olmadığında toplumda normal işleyişin olanaksız olacağı noktaya kadar önemli ölçüde bozan herhangi bir bozukluk olarak tanımlanır. Alzheimer hastalığı (AH), bilişsel bozuklukla ilişkili en iyi bilinen durumlardan biridir.
İnsanın zihinsel ve bilişsel işlevlerini ele almak ve derinliklerine inmek, ciddi yöntemler ve araştırma stratejileri kurmayı gerektirmektedir. Bu kitapta, insan beyninin önemli işlevlerini ele alan konulara değinilmiş; özellikle günlük yaşamda ve hayatta kullandığımız bu işlevlerin nasıl bozulduklarına değinilmeye çalışılmıştır. Nöroloji, psikiyatri ve psikolojiye ilgi duyan, bilişsel bozuklukları daha iyi anlamak isteyenlere yararlı olması dileğimizdir.
İnsanın zihinsel ve bilişsel işlevlerini ele almak ve derinliklerine inmek, ciddi yöntemler ve araştırma stratejileri kurmayı gerektirmektedir. Bu kitapta, insan beyninin önemli işlevlerini ele alan konulara değinilmiş; özellikle günlük yaşamda ve hayatta kullandığımız bu işlevlerin nasıl bozulduklarına değinilmeye çalışılmıştır. Nöroloji, psikiyatri ve psikolojiye ilgi duyan, bilişsel bozuklukları daha iyi anlamak isteyenlere yararlı olması dileğimizdir.
“Biliş terimi, duyusal girdilerin; dönüştürüldüğü, azaltıldığı, yeniden gözden geçirildiği, depolandığı ve kullanıldığı bütün süreçlere işaret eder. Açıkçası biliş insanoğlunun yapabildiği her şeyi içermektedir ve her psikolojik fenomen bir bilişsel fenomendir.”
Ulric Neisser, 1967
Bilişsel Psikoloji: Bilişin Davranışsal ve Fizyolojik Temeli kitabı, bilişsel psikoloji konularını davranışsal yaklaşım ve fizyolojik yaklaşım arasında bir denge kurarak ele almaya çalışmıştır. Bilişin anlaşılabilmesi için mutlaka fizyolojik temellerinin de çözümlenebilmesi gerekmektedir. Bilişsel psikoloji kitaplarında ele alınan konular olan “beyin ve biliş”, “algı”,“dikkat” “bellek”, “bilgi”, “imgeleme”, “dil”, yürütücü işlevler”, “düşünme”, “problem çözme”, “akıl yürütme”, “yaratıcılık”, “karar verme”, “biliş ve duygu” gibi temel konular ve kavramlar açıklanmaya ve akıcı bir dil kullanılarak okuyucuya aktarılmaya çalışılmıştır. Bu temel konu ve kavramlar için üst düzeyde açıklamalara, sağlam bir altyapı oluşturulmaya gayret gösterilmiştir. Kitapta bilişsel psikoloji alanında yer alan kuramlar, eleştirel bakış açısıyla karşılaştırılarak, ele alınan konuların somut, günlük yaşamdaki pratikleriyle bağlantısı kurularak okuyucuya bilişsel psikoloji hakkında eleştirel, analitik bakış açısı kazandırılması hedeflenmiştir.
Neisser'in 1967 yılında yayınladığı kitap ile resmî olarak başladığı kabul edilen bilişsel psikoloji, bugün bütün psikoloji alt alanlarının dışında sinir bilimi alanında da önemli bir konumda bulunmaktadır. Bu açıdan Bilişsel Psikoloji: Bilişin Davranışsal ve Fizyolojik Temeli kitabının, ülkemizde eksikliği çok fazla hissedilen Türkçe psikoloji eğitim kaynaklarına önemli bir katkı sunacağı düşünülmektedir.
Ulric Neisser, 1967
Bilişsel Psikoloji: Bilişin Davranışsal ve Fizyolojik Temeli kitabı, bilişsel psikoloji konularını davranışsal yaklaşım ve fizyolojik yaklaşım arasında bir denge kurarak ele almaya çalışmıştır. Bilişin anlaşılabilmesi için mutlaka fizyolojik temellerinin de çözümlenebilmesi gerekmektedir. Bilişsel psikoloji kitaplarında ele alınan konular olan “beyin ve biliş”, “algı”,“dikkat” “bellek”, “bilgi”, “imgeleme”, “dil”, yürütücü işlevler”, “düşünme”, “problem çözme”, “akıl yürütme”, “yaratıcılık”, “karar verme”, “biliş ve duygu” gibi temel konular ve kavramlar açıklanmaya ve akıcı bir dil kullanılarak okuyucuya aktarılmaya çalışılmıştır. Bu temel konu ve kavramlar için üst düzeyde açıklamalara, sağlam bir altyapı oluşturulmaya gayret gösterilmiştir. Kitapta bilişsel psikoloji alanında yer alan kuramlar, eleştirel bakış açısıyla karşılaştırılarak, ele alınan konuların somut, günlük yaşamdaki pratikleriyle bağlantısı kurularak okuyucuya bilişsel psikoloji hakkında eleştirel, analitik bakış açısı kazandırılması hedeflenmiştir.
Neisser'in 1967 yılında yayınladığı kitap ile resmî olarak başladığı kabul edilen bilişsel psikoloji, bugün bütün psikoloji alt alanlarının dışında sinir bilimi alanında da önemli bir konumda bulunmaktadır. Bu açıdan Bilişsel Psikoloji: Bilişin Davranışsal ve Fizyolojik Temeli kitabının, ülkemizde eksikliği çok fazla hissedilen Türkçe psikoloji eğitim kaynaklarına önemli bir katkı sunacağı düşünülmektedir.
Çocuklar Üzerinde Uygulamaya Dayalı Araştırma, okurun çocuklar ile yapılan araştırmalarda kullanılan ve alan deneyimlerine dayanan teknikleri anlaması için tasarlanmıştır. Kitap, nicel ve nitel yaklaşımlara eşit olarak odaklanan çok çeşitli araştırma yöntemlerini açıklamakta ve farklı yöntemlerin nasıl birlikte kullanılabileceğini ele almaktadır. Kitap, her yöntemin faydalı ve zorlu yanlarını belirtir ve en doğru uygulama yönteminin üzerine durur. Bir yandan da uzman bir rehberlik ile olası hatalardan nasıl kaçınılabileceğini anlatarak çocukların nasıl geliştiği ile ilgili değerli bilgiler edinilmesini amaçlar.
Bu kitap, 15 bölüme ayrılmış 3 kısımdan oluşmaktadır: Her bölüm, belirli bir yöntemi veya yöntemlerin birleşimini inceler ve farklı yaşlar, kültürler, nüfuslar ve ortamlar dâhil olmak üzere çeşitli ayrımları ele alarak hem kuramsal hem de pratik konuları tartışır. Benzersiz bir şekilde, kitapta çocuklarla araştırma için kullanılan iyi bilinen davranışsal yöntemlerin yanı sıra göz izleme ve dijital teknolojiler gibi daha yeni yöntemler yer almaktadır.
Çeşitli disiplinlerden uluslararası düzeyde tanınmış araştırmacıların ve uygulayıcıların katkılarıyla hazırlanan bu kitap, çocuklar ile ilgili araştırma projesi yürüten psikoloji, eğitim ve hemşirelik öğrencileri ve ayrıca çocuk gelişiminde mevcut kuramların arkasındaki araştırmaları anlamak isteyen herkes de dâhil olmak üzere geniş bir kitle için vazgeçilmez bir kaynak olacaktır.
Bu kitap, çocuklarla ve bebeklerle çalışmayı isteyen tüm disiplinlerdeki araştırmacılar için kullanışlı ve derinlemesine bir bakış için rehberdir. Alanlarında önde gelenlere, pek çok araştırma yöntemi konusunda tamamıyla bir bakışacısı sağlamakta, aynı zamanda olası sorunları önleyerek uygulamaya yönelik öneriler sunmaktadır. Bu kitap yeni yöntemler kullanan araştırmacılar için “olması gereken”dir.
Dr. Emma Flynn, Professor in the School of Education, Durham University, UK
Bu kitap, 15 bölüme ayrılmış 3 kısımdan oluşmaktadır: Her bölüm, belirli bir yöntemi veya yöntemlerin birleşimini inceler ve farklı yaşlar, kültürler, nüfuslar ve ortamlar dâhil olmak üzere çeşitli ayrımları ele alarak hem kuramsal hem de pratik konuları tartışır. Benzersiz bir şekilde, kitapta çocuklarla araştırma için kullanılan iyi bilinen davranışsal yöntemlerin yanı sıra göz izleme ve dijital teknolojiler gibi daha yeni yöntemler yer almaktadır.
Çeşitli disiplinlerden uluslararası düzeyde tanınmış araştırmacıların ve uygulayıcıların katkılarıyla hazırlanan bu kitap, çocuklar ile ilgili araştırma projesi yürüten psikoloji, eğitim ve hemşirelik öğrencileri ve ayrıca çocuk gelişiminde mevcut kuramların arkasındaki araştırmaları anlamak isteyen herkes de dâhil olmak üzere geniş bir kitle için vazgeçilmez bir kaynak olacaktır.
Bu kitap, çocuklarla ve bebeklerle çalışmayı isteyen tüm disiplinlerdeki araştırmacılar için kullanışlı ve derinlemesine bir bakış için rehberdir. Alanlarında önde gelenlere, pek çok araştırma yöntemi konusunda tamamıyla bir bakışacısı sağlamakta, aynı zamanda olası sorunları önleyerek uygulamaya yönelik öneriler sunmaktadır. Bu kitap yeni yöntemler kullanan araştırmacılar için “olması gereken”dir.
Dr. Emma Flynn, Professor in the School of Education, Durham University, UK
Psikolojide deneysel yöntemler, 20. yüzyılın başlarından itibaren davranışçılar tarafından, ortalarından itibaren de bilişsel psikoloji araştırmalarını yürütenler tarafından yoğun olarak kullanılagelmiştir. Bununla birlikte deneysel yöntemlerin net bir neden-sonuç ilişkisi ortaya koyabilme becerisi, göreli olarak yakın zamanlarda psikolojinin birçok alt alanında deneyselciliğin benimsenmesine neden olmuş ve günümüzde deneysel yöntemler (diğer yöntemlerin yanı sıra), psikolojinin neredeyse tüm branşlarında yoğun olarak kullanılmaya başlamıştır. Dolayısıyla sadece klasik anlamda deneysel-bilişsel psikoloji konularını çalışan araştırmacıların değil, örneğin gelişim psikolojisi, sosyal psikoloji, çevre psikolojisi, adli psikoloji gibi psikolojinin çok farklı alt alanları ile ilgili çalışma yürüten araştırmacıların da psikolojideki deneysel yöntemlerin ayrıntılarına hâkim olmaları gerekmektedir. Bundan dolayı bu kitap, psikolojinin tüm alt alanlarında çalışanlar için psikolojideki deneysel yöntemlere giriş niteliğinde bir yardımcı kaynak olarak hazırlanmıştır. Bu kapsamda kitapta, deneysel araştırmaların temel özelliklerine, deneysel olmayan araştırmalara, niceliksel yöntemlere, güvenirlik-geçerlik kavramlarına, deneysel psikolojideki temel ve uygulamalı araştırma konularına, bilgisayar temelli ölçme tekniklerine, bilimsel rapor yazımına ve deneysel araştırmalardaki etik konulara değinilmiştir.
Bu kitap, Deneysel Psikolojinin önemli isimlerinden olan; Barry H. Kantowitz, Henry L. Roediger III ve David G. Elmes'in “Deneysel Psikoloji” başlıklı kitabının, 9. Baskısının çevirisidir. Deneysel Psikoloji terimi, kendi içinde iki temel anlamı birlikte barındırmaktadır. Kavram, öncelikle bilimsel psikolojinin, çoğunlukla temel bilim düzeyinde araştırmalar yapan; Öğrenme, Dikkat, Algı, Bellek gibi çeşitli alt uzmanlık alanlarını kapsayan, oldukça geniş ve çoğu kez disiplinler arası bir alanın genel bir ismi niteliğindedir. Kavramın ikinci genel anlamı ise “Deneyin” psikoloji araştırmalarına uygulanmasına yönelik “Yöntem” terimine karşılık gelir. Günümüzde sadece bilişsel psikoloji alanında değil sosyal psikoloji, gelişim psikolojisi, endüstri psikolojisi, trafik psikolojisi, hatta klinik psikoloji gibi psikolojinin hemen her alanında deneysel yöntem kullanılmaktadır.
Yelpaze bu kadar genişken deneysel psikolojide bir ders kitabı yazmak da o kadar zordur. Bu konudaki iddialı bir kitap yazabilmek, deneysel psikolojinin alt uzmanlık alanlarının hemen tümüne hâkim olabilmeyi gerektirdiği kadar, yöntem ve istatistiğin de doğrudan uzmanı olmayı zorunlu kılmaktadır. Bu büyük güçlük nedeniyle, günümüzde ya sadece araştırma yöntemlerini kapsayan ya da deneysel psikolojinin belirli bir uzmanlığını içerik olarak ele alan türdeki kitapların yazılması tercih edilmektedir. Elinizdeki kitabı diğerlerinden ayıran en önemli fark da bu konudaki felsefesidir: Deneysel Psikolojiyi, terimin gerçek ifadesinde olduğu gibi, yöntem ve içerik olarak birleştirerek, deneysel psikolojiye bütüncül bir yaklaşımla ele alabiliyor olmak. Bu nedenle kitap, psikoloji öğrencileri için temel bir ders kitabıdır, deneyin psikoloji alanlarına uygulanmasına yönelik entelektüel ve eleştirel bakış açısını gerektiren, yöntemi, bağlamları içinde ele alan keyifli örnekler barındırmaktadır.
Kitabın, psikoloji araştırmacıları ve öğrencileri için alanın sırlarının keşfinde, güvenilir bir yol arkadaşı olması dileklerimizle…
Yelpaze bu kadar genişken deneysel psikolojide bir ders kitabı yazmak da o kadar zordur. Bu konudaki iddialı bir kitap yazabilmek, deneysel psikolojinin alt uzmanlık alanlarının hemen tümüne hâkim olabilmeyi gerektirdiği kadar, yöntem ve istatistiğin de doğrudan uzmanı olmayı zorunlu kılmaktadır. Bu büyük güçlük nedeniyle, günümüzde ya sadece araştırma yöntemlerini kapsayan ya da deneysel psikolojinin belirli bir uzmanlığını içerik olarak ele alan türdeki kitapların yazılması tercih edilmektedir. Elinizdeki kitabı diğerlerinden ayıran en önemli fark da bu konudaki felsefesidir: Deneysel Psikolojiyi, terimin gerçek ifadesinde olduğu gibi, yöntem ve içerik olarak birleştirerek, deneysel psikolojiye bütüncül bir yaklaşımla ele alabiliyor olmak. Bu nedenle kitap, psikoloji öğrencileri için temel bir ders kitabıdır, deneyin psikoloji alanlarına uygulanmasına yönelik entelektüel ve eleştirel bakış açısını gerektiren, yöntemi, bağlamları içinde ele alan keyifli örnekler barındırmaktadır.
Kitabın, psikoloji araştırmacıları ve öğrencileri için alanın sırlarının keşfinde, güvenilir bir yol arkadaşı olması dileklerimizle…
Beyin; düşünce, hafıza, duygu ve motor beceriler gibi birçok süreci kontrol eden ve vücudumuzu düzenleyen kompleks bir organdır. Bir yetişkin beyni yaklaşık olarak 3 kilo ağırlığındadır ve büyük bir kısmı yağdan oluşur. Beyin, sinir hücreleri ve glial hücrelerin yanı sıra kan damarları ve sinirleri de içerir. Elektrik ve kimyasal sinyaller vasıtasıyla vücudun farklı bölgeleriyle iletişim kurar ve bu sinyalleri yorumlar. Bazı sinyaller beyinde kalırken, diğerleri omurilik boyunca ve vücudun sinir ağıyla uzak bölgelere iletilir. Bu işlevleri yerine getirebilmek için merkezi sinir sistemi milyarlarca sinir hücresine dayanır.
Bu kitap, Beyin Temelli Psikoterapi bağlamında depresyon ve anksiyeteye odaklanarak beyin ve yapısı hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir. Her bölüm, geniş bir yelpazede teorik ve pratik bilgileri sade bir dille, çizimler ve diyagramlar eşliğinde sunmaktadır. Beyin Temelli Psikoterapi'nin ilke ve uygulamalarını anlatan bu kitap; psikoloji, tıp, biyoloji, nörobilim vb. birçok disiplini kapsaması nedeniyle geniş bir okuyucu kitlesine hitap etmektedir. Bu bağlamda Beyin Temelli Psikoterapi'yi sinir sistemini onarmak için inanılmaz derecede güçlü, tamamen doğal bir teknik olarak uygulamaları ile öğreneceksiniz.
Bu kitap, Beyin Temelli Psikoterapi bağlamında depresyon ve anksiyeteye odaklanarak beyin ve yapısı hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir. Her bölüm, geniş bir yelpazede teorik ve pratik bilgileri sade bir dille, çizimler ve diyagramlar eşliğinde sunmaktadır. Beyin Temelli Psikoterapi'nin ilke ve uygulamalarını anlatan bu kitap; psikoloji, tıp, biyoloji, nörobilim vb. birçok disiplini kapsaması nedeniyle geniş bir okuyucu kitlesine hitap etmektedir. Bu bağlamda Beyin Temelli Psikoterapi'yi sinir sistemini onarmak için inanılmaz derecede güçlü, tamamen doğal bir teknik olarak uygulamaları ile öğreneceksiniz.
Bu kitap, özellikle İnsan Kaynaklarında görev yapan psikologların eleman seçimleri için “uygun yere uygun adam” prensibini esas alarak, bu seçimlerde kullanılacak gerekli psikoteknik test uygulamalarındaki “zihinsel ve bedensel becerileri”nin nasıl kullanılacağı konusunda bilgiler içermektedir.
Endüstri ve örgüt alanında “doğru yere doğru adam” seçilmesi hem çalışanın uygun becerileri sayesinde işin gereği gibi yapılmasını sağladığından hem de zihinsel ve bedensel becerileri ile uyumlu olması nedeniyle çalışana iş memnuniyeti getirdiğinden dolayı bir nevî “koruyucu hekimlik” içerdiğinin altını önemle çizmek gerekir.
Türkiye’de endüstri psikolojisini çok fazla bilmeyen olduğu gibi bir o kadar da psikoteknik kullanımını ve insana getirdiği koruyucu özellikleri bilmeyen vardır.
Türkiye ekonomisinin gelişmesinin iş hayatını yürüten yöneticilerin elinde olduğu dikkate alındığında, bu kitabın bütün yöneticilerimiz tarafından okunması ve bellenmesi gerektiği düşünülmekte ve önerilmektedir.
Endüstri ve örgüt alanında “doğru yere doğru adam” seçilmesi hem çalışanın uygun becerileri sayesinde işin gereği gibi yapılmasını sağladığından hem de zihinsel ve bedensel becerileri ile uyumlu olması nedeniyle çalışana iş memnuniyeti getirdiğinden dolayı bir nevî “koruyucu hekimlik” içerdiğinin altını önemle çizmek gerekir.
Türkiye’de endüstri psikolojisini çok fazla bilmeyen olduğu gibi bir o kadar da psikoteknik kullanımını ve insana getirdiği koruyucu özellikleri bilmeyen vardır.
Türkiye ekonomisinin gelişmesinin iş hayatını yürüten yöneticilerin elinde olduğu dikkate alındığında, bu kitabın bütün yöneticilerimiz tarafından okunması ve bellenmesi gerektiği düşünülmekte ve önerilmektedir.
Kendini Değerlendirme Envanteri; ortaöğretimde olan, yükseköğretimde fakülte/bölüm seçme durumunda olan öğrencilerin kişilik özellikleri hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmeleri amacıyla geliştirilmiş bir ölçme aracıdır. Envanterde yirmi üç özellik tanımlanmış olup, bunların her biri için on soru olmak üzere toplam iki yüz otuz soru bulunmaktadır. Soruları yanıtlayan kişi, puanını kendisi hesaplayabilir; bu puanların, ne anlama geldiğini yine kendisi değerlendirebilir.
Ekte verilen CD formu, kişinin yanıtlama ve puanlama işlemlerini bilgisayar ortamında yapabilmesine olanak sağlamaktadır. Soruları gerçekçi bir tutumla yanıtlayanlar, kişilikleri hakkında oldukça nesnel bir fikir edinebilecekleri gibi, daha sonra sorularda sözü edilen durumlardaki davranışlarını daha iyi değerlendirme ve bazı özelliklerini daha da geliştirme isteği duyabileceklerdir.
Ekte verilen CD formu, kişinin yanıtlama ve puanlama işlemlerini bilgisayar ortamında yapabilmesine olanak sağlamaktadır. Soruları gerçekçi bir tutumla yanıtlayanlar, kişilikleri hakkında oldukça nesnel bir fikir edinebilecekleri gibi, daha sonra sorularda sözü edilen durumlardaki davranışlarını daha iyi değerlendirme ve bazı özelliklerini daha da geliştirme isteği duyabileceklerdir.
Bu kitap, özellikle Klinik Psikoloji alanında çalışan uygulamacı ve araştırmacılara başvuru kitabı özelliği taşımaktadır. Çoğunluğu 2000’li yıllardan sonra Türkçe’ye uyarlaması ve/ya da çevirisi yapılmış, ağırlıklı olarak Klinik Psikoloji alanında kullanılan test ve ölçekleri kapsamaktadır.
Psikolojide kullanılan ölçüm araçları, bireyin gelecekteki davranışını yordama olanağı verir. Amacımız okuyucuyu alanda kullanılan ölçüm araçları hakkında bilgilendirmektir. Bu amaçla ölçüm araçlarının tanıtımı, alfabetik dizine göre, standart bir form kullanılarak ölçek hakkında teknik temel bilgiler verilerek yapılmıştır.
Kitapta; ağırlıklı olarak Klinik Psikoloji alanında kullanılan ölçeklere yer verilmiş, ancak farklı alt alanlarda da kullanıma sahip olan bazı ölçekler, açıklamaları ile birlikte kitaba dahil edilmiştir.
Kitap kapsamında yer alan ölçeklerin büyük kısmı yabancı kültürden, Tükçeye ve Türk kültürüne uyarlaması yapılmış ölçeklerdir. Kendi kültürümüze uygun ölçeklerin geliştirilmesini desteklemek amaçlı bu yönde yapılmış az sayıda da olsa ölçeğe yer verilmiştir.
Psikolojide kullanılan ölçüm araçları, bireyin gelecekteki davranışını yordama olanağı verir. Amacımız okuyucuyu alanda kullanılan ölçüm araçları hakkında bilgilendirmektir. Bu amaçla ölçüm araçlarının tanıtımı, alfabetik dizine göre, standart bir form kullanılarak ölçek hakkında teknik temel bilgiler verilerek yapılmıştır.
Kitapta; ağırlıklı olarak Klinik Psikoloji alanında kullanılan ölçeklere yer verilmiş, ancak farklı alt alanlarda da kullanıma sahip olan bazı ölçekler, açıklamaları ile birlikte kitaba dahil edilmiştir.
Kitap kapsamında yer alan ölçeklerin büyük kısmı yabancı kültürden, Tükçeye ve Türk kültürüne uyarlaması yapılmış ölçeklerdir. Kendi kültürümüze uygun ölçeklerin geliştirilmesini desteklemek amaçlı bu yönde yapılmış az sayıda da olsa ölçeğe yer verilmiştir.
Madde Tepki Kuramı (MTK) modelleri eğitimde ve psikolojide uygulanan testlerin psikometrik özelliklerini belirlemek amacıyla geliştirilen ve örtük değişkenlerin modellenmesi yaklaşımına dayanan modelleridir. MTK modelleri bireylerin testle ölçülen özellikleri ve test maddelerine verdikleri tepkiler arasında ilişki kurmaktadır. Bu özelliğinden dolayı MTK, birey ve madde düzeyinde Klasik Test Kuramından daha ayrıntılı ve güvenilir bilgiler vermektedir.
Kitapta, Madde Tepki Kuramı hakkında kısa bir girişten sonra iki kategorili ve çok kategorili modeller, MTK kestirimlerinin yapılabilmesi için verilerin ve örneklemin sahip olması gereken özellikler, kuramın varsayımları ve varsayımların test edilmesi ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Yetenek ve madde parametrelerinin kestirim yöntemleri ile test güvenirliği hakkında bilgi verilmiştir. Kitapta iki kategorili ve çok kategorili veriler için örnek verilere dayanan araştırma soruları yer almış ve bu verilerin analizi, yorumlanması ve raporlaştırılması açıklanmıştır.
Bu kitabın MTK modelleri ile çalışan araştırmacılar, MTK ile ilgili kavramlar hakkında ayrıntılı bilgi edinmek isteyen lisans üstü öğrencileri için önemli bir kaynak olacağı düşünülmektedir.
Kitapta, Madde Tepki Kuramı hakkında kısa bir girişten sonra iki kategorili ve çok kategorili modeller, MTK kestirimlerinin yapılabilmesi için verilerin ve örneklemin sahip olması gereken özellikler, kuramın varsayımları ve varsayımların test edilmesi ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Yetenek ve madde parametrelerinin kestirim yöntemleri ile test güvenirliği hakkında bilgi verilmiştir. Kitapta iki kategorili ve çok kategorili veriler için örnek verilere dayanan araştırma soruları yer almış ve bu verilerin analizi, yorumlanması ve raporlaştırılması açıklanmıştır.
Bu kitabın MTK modelleri ile çalışan araştırmacılar, MTK ile ilgili kavramlar hakkında ayrıntılı bilgi edinmek isteyen lisans üstü öğrencileri için önemli bir kaynak olacağı düşünülmektedir.
Son çeyrek yüzyılda, nitel araştırma yöntemlerini konu edinen birçok makale ve kitap yazılmıştır. Bir başka ifadeyle -güncel bir paradigma olarak- nitel araştırma akademik çevrelerde giderek önem kazanmaya başlamıştır. Yeniden gözden geçirilmiş ve yayıma hazırlanan bu klâsik kitap; nitel araştırmaların desenlenmesi, verilerin toplaması, analiz edilmesi ve raporlanması hususunda başta akademisyenler olmak üzere bütün araştırmacılar için bilgiler veren bir başucu kaynağı niteliğindedir. Diğer yandan nitel araştırma paradigmasının teorik ve felsefî temelleriyle ilgili okuyucuya farklı bakış açıları kazandırması bakımından dikkate değer bir çalışmadır.
Özetle, bu kitapta, nitel araştırma hakkında aradığınız her şeyi öz ve anlaşılır bir şekilde bulabilirsiniz. Ayrıca, bu eser, yüksek lisans, doktora tez çalışmaları yapan öğrenciler ile araştırma projeleri hazırlayanlar için bir rehber niteliği taşımaktadır.
Özetle, bu kitapta, nitel araştırma hakkında aradığınız her şeyi öz ve anlaşılır bir şekilde bulabilirsiniz. Ayrıca, bu eser, yüksek lisans, doktora tez çalışmaları yapan öğrenciler ile araştırma projeleri hazırlayanlar için bir rehber niteliği taşımaktadır.
Bu kitabın her bir bölümünde; algı, bellek, dikkat ve dil gibi bilişsel becerileri gösteren insan davranışları farklı analiz seviyelerinde ele alınmıştır. Kitabın bölümlerinin bir başka ortak özelliği ise bölüm yazarlarının çoğunun yurt dışında çeşitli üniversitelerde çalıştıktan sonra Türkiye’de kendi kurdukları laboratuvarlarında araştırmalarına devam etmeleridir. Burada bahsedilen örneklerden de görülebileceği üzere davranışı çalışmak için çeşitli analiz seviyelerinde çok farklı metotlar kullanılmaktadır. Durum böyle olunca, belirli bir iddia, birçok paralel bulgu ile kanıtlanıp güçlenebilir ve yerleşik bir kavram olarak alan yazına geçebilir. Günümüzde son teknolojiyi kullanan metotlar hızla gelişse de bunlar hiçbir zaman tek başlarına yeterli olmamıştır. Temel kavramları 150 yıldan fazladır kullanılan yöntemlerle incelerken bunlardan çıkan sonuçları son teknoloji metotlarla tamamlamak gerektiği her yeni çalışmada görülmektedir. Bu durum değişeceğe benzemediğinden Marr’ın bir karmaşık sistemin ancak birçok seviyeden analiz edilerek anlaşılabileceği önermesi de gelecekte geçerliliğini koruyacak gibi durmaktadır.
Bilişsel Potansiyeller İçin Nöropsikolojik Test Bataryası, kısa adıyla BİLNOT Bataryası, alan yazınımıza 1996 yılında girmiştir. İlk yayınlandığında (2004) yedi nöropsikolojik testten oluşan tek ciltlik BİLNOT Bataryası kitabı, yetişkinlere ilişkin bulgu, değerlendirme ve malzemeleri içeriyordu. İzleyen yıllarda çocuklar için ve iki ciltten oluşan BİLNOT – Çocuk kitabı, BİLNOT-Yetişkin’in gözden geçirilmiş 2.baskısı (2006), ardından da güncellenip genişletilmiş iki ciltlik 3. Baskı (2013) yayınlandı.
Elinizdeki iki ciltlik dördüncü baskıda, BİLNOT- Yetişkin Bataryası, AR-GE çalışmaları tamamlanmış dokuz, AR-GE çalışmaları sürmekte olan dört, toplamda 13 nöropsikolojik teste genişlemiştir.
2004 yılında, BİLNOT Bataryası ; çeviri, uyarlama, güvenirlik, geçerlik ve sağlıklı örneklemelerde normalizasyon çalışmaları tamamlanmış ilk ve tesk psikometrik araç idi. BİLNOT Bataryası, günümüzde de ilk ve tektir. Tanı, izlem, tedavinin etkisini değerlendirme ve rehabilitasyon programı düzenleme gibi uygulamalı alan süreçlerinde öncelikle yararlanılan BİLNOT Bataryası ; sinirbilimin egemen olduğu günümüz temel bilim araştırmalarının olmazsa olmazıdır.
Elinizdeki iki ciltlik dördüncü baskıda, BİLNOT- Yetişkin Bataryası, AR-GE çalışmaları tamamlanmış dokuz, AR-GE çalışmaları sürmekte olan dört, toplamda 13 nöropsikolojik teste genişlemiştir.
2004 yılında, BİLNOT Bataryası ; çeviri, uyarlama, güvenirlik, geçerlik ve sağlıklı örneklemelerde normalizasyon çalışmaları tamamlanmış ilk ve tesk psikometrik araç idi. BİLNOT Bataryası, günümüzde de ilk ve tektir. Tanı, izlem, tedavinin etkisini değerlendirme ve rehabilitasyon programı düzenleme gibi uygulamalı alan süreçlerinde öncelikle yararlanılan BİLNOT Bataryası ; sinirbilimin egemen olduğu günümüz temel bilim araştırmalarının olmazsa olmazıdır.
Bilişsel Potansiyeller İçin Nöropsikolojik Test Bataryası, kısa adıyla BİLNOT Bataryası, alan yazınımıza 1996 yılında girmiştir. İlk yayınlandığında (2004) yedi nöropsikolojik testten oluşan tek ciltlik BİLNOT Bataryası kitabı, yetişkinlere ilişkin bulgu, değerlendirme ve malzemeleri içeriyordu. İzleyen yıllarda çocuklar için ve iki ciltten oluşan BİLNOT – Çocuk kitabı, BİLNOT-Yetişkin’in gözden geçirilmiş 2.baskısı (2006), ardından da güncellenip genişletilmiş iki ciltlik 3. Baskı (2013) yayınlandı.
Elinizdeki iki ciltlik dördüncü baskıda, BİLNOT- Yetişkin Bataryası, AR-GE çalışmaları tamamlanmış dokuz, AR-GE çalışmaları sürmekte olan dört, toplamda 13 nöropsikolojik teste genişlemiştir.
Elinizdeki iki ciltlik dördüncü baskıda, BİLNOT- Yetişkin Bataryası, AR-GE çalışmaları tamamlanmış dokuz, AR-GE çalışmaları sürmekte olan dört, toplamda 13 nöropsikolojik teste genişlemiştir.
Kişilik örüntülerini belirlemek, var oluşundan bu yana psikolojinin uğraşları arasında olmuştur. Başlangıçta zekâyı değerlendirmeye yönelik ortaya çıkan psikolojik testler, günümüzde sadece psikolojinin değil sağlık, sosyal ve eğitim bilimleri gibi birbirinden oldukça farklı alanlarda çalışan uzmanların da odağında yer almaktadır. Bu sebeple de Türkçede ölçek geliştirmeyi anlatan eserlerin var olması önem taşımaktadır. Yurt dışında ölçek geliştirmeyi anlatan önemli isimlerden olan Robert F. DeVellis, Ölçek Geliştirme: Kuram ve Uygulamalar kitabını onlarca yılın deneyimiyle geliştirmiştir. Özellikle psikolojik testlere yönelik ABD’de merkezlenen, uluslararası akademik ve uygulayıcı uzman çevresinde otorite olarak kabul gören, sağlık ve kişilik psikolojisi alanında ölçme araçlarını geliştiren, uygulayan ve dağıtan kurumlardaki deneyimleri, ölçek geliştirmede adım adım referans çerçevesi geliştirilmesine katkı sağlamıştır. Bu yüzdendir ki Türkçeye çevrildiği zamanda kitaba yapılan uluslararası atıf sayısı yaklaşık olarak on bindir. Böylece günümüzde birbirinden oldukça uzak coğrafyalarda, pek çok farklı disiplinde ölçek geliştirme amacıyla çalışmalar yürüten uzmanların başucu kaynağı niteliğini korumaktadır.
Ölçek geliştirme, adım adım ve her adımının iyi planlanması gereken bir iştir. Kitap, ölçek geliştirmeyi en temel düzeyden şu an hâlihazırda klasik test kuramı ve modern test kuramının en ileri düzey olarak kabul edilen işlemlerine kadar getirmektedir. Temel ölçek geliştirme süreçlerinin yanında, ölçek geliştirme sonrasında ölçeğin taşıması gereken kullanışlılık, geçerlik ve güvenirlik kanıtlarının nasıl aranacağına yönelik ipuçları sunan kitap, ayrıca yapısal eşitlik modellemeleri ve madde tepki kuramı hakkında da kapsamlı, aydınlatıcı bilgiler sunmaktadır. Kitap, ölçek geliştirme sürecinde kuramsal temelin önemini detaylı bir şekilde anlatarak tipik hataların önüne geçme konusunda detaylı bilgiler içermektedir. Bu güçlü özellikleriyle, ölçek geliştirmeyi kolay, anlaşılır ve zevkli bir süreç hâline getirmektedir.
Ölçek geliştirme, adım adım ve her adımının iyi planlanması gereken bir iştir. Kitap, ölçek geliştirmeyi en temel düzeyden şu an hâlihazırda klasik test kuramı ve modern test kuramının en ileri düzey olarak kabul edilen işlemlerine kadar getirmektedir. Temel ölçek geliştirme süreçlerinin yanında, ölçek geliştirme sonrasında ölçeğin taşıması gereken kullanışlılık, geçerlik ve güvenirlik kanıtlarının nasıl aranacağına yönelik ipuçları sunan kitap, ayrıca yapısal eşitlik modellemeleri ve madde tepki kuramı hakkında da kapsamlı, aydınlatıcı bilgiler sunmaktadır. Kitap, ölçek geliştirme sürecinde kuramsal temelin önemini detaylı bir şekilde anlatarak tipik hataların önüne geçme konusunda detaylı bilgiler içermektedir. Bu güçlü özellikleriyle, ölçek geliştirmeyi kolay, anlaşılır ve zevkli bir süreç hâline getirmektedir.
Dünya genelinde milyarlarca kullanıcıya anlık iletişim olanağı veren internetin yaşamımız üzerinde büyük bir etkisi bulunmaktadır. Peki, psikolojik araştırma yürütmek için internetten nasıl yararlanabiliriz?
Neil Coulson, bu kısa ve kullanıcı dostu rehberde en yaygın kullanılan çevrimiçi araştırma yöntemlerini incelemektedir. Her bir yaklaşımı dikkatlice açıklamanın yanı sıra onlarla ilişkili potansiyel olanaklara, zorluklara ve etik meselelere ışık tutmaktadır. Araştırmalarında başarılı olmak isteyen öğrencileri desteklemek üzere tasarlanan bu kitap, çevrimiçi psikolojik araştırma yürütmede çok iyi bir yardım kaynağıdır.
Psikologlar İçin Çevrimiçi Araştırma Yöntemleri:
•En yaygın kullanılan çevrimiçi yöntemleri vazgeçilmez tek bir kitapta birleştirmiştir,
•Çevrimiçi görüşmeler, odak grupları, anketler, deneyler ve sosyal medyaya ilişkin konuları kapsamaktadır,
•Önceki çevrimiçi araştırmaların içgörü kazandırıcı analizlerini içermektedir.
Neil Coulson, Birleşik Krallıkta bulunan Nottingham Üniversitesinde Sağlık Psikolojisi doçentidir. Çevrimiçi kendi kendine yardım, akran desteği toplulukları ve internetin uzun süreli hastalıkları olan insanları desteklemedeki rolü konularında uluslararası bir uzmandır.
Neil Coulson, bu kısa ve kullanıcı dostu rehberde en yaygın kullanılan çevrimiçi araştırma yöntemlerini incelemektedir. Her bir yaklaşımı dikkatlice açıklamanın yanı sıra onlarla ilişkili potansiyel olanaklara, zorluklara ve etik meselelere ışık tutmaktadır. Araştırmalarında başarılı olmak isteyen öğrencileri desteklemek üzere tasarlanan bu kitap, çevrimiçi psikolojik araştırma yürütmede çok iyi bir yardım kaynağıdır.
Psikologlar İçin Çevrimiçi Araştırma Yöntemleri:
•En yaygın kullanılan çevrimiçi yöntemleri vazgeçilmez tek bir kitapta birleştirmiştir,
•Çevrimiçi görüşmeler, odak grupları, anketler, deneyler ve sosyal medyaya ilişkin konuları kapsamaktadır,
•Önceki çevrimiçi araştırmaların içgörü kazandırıcı analizlerini içermektedir.
Neil Coulson, Birleşik Krallıkta bulunan Nottingham Üniversitesinde Sağlık Psikolojisi doçentidir. Çevrimiçi kendi kendine yardım, akran desteği toplulukları ve internetin uzun süreli hastalıkları olan insanları desteklemedeki rolü konularında uluslararası bir uzmandır.
Nicel veri analizi, psikolojideki bilimsel araştırma yöntemlerinin önemli bir parçasıdır. Bu durumun doğurduğu sonuçlardan biri de psikolojideki bilimsel çalışmalar sırasında kullanılan araştırma deseninin, elde edilen verinin hangi teknik kullanılarak analiz edileceğini belirlemesidir. Buradan hareketle bu kitaptaki tüm istatistiksel analizler, ilgili oldukları araştırma deseni ve ölçme düzeyi ile birlikte ele alınmıştır.
Kitaptaki araştırma örnekleri ve değinilen konu başlıkları, psikologların aldıkları eğitim boyunca araştırma yöntemleri, istatistik ve deneysel psikoloji derslerinde karşılaştığı terminolojiye uygun olacak şekilde belirlenmiştir. Anlaşılırlığın arttırılması amacıyla kitaptaki istatistiksel analizler, okuyucunun ilgili web sayfasından indirebileceği örnek veri dosyaları üzerinden ele alınmıştır. Ayrıca her bir analiz, APA stilinde rapor örneği ile desteklenmiştir.
Değindiği konulara bakıldığında kitabın, hem SPSS kullanmaya yeni başlayacak olanlar için hem de SPSS deneyimi olan araştırmacılar için uygun olduğu düşünülmektedir. Bundan dolayı kitap, bilimsel araştırma projelerinde, araştırma yöntemleri derslerinde ve bilgisayar uygulamalı istatistik derslerinde hem öğrenciler için hem de araştırmacılar için yardımcı bir kaynak niteliği taşımaktadır.
Kitaptaki araştırma örnekleri ve değinilen konu başlıkları, psikologların aldıkları eğitim boyunca araştırma yöntemleri, istatistik ve deneysel psikoloji derslerinde karşılaştığı terminolojiye uygun olacak şekilde belirlenmiştir. Anlaşılırlığın arttırılması amacıyla kitaptaki istatistiksel analizler, okuyucunun ilgili web sayfasından indirebileceği örnek veri dosyaları üzerinden ele alınmıştır. Ayrıca her bir analiz, APA stilinde rapor örneği ile desteklenmiştir.
Değindiği konulara bakıldığında kitabın, hem SPSS kullanmaya yeni başlayacak olanlar için hem de SPSS deneyimi olan araştırmacılar için uygun olduğu düşünülmektedir. Bundan dolayı kitap, bilimsel araştırma projelerinde, araştırma yöntemleri derslerinde ve bilgisayar uygulamalı istatistik derslerinde hem öğrenciler için hem de araştırmacılar için yardımcı bir kaynak niteliği taşımaktadır.
Bildiğimiz kadarıyla, Türkçede sadece psikoloji alanına özgü ve tüm araştırma yöntemlerini içeren kapsamlı bir kitap yoktur. Aslında Bilimsel Araştırma Yöntemleri, tüm bilim alanları için aynı temel prensipleri, doğru (geçerli ve güvenilir) bilgiye ulaşmanın yöntemlerini içerir. Bu nitelikteki bir bilgi kontrollü koşullar altında elde edilir ve denetlenmeye yani test edilmeye ve değişmeye açıktır.
Bilimsel bilginin bu özelliği, özellikle lisans öğrencilerinin (ve elbette bu yöntemlerin formel bir eğitimini almamış olan insanların) anlamakta zorlandıkları bir özelliktir, çünkü bilimsel bilginin “kesin” olduğuna dair yaygın bir yanlış anlama vardır. Yine aynı nedenle, kendi alanında çok başarılı bir hukukçu, işadamı, mühendis, politikacı veya hekimin, geçerliği olmayan bir bilgiye değer vermesi mümkündür.
İşte kitabın temel amacı, karşılaşılan herhangi bir bilginin geçerliğini denetlemeyi mümkün kılacak yöntemleri, prensipleri ve kavramları kazandırmaktır.
Psikolojide Araştırma Yöntemleri kitabının diğer araştırma yöntemleri kitaplarından farkı, söz konusu yöntemleri ve temel prensipleri açıklamak için psikoloji alanında yapılmış olan araştırmaları ve örnekleri kullanmasıdır. Dolayısıyla araştırma yöntemlerini öğrenmek isteyen psikoloji öğrencileri, rehberlik ve psikolojik danışma öğrencileri ile sosyal hizmet uzmanlığı öğrencileri için özel bir
kolaylık sağlamaktadır; soyut prensiplerin ve kavramların anlaşılması, psikoloji alanındaki örneklerle kolaylaşmaktadır. Aynı nedenle mevcut kitap, psikoloji ve psikolojiye yakın alanlarda öğrenim gören lisansüstü öğrenciler ile araştırmacılar için de özel bir destek sağlamaktadır.
Nihayet, Psikolojide Araştırma Yöntemleri kitabının endüstri ve örgüt psikolojisi ve sayıları çok olduğu için (yaklaşık, tüm psikologların % 40'ı) özellikle klinik psikoloji alanındaki uygulamacılar için önemine de değinmek uygun olur. Kitabın 15’inci sayfasındaki KUTU 1.2, şu soruyla başlamaktadır: “Klinik psikologlar, hastalarını tedavi ederken psikoloji araştırmalarının en son bulgularını uygularlar mı?”. Önde gelen klinik psikologlar olan Dr. Timoty Baker, Richard McFall ve Varda Shoham yaptıkları geniş analizde (2008) bu soruya sert ve rahatsız edici bir “Hayır!” cevabı vermişlerdir. Araştırmacılara göre, klinik psikologların büyük kısmı bir araştırmanın yöntemini ve bulgularını anlayabilmek için gerekli olan yöntem bilgisinden yoksundur.
Bilimsel bilginin bu özelliği, özellikle lisans öğrencilerinin (ve elbette bu yöntemlerin formel bir eğitimini almamış olan insanların) anlamakta zorlandıkları bir özelliktir, çünkü bilimsel bilginin “kesin” olduğuna dair yaygın bir yanlış anlama vardır. Yine aynı nedenle, kendi alanında çok başarılı bir hukukçu, işadamı, mühendis, politikacı veya hekimin, geçerliği olmayan bir bilgiye değer vermesi mümkündür.
İşte kitabın temel amacı, karşılaşılan herhangi bir bilginin geçerliğini denetlemeyi mümkün kılacak yöntemleri, prensipleri ve kavramları kazandırmaktır.
Psikolojide Araştırma Yöntemleri kitabının diğer araştırma yöntemleri kitaplarından farkı, söz konusu yöntemleri ve temel prensipleri açıklamak için psikoloji alanında yapılmış olan araştırmaları ve örnekleri kullanmasıdır. Dolayısıyla araştırma yöntemlerini öğrenmek isteyen psikoloji öğrencileri, rehberlik ve psikolojik danışma öğrencileri ile sosyal hizmet uzmanlığı öğrencileri için özel bir
kolaylık sağlamaktadır; soyut prensiplerin ve kavramların anlaşılması, psikoloji alanındaki örneklerle kolaylaşmaktadır. Aynı nedenle mevcut kitap, psikoloji ve psikolojiye yakın alanlarda öğrenim gören lisansüstü öğrenciler ile araştırmacılar için de özel bir destek sağlamaktadır.
Nihayet, Psikolojide Araştırma Yöntemleri kitabının endüstri ve örgüt psikolojisi ve sayıları çok olduğu için (yaklaşık, tüm psikologların % 40'ı) özellikle klinik psikoloji alanındaki uygulamacılar için önemine de değinmek uygun olur. Kitabın 15’inci sayfasındaki KUTU 1.2, şu soruyla başlamaktadır: “Klinik psikologlar, hastalarını tedavi ederken psikoloji araştırmalarının en son bulgularını uygularlar mı?”. Önde gelen klinik psikologlar olan Dr. Timoty Baker, Richard McFall ve Varda Shoham yaptıkları geniş analizde (2008) bu soruya sert ve rahatsız edici bir “Hayır!” cevabı vermişlerdir. Araştırmacılara göre, klinik psikologların büyük kısmı bir araştırmanın yöntemini ve bulgularını anlayabilmek için gerekli olan yöntem bilgisinden yoksundur.
“Bu kitap; psikoloji tarihinde birkaç yüzyıllık kuramsal ve görgül buluş, çelişki ve hatta gelgitlerin sonucunda ortaya çıkan konuları özgün bir biçimde ele alan çalışmalardan oluşuyor. Kitaptaki makaleler, yaşamımızı büyük ölçüde belirleyen gen/çevre etkileşiminden sosyal ortamda algıya kadar psikolojinin geldiği kavramlaşma düzeyinin ne kadar geniş bir yelpazeye yayıldığını gösteriyor. Bunun yanında kitap, hayvan modellerinden MRG ve EEG'ye kadar uzanan teknikleri ele alıyor ve psikoloji araştırmalarının bu yöntemlerden nasıl ve niçin yararlandığını açıklıyor. Bu kapsam ve özgün içeriğin dışında bu kitabı değerli kılan diğer bir yan ise Türkçe olmasıdır. Maalesef İngilizcenin egemenliği ve bilim dili olarak evrensel özelliği araştırmaların çoğunun bu dilde yayımlanması ve yaygınlaştırılmasını beraberinde getiriyor. Dünyadaki bütün bilimcilerin birbirleriyle anlaşmalarını sağlayabildiği için bir lingua francanın varlığı ve yaygınlığı önemli olsa da Türkçenin bir bilim dili ve iletişim aracı olmasının gerekliliği de aşikâr. Bu nedenle de bu kitabın özellikle genç bilimcilerin fikir ve ürünlerini dilimize kazandırmalarında teşvik edici bir unsur olmasını umuyorum.”
Reşit Canbeyli
Boğaziçi Üniversitesi
Reşit Canbeyli
Boğaziçi Üniversitesi
Odağı insan olan sosyal bilim çalışmaları, bireylerin olayları nasıl anlamlandırdıkları, yorumladıkları ve bunlardan nasıl etkilendikleri üzerine odaklanmaktadır. Bu konuyu derinlemesine çalışmanın en etkin yollarının başında nitel araştırma yöntemleri gelmektedir.
Nitel araştırma yöntemleri, gerek kişiyi doğrudan kendi dilindeki özgün ifadeleriyle çalışması gerekse araştırmacının sürece olan potansiyel etkisini reddetmeyerek ele alması bakımından oldukça önemli, son dönemlerde araştırmacılar tarafından daha sık tercih edilen bilimsel araştırma yöntemleridir. Nitel çalışmalarda hedef, önceden belirlenen hipotezlerin doğruluğu veya yanlışlığını saptamak değil, yaşantıların bireyleri neden ve nasıl etkilediğine ilişkin derinlemesine bilgi toplamaktır. Bu temel duruş çerçevesinde nitel araştırmaların farklı yöntemleri bulunmaktadır, ayrıca her yöntemin kendine has bir hedefi ve analiz metodolojisi vardır. Bu kitapta bu yöntemler farklı bölümlerde detaylarıyla hem araştırmanın amacı hem de kullanılan yönteme göre izlenmesi beklenen yollar çerçevesinde tüm incelikleriyle ele alınarak ve psikoloji alanındaki çalışmalar çerçevesinde örneklendirilerek okuyucuya sunulmaktadır.
Nitel araştırma yöntemleri, gerek kişiyi doğrudan kendi dilindeki özgün ifadeleriyle çalışması gerekse araştırmacının sürece olan potansiyel etkisini reddetmeyerek ele alması bakımından oldukça önemli, son dönemlerde araştırmacılar tarafından daha sık tercih edilen bilimsel araştırma yöntemleridir. Nitel çalışmalarda hedef, önceden belirlenen hipotezlerin doğruluğu veya yanlışlığını saptamak değil, yaşantıların bireyleri neden ve nasıl etkilediğine ilişkin derinlemesine bilgi toplamaktır. Bu temel duruş çerçevesinde nitel araştırmaların farklı yöntemleri bulunmaktadır, ayrıca her yöntemin kendine has bir hedefi ve analiz metodolojisi vardır. Bu kitapta bu yöntemler farklı bölümlerde detaylarıyla hem araştırmanın amacı hem de kullanılan yönteme göre izlenmesi beklenen yollar çerçevesinde tüm incelikleriyle ele alınarak ve psikoloji alanındaki çalışmalar çerçevesinde örneklendirilerek okuyucuya sunulmaktadır.
Kitap, ölçme ve değerlendirme ile ilgili temel kavramlar, geçerlik ve güvenirlik, testler test uygulamaları, ölçme sonuçları ile yapılabilecek temel işlemler, özel gruplarda ölçme işlemleri, çeşitli psikometrik uygulamalar ve etik konular gibi konuları kapsayan geniş bir alana sahiptir. Öte yandan tutum ölçekleri, derecelendirme ölçekleri ve kontrol listeleri oluşturmak için yöntemler; yetenek testleri, standart başarı testleri, genel bilişsel yetenekleri ve akademik becerileri ölçmek için kullanılan önemli testlerin en son revizyonları tamamen güncellenmiş hâli ile kitapta yer almaktadır. Uygulama ve örneklerle desteklenmiş olan içerik, okuyucuyu bir yandan akademik olarak desteklemekte bir yandan da pratiğe ve uygulamaya yönelik çeşitli önerilerde bulunmaktadır.
Türkçe literatürde özellikle eksikliği hissedilen okul öncesi ve bir ölçüde özel eğitim ile ilgili bölümlerin de yer aldığı lisans düzeyinde ve belli yönleriyle lisansüstü düzeyde kullanılabilecek bu “Psikolojik Test ve Değerleme: Testlere ve Ölçmeye Giriş” adlı kitap, beş temel kısımdan oluşmaktadır.
İlk kısım; alana ilişkin bazı önemli tanımları, değerleme araçlarının genel bir betimlemesini ve “Kim, ne, nerede, nasıl ve neden?” sorularının kapsamlı bir cevabını içermektedir. Ayrıca tarihsel, kültürel, yasal ve etik konular da bu kısım içinde ele alınmıştır. “Psikolojik Ölçme Bilimi” adlı ikinci kısım, temel istatistik bilgilerin tekrarı ile başlamakta “Güvenirlik”, “Geçerlik” ve “Kullanışlılık” bölümleriyle devam etmekte ve “Test Geliştirme” ile son bulmaktadır. “Zekâ Değerlemesi”ni kapsayan üçüncü kısım; “Zekâ ve Ölçülmesi”, “Zekâ Testleri” ve “Okul Öncesinde ve Eğitimde Değerleme” adlı konulardan oluşmaktadır. “Kişilik Değerlemesine Genel Bir Bakış” ve “Kişilik Değerleme” bölümlerinden oluşan dördüncü kısmın adı ise “Kişiliğin Değerlemesi”dir. Son kısım olan beşinci kısım “Uygulamada Test ve Değerleme” içindeki üç bölüm, “Klinik ve Danışmanlık Amaçlı Değerleme”, “Nöropsikolojik Değerleme” ve “Değerleme, Kariyer ve İş” adlarıyla yer almaktadır.
İlk kısım; alana ilişkin bazı önemli tanımları, değerleme araçlarının genel bir betimlemesini ve “Kim, ne, nerede, nasıl ve neden?” sorularının kapsamlı bir cevabını içermektedir. Ayrıca tarihsel, kültürel, yasal ve etik konular da bu kısım içinde ele alınmıştır. “Psikolojik Ölçme Bilimi” adlı ikinci kısım, temel istatistik bilgilerin tekrarı ile başlamakta “Güvenirlik”, “Geçerlik” ve “Kullanışlılık” bölümleriyle devam etmekte ve “Test Geliştirme” ile son bulmaktadır. “Zekâ Değerlemesi”ni kapsayan üçüncü kısım; “Zekâ ve Ölçülmesi”, “Zekâ Testleri” ve “Okul Öncesinde ve Eğitimde Değerleme” adlı konulardan oluşmaktadır. “Kişilik Değerlemesine Genel Bir Bakış” ve “Kişilik Değerleme” bölümlerinden oluşan dördüncü kısmın adı ise “Kişiliğin Değerlemesi”dir. Son kısım olan beşinci kısım “Uygulamada Test ve Değerleme” içindeki üç bölüm, “Klinik ve Danışmanlık Amaçlı Değerleme”, “Nöropsikolojik Değerleme” ve “Değerleme, Kariyer ve İş” adlarıyla yer almaktadır.
Dünyadaki gelişmelere paralel olarak ülkemizde de “psikolojik testler”, içinde bulunduğumuz yüzyılın başlarında daha çok diğer ülkelerde geliştirilen testlerin “tercümesi” hareketi olarak başlamış, testler üzerinde geliştirici bir emek ve çaba gösterilmemiştir. Bugünkü anlamda madde yazma, test düzenleme, uygulama, madde analizi yapma, iyi soruları seçip son testi hazırlama, geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapma 1950'li yılların ortalarında başlamıştır. 1950'lerden bu yana geçen sürede ülkemizde ölçme tekniği ve psikolojik testler ve test geliştirme alanlarında önemli kuruluşlar oluşturulmuştur.
Testler konusunda artan talep; psikolojinin, psikolojik testler dalının diğer dallara göre ülkemizde hızlı gelişmesini sağlamıştır. Psikolojik Testler kitabı; “test geliştirme”, “psikolojik testlerin uygun şekilde kullanılması ve elde edilen puanların uygun şekilde yorumlanması”, “psikolojik testlerden özellikle ülkemizde bulunanların tanıtılması” konularına ağırlık vermiştir.
Bu kitap, üniversitelerin psikoloji, psikolojik danışma, psikiyatri, ölçme ve değerlendirme, program geliştirme, çocuk gelişimi ve eğitimi, mesleki ve teknik eğitim, özel eğitim, sınıf öğretmenliği, sosyal hizmetler ve diğer ilgili bölümlerde uygulanan lisans ve kısmen lisans üstü programlarda psikolojik testlerle ilgili okutulabilecek bir “ders kitabı” olarak hazırlanmıştır.
Testler konusunda artan talep; psikolojinin, psikolojik testler dalının diğer dallara göre ülkemizde hızlı gelişmesini sağlamıştır. Psikolojik Testler kitabı; “test geliştirme”, “psikolojik testlerin uygun şekilde kullanılması ve elde edilen puanların uygun şekilde yorumlanması”, “psikolojik testlerden özellikle ülkemizde bulunanların tanıtılması” konularına ağırlık vermiştir.
Bu kitap, üniversitelerin psikoloji, psikolojik danışma, psikiyatri, ölçme ve değerlendirme, program geliştirme, çocuk gelişimi ve eğitimi, mesleki ve teknik eğitim, özel eğitim, sınıf öğretmenliği, sosyal hizmetler ve diğer ilgili bölümlerde uygulanan lisans ve kısmen lisans üstü programlarda psikolojik testlerle ilgili okutulabilecek bir “ders kitabı” olarak hazırlanmıştır.
Kitap, psikolojik testlerin tarihsel gelişiminden başlayarak günümüzdeki kullanım alanlarına kadar geniş bir yelpazede test etme konularını ele almaktadır. Sosyal bilimlerde, özellikle de eğitim bilimlerinin tüm alanları ile psikoloji temelli alanlarda lisansüstü eğitimin temel eserlerinden biridir.
Bu kitabı okumaya başladığınıza göre psikolojiye karşı ilgi ve merakınız olduğunu düşünebiliriz. Psikoloji, insan olarak “ben”i açıklama gayretinde olması nedeniyle neredeyse herkesin ilgisini bir noktada çekmektedir. Kimi kendisini anlamak ister kimi hayat arkadaşını, patronunu kimi çocuğunu kimi de ebeveynlerini. Yani insanı, en başında da kendimizi anlama çabası, bizleri psikolojiyi öğrenmeye götürür. Anadolu’nun ünlü halk şairi Yunus Emre’nin sıklıkla kullandığımız dizeleri gibi “İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir, sen kendini bilmezsen ya nice okumaktır”.
Ancak bu kendini bilmek, kendini öğrenmek, kendini keşfe çıkmak çoğu zaman bilimi kendi çıkarları doğrultusunda bir kazanca çevirenlerin elinde oyuncağa da dönüşebilmektedir. Nitekim psikolojiyi doğru anlayamamak, “Sen şimdi benim aklımdan geçenleri okuyor musun?” sorusunun da hedefi hâline gelmenize neden olabilir. “Ben de psikolojiyle ilgileniyorum.”, “Biz de psikolojiden anlarız, kişisel gelişim kitaplarına bayılırım.” gibi cümleler de bu alanda uzmanlaşacak olanların sık sık duyacağı şeylerden birkaçı olacaktır. Peki, psikoloji gerçekten de her ilgisini çekenin birkaç kitap okuyarak uzmanlaşabileceği bir alan mıdır? Bu soruya içinizden “Hayır.” cevabını verdiğinizi tahmin edebiliyorum. Yine de psikolojiyi fazla popülerleştirip bilimden uzaklaştırmak da yalnızca bilim insanlarının eline bırakıp elitist bir şekle sokmak da aynı derecede tehlikeli olabilir. Çünkü bilim, insanlara ulaştıkça ve yaşamın içinde canlı bir organizma gibi gelişmeye devam ettikçe ancak faydalı olacaktır.
Psikoloji bilimi, asırlar önce filozofların insanı anlamaya yönelik sordukları sorulara verdikleri cevaplarla şekillenmiş ve ardından fizyolojik çalışmalar temelinde bir bilim olarak doğmuştur. Psikoloji, günümüze kadar hakkında yüzlerce kuram ve milyonlarca kavram yazılarak bugün hâlâ merakımızı canlı tutmaya devam etmektedir. Biz de bu Psikolojiye Giriş adlı bu kitapta, yüzyıllardır insan davranışlarını anlamaya yönelik çabaları literatürdeki yeni çalışmalarla birleştirerek sizin ilginize sunuyoruz.
Ancak bu kendini bilmek, kendini öğrenmek, kendini keşfe çıkmak çoğu zaman bilimi kendi çıkarları doğrultusunda bir kazanca çevirenlerin elinde oyuncağa da dönüşebilmektedir. Nitekim psikolojiyi doğru anlayamamak, “Sen şimdi benim aklımdan geçenleri okuyor musun?” sorusunun da hedefi hâline gelmenize neden olabilir. “Ben de psikolojiyle ilgileniyorum.”, “Biz de psikolojiden anlarız, kişisel gelişim kitaplarına bayılırım.” gibi cümleler de bu alanda uzmanlaşacak olanların sık sık duyacağı şeylerden birkaçı olacaktır. Peki, psikoloji gerçekten de her ilgisini çekenin birkaç kitap okuyarak uzmanlaşabileceği bir alan mıdır? Bu soruya içinizden “Hayır.” cevabını verdiğinizi tahmin edebiliyorum. Yine de psikolojiyi fazla popülerleştirip bilimden uzaklaştırmak da yalnızca bilim insanlarının eline bırakıp elitist bir şekle sokmak da aynı derecede tehlikeli olabilir. Çünkü bilim, insanlara ulaştıkça ve yaşamın içinde canlı bir organizma gibi gelişmeye devam ettikçe ancak faydalı olacaktır.
Psikoloji bilimi, asırlar önce filozofların insanı anlamaya yönelik sordukları sorulara verdikleri cevaplarla şekillenmiş ve ardından fizyolojik çalışmalar temelinde bir bilim olarak doğmuştur. Psikoloji, günümüze kadar hakkında yüzlerce kuram ve milyonlarca kavram yazılarak bugün hâlâ merakımızı canlı tutmaya devam etmektedir. Biz de bu Psikolojiye Giriş adlı bu kitapta, yüzyıllardır insan davranışlarını anlamaya yönelik çabaları literatürdeki yeni çalışmalarla birleştirerek sizin ilginize sunuyoruz.
Doğa ve fen bilimlerinde “araştırma”ya verilen önemin de sonucu olarak, özellikle son 70-80 yıldır tüm gelişmiş dünyada “Sosyal Bilimlerde Araştırma” konusuna ilişkin ilgi/bilgi/uygulamada çok büyük sıçramalar olduğu gibi, insan doğası ve ilişkilerinin açıklanmasında da büyük gelişmelere tanık olunmaktadır. Ne var ki en sıradan kamuoyu yoklamasından, en kesin sonuçlara götüren çıkarımsal sosyal bilim araştırmalarına dek her türlü sosyal/bilimsel bilgi ve açıklama, belli düzeyde kuşku ve çekince ile karşılanmaktadır. Bu kuşku ve çekincenin temelinde, sosyal alanlarda doğa/fen bilimlerindeki sonuçların “kesinliği”nin tartışılır olmasının yanında ilgili bilgi ve açıklamaya varmada uygulanan sosyal araştırma yönteminin yeterlik ve inandırıcılığına duyulan çekince de yatmaktadır.
Bu kitap; temelde, her düzeyde sosyal araştırmacılar için bir rehber kitap olmakla birlikte, daha çok üniversitelerin özellikle yüksek lisans programlarındaki “Araştırma Yöntemleri/Teknikleri” derslerinde ele alınan konulara, tartışmalara ve karşılaşılan bilimsel sorunlara, birçok ders kitabından daha fazla ayrıntıya inerek açıklamalar getirmektedir. Bu amaç ve içeriği ile kitap; lisans ve yüksek lisans düzeyinde standart bir “ders kitabı” olduğu kadar konu ile ilgili her bölümde daha derinliğine bilgiler içermesi dolayısıyla aynı zamanda bir “başvuru kitabı” niteliğini de taşımaktadır. Kitabın konuları ve kapsamları her iki amaca da hizmet edecek şekilde düzenlenmiştir. Kitabın, araştırma derslerini veren (ya da vermeye aday olan) öğretim elemanlarına da yardımcı olacak bir kaynak olması umut edilmektedir.
Bu kitap; temelde, her düzeyde sosyal araştırmacılar için bir rehber kitap olmakla birlikte, daha çok üniversitelerin özellikle yüksek lisans programlarındaki “Araştırma Yöntemleri/Teknikleri” derslerinde ele alınan konulara, tartışmalara ve karşılaşılan bilimsel sorunlara, birçok ders kitabından daha fazla ayrıntıya inerek açıklamalar getirmektedir. Bu amaç ve içeriği ile kitap; lisans ve yüksek lisans düzeyinde standart bir “ders kitabı” olduğu kadar konu ile ilgili her bölümde daha derinliğine bilgiler içermesi dolayısıyla aynı zamanda bir “başvuru kitabı” niteliğini de taşımaktadır. Kitabın konuları ve kapsamları her iki amaca da hizmet edecek şekilde düzenlenmiştir. Kitabın, araştırma derslerini veren (ya da vermeye aday olan) öğretim elemanlarına da yardımcı olacak bir kaynak olması umut edilmektedir.
Bu derleme kitap, araştırmacılara, ilgili, etkili ve yenilikçi dijital yöntemleri kullanma konusunda ilham vermektedir. Kitabın temel sorunsalı; araştırma yöntemi olarak dijital yöntemlerin, ana akım sosyal bilim araştırma yöntemleriyle karşılaştırılabilir yöntemler olarak görülmesi konusuna odaklanmıştır. Kitap, dijital yöntemlerin ana akımlaştırılması konusundaki tartışmalara öneriler getirmesi bakımından, sosyal bilim araştırmaları alanına eşsiz katkılar sağlamaktadır. Aynı şekilde kitap, sosyal bilim araştırmalarındaki sayısal yöntemlerin; etik, pratik, ampirik, yöntemsel ve kuramsal sorgulamaları hakkında geniş tartışmaları içermektedir. Kitabın yazarları, sosyal bilimlerde dijital yöntemlerin ana akımlaştırılması ile ilgili zorlukları ve düşünsel şüpheciliği başarılı bir şekilde tartışmaktadırlar.
Bu kitap, sizlere "Vücudumuzun kontrol ünitesi olan beyin hastalanırsa ne olur?” sorusunun cevabını bulmanızı kolaylaştırmak için bir ışık tutuyor.
Beyin hastalıkları hayatınızı tamamen değiştirebilir. Şu Müthiş Beyin-Hastalanırsa Ne Olur? kitabında, hastalıkların beynimizi ve davranışlarımızı nasıl etkilediğini ve bu etkilerle nasıl başa çıkılacağını anlatan kapsamlı bir rehber bulacaksınız.
Kitapta sunulan bilgiler, güncel araştırmalara dayanarak beyin hastalıklarının fiziksel, duygusal ve zihinsel sağlık üzerindeki etkilerini açıklıyor. Kitap; şizofreni, Parkinson hastalığı, Alzheimer, epilepsi, depresyon ve anksiyete gibi yaygın beyin hastalıklarının özelliklerine ve bu hastalıklardan mustarip kişilerin hikâyelerine odaklanıyor. Kitapta, üzerinde fikir alışverişi yapılan konular şunlardır:
• Beyin fonksiyonlarının bozulması ile ilgili hastalıklar nelerdir?
• Sisli beyin ve sürmenaj nedir?
• Disleksi bir hastalık mıdır ve beyinle ilgisi var mıdır?
• Baş ağrısı beyinde mi oluşur?
• Psikolojik bozukluğu olanlar deli midir?
• Bağımlılığın beyinde oluşturduğu bozukluklar nelerdir?
• Kafa travması beyni nasıl etkiler?
• Baş dönmesinin beyinle ilgisi var mıdır?
• Bayılınca beyinde ne olur?
• Komaya girince beyinde ne olur?
• Beyin ölümü ne demektir?
Bu kitap, beyin hastalıklarının özelliklerini öğrenmenize yardımcı olacak kapsamlı bir kaynaktır. Şu Müthiş Beyin-Hastalanırsa Ne Olur? kitabı, size sevdiklerinizin ve kendinizin sağlığını korumanın ve iyileştirmenin yollarını gösterirken beyin hastalıklarının altında yatan karmaşık bağlantıları da anlamanıza yardımcı olacaktır.
Beyin hastalıkları hayatınızı tamamen değiştirebilir. Şu Müthiş Beyin-Hastalanırsa Ne Olur? kitabında, hastalıkların beynimizi ve davranışlarımızı nasıl etkilediğini ve bu etkilerle nasıl başa çıkılacağını anlatan kapsamlı bir rehber bulacaksınız.
Kitapta sunulan bilgiler, güncel araştırmalara dayanarak beyin hastalıklarının fiziksel, duygusal ve zihinsel sağlık üzerindeki etkilerini açıklıyor. Kitap; şizofreni, Parkinson hastalığı, Alzheimer, epilepsi, depresyon ve anksiyete gibi yaygın beyin hastalıklarının özelliklerine ve bu hastalıklardan mustarip kişilerin hikâyelerine odaklanıyor. Kitapta, üzerinde fikir alışverişi yapılan konular şunlardır:
• Beyin fonksiyonlarının bozulması ile ilgili hastalıklar nelerdir?
• Sisli beyin ve sürmenaj nedir?
• Disleksi bir hastalık mıdır ve beyinle ilgisi var mıdır?
• Baş ağrısı beyinde mi oluşur?
• Psikolojik bozukluğu olanlar deli midir?
• Bağımlılığın beyinde oluşturduğu bozukluklar nelerdir?
• Kafa travması beyni nasıl etkiler?
• Baş dönmesinin beyinle ilgisi var mıdır?
• Bayılınca beyinde ne olur?
• Komaya girince beyinde ne olur?
• Beyin ölümü ne demektir?
Bu kitap, beyin hastalıklarının özelliklerini öğrenmenize yardımcı olacak kapsamlı bir kaynaktır. Şu Müthiş Beyin-Hastalanırsa Ne Olur? kitabı, size sevdiklerinizin ve kendinizin sağlığını korumanın ve iyileştirmenin yollarını gösterirken beyin hastalıklarının altında yatan karmaşık bağlantıları da anlamanıza yardımcı olacaktır.
Eğitimciler, psikologlar ve sosyologlar insan davranışlarına etki eden, onunla ilişkisi olan değişkenleri bilmek, anlamak ve ölçmek istemişler ve isteyeceklerdir. Bu kitabın konusu olan tutum da bu değişkenlerden biridir. Tutumlar, doğuştan değil, sonradan, zamanla öğrenme yolu ile edinilmektedir.
Tutumların oluşmasında ve değişmesinde eğitim kurumlarının ve öğretmenlerin çok büyük etkileri vardır. Tutumları davranışlarımıza yön veren, davranışlarımızın gerisindeki psikolojik özellikler olarak düşündüğümüzde ve sonradan edinildiği de gözönünde bulundurulduğunda bunların ölçülmesinin de birey ve toplum açısından ne kadar önemli olduğu açıktır. Tutumları ölçen ölçme araçlarının geliştirilmesi de tutumların bilimsel yöntemlerle incelenerek daha tutarlı bir tutumlar kuramının oluşmasına yol açmakta ve kişiler hakkındaki çeşitli kararlarda tutum puanlarının kullanılmasına da olanak vermektedir.
Bu kitap, tutumların ölçülmesi ve değerlendirilmesi sürecinde SPSS programının nasıl kullanılacağı hakkında bir rehber niteliği taşımaktadır.
Tutumların oluşmasında ve değişmesinde eğitim kurumlarının ve öğretmenlerin çok büyük etkileri vardır. Tutumları davranışlarımıza yön veren, davranışlarımızın gerisindeki psikolojik özellikler olarak düşündüğümüzde ve sonradan edinildiği de gözönünde bulundurulduğunda bunların ölçülmesinin de birey ve toplum açısından ne kadar önemli olduğu açıktır. Tutumları ölçen ölçme araçlarının geliştirilmesi de tutumların bilimsel yöntemlerle incelenerek daha tutarlı bir tutumlar kuramının oluşmasına yol açmakta ve kişiler hakkındaki çeşitli kararlarda tutum puanlarının kullanılmasına da olanak vermektedir.
Bu kitap, tutumların ölçülmesi ve değerlendirilmesi sürecinde SPSS programının nasıl kullanılacağı hakkında bir rehber niteliği taşımaktadır.
Bu kitap, nicel araştırma sürecine yönelik geliştirdiği bütüncül bakış açısı ile bir araştırmanın planlanması, projelendirilmesi, yürütülmesi, raporlanması ile araştırma bulgularının yorumlanması konularında oldukça öğreticidir. Dolayısı ile okurların bilimsel eserleri daha bilinçli şekilde incelemelerine olanak sağlamaktadır.
Bu bir istatistik kitabı değildir ve buna bağlı olarak içerikte formüllere çok az yer verilmiştir. Bunun yerine, hangi istatistiğin hangi durumlarda kullanılacağı ve çıkan sonuçların nasıl yorumlanacağına dair açıklamalarda bulunulmuştur. Bilimsel araştırma esnasında nelere dikkat edileceği hususunda ve bilimsel makalelerin nasıl değerlendirilebileceği noktasında kitabın azami faydayı sağlayacağı umulmaktadır. Bölümlerdeki somut örnekler ve araştırma soruları ile farklı disiplinlerdeki bilim insanlarının ihtiyaçlarına mümkün olduğunca hitap etmek amaçlanmıştır.
Öğrencilerin tutarsız terimler nedeniyle kafa karışıklığı yaşamaları sıklıkla şahit olunan bir durumdur. Kafa karışıklığının aşılabilmesi adına beş temel nicel araştırma yaklaşımı (deneysel, yarı deneysel, karşılaştırma türü, ilişkisel ve betimsel araştırma) mantıksal bütünlük içerisinde sunulmuştur. Sonrasında, araştırma yaklaşımlarından yola çıkılarak yeni bir desen sınıflandırmasına gidilmiştir. Bu sınıflandırmadan (gruplar arası desen, bireyler içi desen ve karma desen) doğru ve uygun istatistiğin belirlenmesinde yararlanılmıştır. Böylece, kişilerin araştırma sürecini kavramaları ve uygulama safhasına geçmeleri kolaylaşmıştır. Ayrıca, sayısız uygulama örneği, şemalar ve tablolar vasıtasıyla kitabın okurlara sağlayacağı katkı azami düzeye çıkartılmıştır. Kitap, her ne kadar nicel araştırma odaklı olsa da nitel araştırmanın önemi ve değerine de zaman zaman değinilmiştir.
Eğitim bilimleri, sağlık bilimleri, idari bilimler, ekonomi ve benzeri tüm alanlarda lisansüstü öğrenciler için araştırma ve/veya ders kitabı olarak tasarlanan bu eser, bölümlerin takibiyle alakalı esneklik sağlamaktadır. Bu yönüyle, aynı zamanda akademisyen ve diğer araştırmacılar için de faydalı olacağı değerlendirilmektedir. Kitaba başlamadan evvel temel düzeyde istatistik ve yöntem bilgisine sahip olunması önerilmektedir.
Bu bir istatistik kitabı değildir ve buna bağlı olarak içerikte formüllere çok az yer verilmiştir. Bunun yerine, hangi istatistiğin hangi durumlarda kullanılacağı ve çıkan sonuçların nasıl yorumlanacağına dair açıklamalarda bulunulmuştur. Bilimsel araştırma esnasında nelere dikkat edileceği hususunda ve bilimsel makalelerin nasıl değerlendirilebileceği noktasında kitabın azami faydayı sağlayacağı umulmaktadır. Bölümlerdeki somut örnekler ve araştırma soruları ile farklı disiplinlerdeki bilim insanlarının ihtiyaçlarına mümkün olduğunca hitap etmek amaçlanmıştır.
Öğrencilerin tutarsız terimler nedeniyle kafa karışıklığı yaşamaları sıklıkla şahit olunan bir durumdur. Kafa karışıklığının aşılabilmesi adına beş temel nicel araştırma yaklaşımı (deneysel, yarı deneysel, karşılaştırma türü, ilişkisel ve betimsel araştırma) mantıksal bütünlük içerisinde sunulmuştur. Sonrasında, araştırma yaklaşımlarından yola çıkılarak yeni bir desen sınıflandırmasına gidilmiştir. Bu sınıflandırmadan (gruplar arası desen, bireyler içi desen ve karma desen) doğru ve uygun istatistiğin belirlenmesinde yararlanılmıştır. Böylece, kişilerin araştırma sürecini kavramaları ve uygulama safhasına geçmeleri kolaylaşmıştır. Ayrıca, sayısız uygulama örneği, şemalar ve tablolar vasıtasıyla kitabın okurlara sağlayacağı katkı azami düzeye çıkartılmıştır. Kitap, her ne kadar nicel araştırma odaklı olsa da nitel araştırmanın önemi ve değerine de zaman zaman değinilmiştir.
Eğitim bilimleri, sağlık bilimleri, idari bilimler, ekonomi ve benzeri tüm alanlarda lisansüstü öğrenciler için araştırma ve/veya ders kitabı olarak tasarlanan bu eser, bölümlerin takibiyle alakalı esneklik sağlamaktadır. Bu yönüyle, aynı zamanda akademisyen ve diğer araştırmacılar için de faydalı olacağı değerlendirilmektedir. Kitaba başlamadan evvel temel düzeyde istatistik ve yöntem bilgisine sahip olunması önerilmektedir.
Psikometri alanı, uzun yıllardır psikoloji ve eğitimin önemli bir parçası olmuştur. Genel anlamda psikometri, ölçmenin teorik ve teknik yönleriyle (özellikle test araçlarının geliştirilmesiyle) ilgilenirken son zamanlarda ölçmede teorik yaklaşımların geliştirilmesi popülerlik kazanmıştır. Psikometri ve çeşitli disiplinlere uygulamaları hakkında birçok kitap mevcut olsa da Profesör Narender K. Chadha tarafından yazılan ve çevirisi Türkçemize kazandırılan Uygulamalı Psikometri kitabı okuyucuya yararlı olan önemli konuların birçoğunu kapsamlı bir şekilde sunmaktadır.
Uygulamalı Psikometri isimli bu kitap, alanın işleyişini kavramak için bir dizi önemli konuyu kapsayan kaynaklara güzel bir örnek teşkil etmektedir. Sadece istatistiksel formüllerle dolu bir kitap değil, psikolojik ölçme ve uygulamalarının temel alanlarını ve diğer önemli konuları sistematik olarak ele alan bir kitaptır. Kitap, modern psikolojik araştırmalarda ölçmenin rolünü (örneğin ölçme hatası, güç, paralel testler vb.), ölçmenin teorik ve pratik yönlerini (test geliştirme, puanlama ve madde analizi, normlar, güvenirlik ve geçerlik dâhil), psikolojik ölçmenin eğitim, danışmanlık, klinik ve örgütsel ortamlardaki uygulamalarını, psikolojik ölçme ile ilgili etik konuları ve faktör analizi üzerine ayrıntılı bir bölümü kapsayan bölümler etrafında yapılandırılmıştır. Giderek daha önemli ve daha hesap verebilir olan bu alanda yazılmış olan Uygulamalı Psikometri kitabı hem lisans hem de lisansüstü öğrencileri ile araştırmacılar ve profesyonel uygulamacılar için uygun bir kaynak niteliği taşımaktadır.
Uygulamalı Psikometri isimli bu kitap, alanın işleyişini kavramak için bir dizi önemli konuyu kapsayan kaynaklara güzel bir örnek teşkil etmektedir. Sadece istatistiksel formüllerle dolu bir kitap değil, psikolojik ölçme ve uygulamalarının temel alanlarını ve diğer önemli konuları sistematik olarak ele alan bir kitaptır. Kitap, modern psikolojik araştırmalarda ölçmenin rolünü (örneğin ölçme hatası, güç, paralel testler vb.), ölçmenin teorik ve pratik yönlerini (test geliştirme, puanlama ve madde analizi, normlar, güvenirlik ve geçerlik dâhil), psikolojik ölçmenin eğitim, danışmanlık, klinik ve örgütsel ortamlardaki uygulamalarını, psikolojik ölçme ile ilgili etik konuları ve faktör analizi üzerine ayrıntılı bir bölümü kapsayan bölümler etrafında yapılandırılmıştır. Giderek daha önemli ve daha hesap verebilir olan bu alanda yazılmış olan Uygulamalı Psikometri kitabı hem lisans hem de lisansüstü öğrencileri ile araştırmacılar ve profesyonel uygulamacılar için uygun bir kaynak niteliği taşımaktadır.