Biyoistatistik \ 1-1
İsmail Kocaçalışkan, Nüket Akalın Bingöl Kitap sade ve anlaşılır bir anlatımla üç bölüm olarak hazırlanmıştır. İlk bölümde genel istatistik bilgileri verildikten sonra grafik çizimi, standart sapma ve hata, korelasyon ve regresyon testleri, “t” testi, Khi-kare testi, deneme planları, varyans analizi ve “F” testi, LSD, Dunnet, Duncan, SNK ve Tukey gibi çoklu karşılaştırma testleri örneklerle anlatılmıştır. İkinci bölümde, kolayca ulaşılabilen Excel ve ileri istatistik hesaplamalar için yazılmış JMP programı üzerinden ilk bölümde anlatılan testlerin bilgisayar uygulamaları ekran gösterimli olarak sunulmuştur. Üçüncü bölümde ise tez ve makale yazım kuralları ve bununla ilgili bazı önemli noktaları verilmiştir. Kitabın biyoistatistik bilgisine ihtiyaç duyan herkese faydalı olacağı kanaatindeyiz. Özellikle biyoloji ve biyoloji temeline dayanan tıp, eczacılık, veterinerlik gibi sağlık bilimleri ile ziraat, ormancılık ve biyomühendislik alanlarındaki öğrenci ve araştırmacılara tavsiye edilir.
Adnan Ünalan İstatistik bilimi; merak edilen belli bir konuda araştırma fikrinin ortaya koyulması, bilimsel bir araştırmanın tüm aşamalarının doğru bir şekilde planlanarak yürütülmesi, araştırmadan elde edilen verilerin objektif olarak değerlendirilerek anlamlı/anlaşılır sonuçlar hâline getirilmesi, sonuç olarak da bilimsel bilgiye ulaşılmasını sağlayan son derece önemli bir bilim dalıdır.
Bu kitapta; istatistiğin temel konularıyla birlikte sağlık bilimlerine ilişkin istatistik yöntem ve uygulamaları içeren biyoistatistiğin temel konuları ele alınmıştır. Ayrıca bilimsel araştırmalarla ilgili temel bilgiler de ayrı bir bölüm olarak verilmiştir. Kitapta istatistik/biyoistatistik yaklaşımlar; genel olarak tüm bilim dallarındaki, özel olarak da sağlık bilimlerindeki bilim insanları ve öğrenciler ile diğer disiplinlerde araştırma yapan araştırmacılara ve istatistik bilimine ilgi duyan kişilere yeni bir kaynak olabilecek üslup ve içerikte hazırlanmaya çalışılmıştır.
Kitapta birbirini tamamlayan bölümler şeklinde ele alınan konuların ilk olarak kısa tarihçesi verilmiş, sonra bu konulara ait çeşitli kavram ve yöntemlerin tanımları alana özgü güncel örneklerle açıklanmış, son olarak da farklı tipteki verilerin istatistik analizinde güncel olarak kullanılan SPSS programına ait uygulamalar anlaşılır bir şekilde sunulmaya çalışılmıştır.
Kitapta yer alan her bölümün sonunda o bölümle ilgili edinilen bilgilerin ölçülmesi amacıyla toplam 600 sorudan oluşan “Çoktan Seçmeli Test Soruları” verilmiş ve böylece ilgili bölümün kısa bir tekrarının yapılarak kazanılan bilginin bellekte kalıcılığının artırılması amaçlanmıştır. Elbette ki tüm bu öngörü, tahmin ve ifadelere ilişkin değerlendirme ve takdir, bu kitabı kaynak olarak kullanan siz değerli okuyuculara aittir.
Caner İncekaş, Deniz Dirik, Hakkı Okan Yeloğlu, İnan Eryılmaz, Mehmet Güray Ünsal, Meriç Yavuz Çolak, Murat Tahir Çaldağ, Nurcan Alkış Bayhan, Tuğba Erhan Son yıllarda özellikle araştırmacılar tarafından toplanan verinin daha karmaşık hâle gelmesi, verinin bilgiye dönüştürülmesindeki zorluk ve karmaşıklık düzeylerini yükseltmiştir. Bununla birlikte verilerin analiz aşamasında paket programların, bu zorluk ve karmaşıklık düzeylerini ne düzeyde karşıladığı araştırmacılar tarafından tartışılır hâle gelmiştir. Paket programların ücretli ve kısıtlı olmaları ve ihtiyaçları karşılayamamaları nedeniyle alternatif, ücretsiz, açık kodlu programların ve programlama dillerinin sayısında anlamlı bir artış da gözden kaçmamaktadır. Dolayısıyla verinin bilgiye dönüştürülmesi sürecinde tek bir paket programa veya programlama diline bağımlı olmak, diğerlerinin sahip olduğu özelliklerinin gözden kaçmasına neden olmaktadır. Bu türden sorunların çözümü veya en aza indirgenmesi için farklı paket programlara olan farkındalık düzeyinin arttırılması büyük önem taşımaktadır.
Bu kitabın iki temel amacı vardır. Bunlardan ilki, çeşitli paket programlara ve programlama dillerine dair farkındalığın artırılmasına yöneliktir. Bu amaçla, alanında uzman dokuz akademisyen, her biri farklı bir paket programı veya programlama dilini tanıtarak veri analizi sonuçlarını yansıtmıştır. İkincisi ise geleneksel hâle gelmiş analizler dışındaki farklı analizleri araştırmacılarla tanıştırmaktır. Her bir bölümde, önce konular kuramsal temeller ele alınmış ve daha sonra veri analiziyle desteklenerek sonuçlar detaylı bir şekilde paylaşılmıştır.
Okuyucuya faydalı olması dileğiyle…
Özkan Görgülü, Rıdvan Ergin G*Power Programıyla Örnek Büyüklüğü Hesaplama ve Güç Analizi (Power Analysis) isimli kitabımızda; spor ve sağlık alanlarındaki araştırmacılar ve öğrenciler başta olmak üzere birçok disiplin­deki bilim insanlarına, araştırma öncesi örnek büyüklüğünün ve araştırma sonrasındaki uygulanan is­tatistik­sel test gücünün belirlenmesine yönelik rehberlik edilmektedir.
Bazı durumlarda hatalı bir ürünün tamir edilmesi yeniden üretilmesinden daha zahmetli ve mali­yetlidir. Bilimsel bir çalışmanın en başında örnek kitlenin belirlenmesinde yapılacak bir hatayı hiç­bir istatistik teknik ve istatistik uzmanı gideremez. Günümüzde uygulamalı bilimlerde yapılan çalışma­larda etik kurul izin aşamasından yayımlanmasına kadar geçen sürede araştırmacıların en fazla karşı­laştıkları sorun, örnek büyüklüğü ve bu örnek büyüklüğünün nasıl hesaplandığıdır. Dünyada örnek bü­yüklüğü hesaplamaları ve çalışmanın gücünün belirlenmesi için en fazla kullanılan yazılım ücretsiz ola­rak kul­lanıma sunulan G*Power programıdır.
Bu kitapta, G*Power programıyla gerçek veriler kullanı­larak ör­nek büyüklüğünün hesaplanması, çalışmanın gücünün belirlenmesi ve elde edilen sonuçların bilimsel makalede nasıl sunulacağı anlatılırken teoriden uzak, tamamen yalın ve uy­gulama ağırlıklı bir dil kullanılmıştır.
Asiye Uğraş Dikmen, Burçin Özer, Cansu Özbaş, Devrim Dündar, Dilek Menekşe, Doğanhan Kadir Er, Enes Talha Yıldız, Esra Gültekin Koç, Feride Taşkın Yılmaz, Gürler Akpınar, Hande Konşuk Ünlü, Havva Sert, Hülya Şirin, Mert Babacanoğlu, Merve Kabasakal İlter, Merve Tokatlı, Murat Kasap, Mustafa Altındiş, Mustafa Altunsoy, Nesrin Çobanoğlu, Nida Aslan Karakelle, Nilüfer Merve Çelik, Nursan Çınar, Özge Kaya, Safiye Göçer, Seçil Özkan, Sema Aşkın Keçeli, Serpil Aktaş Altunay, Vildan Topcu Bilim, toplumların kalkınma ve gelişme kaldıracıdır. İnsanlığın yaşama duyduğu merak; yaşam standartlarını yükseltecek, hayatı konforlu hâle getirecek ve ömrü uzatacak bir niteliğe bürünmeye başlamıştır. Her şeyi anlama çabası, aslında dünyanın, doğanın ve yaşamın sırlarla dolu olduğunu ve bunların çözümlenmesi gerektiği savını doğurmuştur. Geleneksel bilim sadece anlamaya ve çözmeye odaklanırken bölümlenmiş güncel bilim türleri, sadece çözmeye değil çözümden ötesine kilitlenmiştir. Bilimin sonsuz bir süreç içinde değişimi yadsınamaz bir durumdur. Zaman içinde alt dallara bölünen bilim; sayısal ve sosyal alanlarda ayrı konulara bürünmüş fakat nitelik açısından aynı amaca yani insanlığa hizmet etmeyi sürdürmüştür. Bu kitabın tek amacı da bilim aracılığı ile insanlığa hizmettir.
Kitabın; akademinin genç nefeslerine, evrensel bilime, dolayısıyla toplumların kalkınma ve gelişmesine katkılarda bulunması temennisi ile...
Zeynel Cebeci, Gökhan Gökçe Bu kitap, 1980'den günümüze BLUP'tan GBLUP'a ve evrişimsel sinir ağlarına kadar varyans bileşenleri, kalıtım derecesi ve genetik korelasyonlar gibi genetik parametreler ile damızlık değerlerinin tahmin edilmesinde kullanılan yöntemleri uygulamalarıyla tanıtmayı amaçlamaktadır. Kitabın birinci bölümünde, soyağacı ve genomik tabanlı ıslah uygulamalarına genel bir giriş yapılmıştır. İkinci bölümde, ıslah çalışmalarında kullanılan frekansçı ve Bayesci doğrusal modellerin kuramsal temelleri ve model çeşitleri anlatılmaktadır. Üçüncü bölümde, ıslah uygulamalarında yaygın kullanılan doğrusal modeller ayrıntılı şekilde incelenmekte; hayvan modeli, baba modeli ve analık etkisi modelleri için yapılan işlemler örneklerle adım adım R kodlarıyla sunulmaktadır. Böylece hayvan ve bitki ıslahı öğrenmede gerek tek özellik ve gerekse çok özellik için modelleme kavramının iyi anlaşılması hedeflenmektedir. Kitabın dördüncü bölümünde, WOMBAT, Gremlin ve MCMCglmm gibi hızları ve yetenekleri itibarıyla profesyonel analizlerde de öne çıkan genetik parametre ve genomik tahmin yazılımları bütün yönleriyle ve farklı model türleriyle sunulmaktadır. Bu bölümün önemli bir kısmını, STAN olasılıksal programlama dili ve bununla ilgili rstan ve bmrs gibi R paketleriyle uygulamalar oluşturmaktadır. Kolay kodlama ve esnekliği nedeniyle bitki ve hayvan ıslahında yeni bir altyapı sunan STAN her yönüyle tanıtılarak potansiyeli ortaya konulmakta, araştırıcılara yeni araştırma konuları hakkında fikir sağlamak hedeflenmektedir. Beşinci bölümde, genomik seleksiyon için genomik BLUP ve Ridge regresyonla BLUP gibi genomik tahmin yöntemlerinin temelleri verilmekte ve uygulamaları sunulmaktadır. Bu bölümde genomik veriye dayalı Bayesci analizlerde BGLR paketinin ıslah uygulamaları da verilmektedir. Ayrıca tüm Bayesci yöntemleri birleştiren ve model oluşturmada önemli kolaylıklar sağlayan Hibayes paketi de geniş olarak anlatılmaktadır. Kitapta genomik seleksiyon ve tahminde yapay zekâ algoritmaları uygulamalarla gösterilmektedir. Kitabın son bölümü, genotipik ve fenotipik veri benzetimine ayrılmıştır. Bu bölümde, Simer ve AlphaSimR gibi genomik veri benzetiminde öne çıkan R paketleri tek ve çok özellik için fenotipik ve genotipik veri benzetme araçları olarak tanıtılmaktadır. Bu bölümde ayrıca farklı seleksiyon ve çiftleştirme senaryolarıyla çeşitli ıslah programlarının oluşturulması ve karşılaştırılması da gösterilmektedir.
Saadettin Aydın İstatistikte hipotez testleri, önemli bir yere sahiptir. Birçok bilim dalında kullanılan bu yöntemlerle, anakütle hakkında karar vermek için örneklemden yola çıkarak analiz ve test yapmak mümkündür. Bu kitap, bilimsel araştırma yapanların ihtiyaç duyacağı istatistiksel hipotez testlerini tanıtma ve nasıl yapıldığını gösterme amacını taşımaktadır. Hipotez Testleri kitabı, özellikle ekonomi, işletme ve sağlık alanında araştırma ve inceleme yapanların ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte hazırlanmıştır. Çok sayıda örnek çözümlerine yer verilmiş, bu çözümlerde grafikler çizilerek konunun iyice anlaşılması amaçlanmıştır. SPSS programı ile soru çözümlerinin de yer aldığı örneklere yer verilmiş, böylece SPSS ile problem çözme ya da araştırma yapmanın kolaylığı gösterilmiştir. Kısaca lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri başta olmak üzere her aşamadaki araştırmacıların çalışmalarında faydalanacakları bir kaynak kitap olarak hazırlanmıştır.
Yalçın Karagöz Bu kitap; özellikle bilimsel araştırmalar için hazırlanmıştır. Konularla ilgili örnekler, önce teorik olarak daha sonrada SPSS, AMOS ve META paket programı ile çözülmüştür. İstatistiksel analiz yapmak isteyen bir araştırmacı; kitabın tamamını incelemeden sadece ilgilendiği konuya bakarak analizini yapabilecek ve sonuçlarını yorumlayabilecektir.
Kitap, bilimsel araştırmalarda çok sık kullanılan SPSS, AMOS ve META paket programlarının içerikleri dikkate alınarak hazırlamıştır. Ayrıca güç analizi (power analizi) konusu için MİNİTAP paket programından yararlanılmıştır.
Analiz tekniklerinin sınıflandırılmasında; değişken sayısı, veri özellikleri ve analizin amacı dikkate alınmıştır. Tek değişkenli ve çok değişkenli istatistiksel analiz yöntemlerinin tamamına yakını anlatılmıştır. Parametrik ve parametrik olmayan istatistiksel analiz yöntemlerinin tamamına yakını anlatılmıştır. Ayrıca ilişki katsayıları (association measures), güvenilirlik ve madde analizi, yapısal eşitlik modellemesi ayrıntılı bir biçimde incelenmiştir.
Bu kitap özellikle bilimsel araştırmalar için hazırlanmış olmakla birlikte kapsamında teorik bilgiler de bulunduğundan lisans ve lisansüstü eğitimleri için de kullanılabilir.
Yalçın Karagöz Bu kitap lisans, lisansüstü ve özellikle bilimsel araştırmalar için hazırlanmıştır. Bu kitapta nicel, nitel ve karma araştırmada, araştırma sürecinin (araştırma probleminin belirlenmesi, hipotezlerin kurulması, örneklem yönteminin belirlenmesi, verilerin toplanması, güvenilirlik, geçerlilik, verilerin analizi, bulguların değerlendirilmesi, raporlanması yayın etiği vb.) nasıl yürütüleceği, nicel, nitel ve karma analiz yöntemlerinin kullanım şartları, verilerin analizinde paket programların (SPSS-AMOS-META) kullanılması, sağlık alanına özel istatistikler vb. verilmeye çalışılmıştır. Nicel yöntemlerde parametrik ve nonparametrik teknikler ve farklılıkları, bu farklılıklara göre uygulanacak analiz yöntemleri verilmiştir. Benzer şekilde nitel yöntemler arasındaki farklılıklar, bu farklılıklara göre uygulanacak durumlar verilmiştir. Kitabımın araştırmacılara faydalı olması dileğimle…